Fálkinn - 09.10.1963, Blaðsíða 24
dagur, skrifstofur eru ekki opn-
ar á sunnudögum. Hvert fer
hún þá? Hann sagði: yfirmað-
ur hennar hringdi og bað hana
að koma í vinnuna. Ég sagði:
Hvernig veiztu að það var yfir-
maðurinn? Svo sagði ég frá
barninu. Og þá, skilurðu, trúði
hann.
— Og svo fór hann leiðar
sinnar?
— Já.......Það varð þögn
langa stund, svo sagði hann
biðjandi: — Heldurðu ekki að
hann komi aftur?
— Ég veit það ekki, sagði ég
þreytt. Hvers vegna hafði ég
ekki sagt það sjálf ? Hvers vegna
hafði ég ekki gert það?
— En þú fyrirgefur mér?
— Hvað? Já.
Við sátum lengi í djúpri þögn.
Það slokknaði á gasinu, og log-
arnir urðu að fimm litlum ból-
um, svo slokknaði alveg.
Það varð of kalt í herberg-
inu. Ég gat ekki hreyft mig.
Ég sat í hægindastólnum,
starði á rúmið, hugsaði döpur
um, hvers vegna maður gæti
bara ekki skriðið burt og falið
sig á einhverjum stað, hvers
vegna alls staðar væri fólk,
nýjar manneskjur sem maður
ruglaði saman reytum við,
þannig að ný vandamál skytu
upp kollinum, slys og ábyrgð.
John flutti sig eftir hríð yfir
gólfið til mín og loks var hann
kominn svo nálægt, að hann
lagði höfuðið í kjöltu mína eins
og iðrandi hundur. Ég strauk
hið stóra hrokkna höfuð hans
og það varð þyngra og þyngra
og mér varð ljóst, að hann svaf.
í kyrrðinni gat ég hugsað
skýrar. Toby vissi um barnið.
Svo var John fyrir að þakka,
að hann hafði fengið að vita allt
— hann hafði einhverjar brjál-
æðiskenndar hugmyndir um, að
James væri elshugi minn. En
gæti hann raunverulega haldið,
að þegar ég færi í vinnuna
klukkan tíu á hverjum morgni,
þá væri ég raunverulega á leið-
inni á eitthvert reglubundið
stefnumót? Bersýnilega ekki.
En á vissan hátt var kannske
ekki erfiðara að trúa því en
trúa sannleikanum.
í fyrsta sinn skildi ég vel, að
það yrði ekki unnt að lifa það,
sem eftir væri ævinnar með
múr í meðvitundinni milli
barnsins og tilkomu þess.
Hversu mjög sem ég hataði
hugsunina, þá yrði ég fyrr eða
síðar nauðbeygð að segja það
einhverjum — ef til vill Toby
— annað hvort að segja sann-
leikann eða Ijúga. Því að það
dugði ekki lengur, að láta sem
það kæmi bara mér við.
24 FÁLKINN
Meðan annar fótur minn
dofnaði hægt undir þunganum
af höfði John, ákvað ég að rifja
upp samhengið fyrir sjálfa mig.
Allan sannleikann, auðvitað, þá
sæi ég, hvað áhrif hann hefði.
Ef hann væri of beiskur, yrði ég
að grípa til nothæfrar lygi þeg-
ar í upphafi og halda mér við
hana, þangað til ég færi ef til
vill að trúa henni sjálf. Mér
hafði aldrei fallið það sérlega
vel að búa til skröksögur og
hugsunin um að lifa í lygi
skelfdi mig, en það var mikil-
vægt, að ekki aðeins ég heldur
einnig barnið bæri einhverja
virðingu fyrir sjálfu sér við-
víkjandi uppruna sínum. En
það var ef til vill ekki þörf á
neinni lygi. Þegar að kjarnan-
um kom, varð eitthvað að vera,
sem hafði knúið mig til þess.
Ef ég færi vandlega yfir það,
einu sinni enn, gæti verið, að
mér yrði ljóst, að sannleikur-
i_nn væri ekki svo skelfilegur.
Ég gæti ef til vill fundið afsök-
un handa sjálfri mér.
X.
Hvernig átti ég að byrja?
Fyrir átta árum, þegar ég var
tuttugu ára og ástfangin af leik-
aranum við leikhúsið? Að
minnsta kosti líktist það mjög
ást þá og við þráðum innilega
hvort annað. Við ræddum mál-
ið, hann var áfjáður, en ekki
leiðinlega ágengur, og það var
nokkuð, sem jók ást mína. En
það var nokkuð, sem hélt aftur
af mér. Að nokkru leyti var það
auðvitað uppeldi mitt, en einn-
ig andrúmsloftið við leikhúsið.
Félagar mínir upplifðu saurug
ástarævintýri í austri og vestri.
Þetta var ekki beinlínis hið á-
kjósanlega umhverfi fyrir unga
ást.
Seinna var ég mjög glöð yfir,
að við skyldum hafa látið það
eiga sig, því að ég var á þeim
aldri, að ég trúði á gildi mey-
dómsins. En ég gifti mig ekki
vegna þess að hörgull væri á
tilboðum, heldur af því að þau
komu alltaf frá vitlausum
manni. Sannleikurinn var sá, að
ég fann aldrei aftur til þeirra
töfra, sem ég hafði orðið fyrir
með leikaranum.
Og árin liðu. Dag nokkurn
var ég skyndilega tuttug og
sjö ára og hin litla innri rödd
hætti að fúlsa við hverjum
manni, sem ég mætti og fór að
segja: „Á það að halda svona á-
fram til eilífðar? Hugsaðu um
það, að þú giftist aldrei, og ef
þú heldur áfram að vera svona
vandlát, verður aldrei neitt úr
neinu.“ Ég ég grét stundum á
nóttunni án annarrar ástæðu
en þeirrar, að ég vildi hafa
mann við hlið mér — hvaða
mann sem væri, hugsaði ég við
og við.
Ég hugsaði mikið um leikar-
ann. Ég hafði ekki hitt hann í
sjö ár, þótt ég heyrði stundum
talað um hann — samkvæmt
skotpónafréttum hafði hann far-
ið út í útgáfustarfsemi og var
ungt ljón í nýju útgáfufyrir-
tæki, sem gaf út verk hinna
ungu, reiðu manna. Hann h'afði
kvænzt, hjónabandið farið út
um þúfur. Hann bjó einn í litlu
húsi í Highgate. Hann átti eng-
in börn.
Síðdegis fór ég eitt sinn út í
lítil, fábrotin gistihús, þar sem
maður gat farið fram í eldhús
og valið matinn. Ég gekk um
rykugar göturnar og lá í sól-
inni og beið.
Og auðvitað kom hann.
Við hittumst kvöld nokkurt,
þegar ég kom út úr kaffihúsinu
eftir kvöldmat. Hann kom gang-
andi niður hina bröttu, mjóu
götu niður að sjó með hendur í
vösum og opið skyrtuhálsmál og
leit í kringum sig með þeim
sérstæða svip, sem Englend-
ingar setja upp, þegar þeir
koma á stað erlendis, sem þeim
fellur í geð. Hann var alveg
eins og hann hafði verið.
Highgate og gekk fram hjá hús-
inu. Það var mjög venjulegt,
eitt í röð líkra húsa, garðurinn
var í niðumíðslu. Dyrnar voru
gular. Það var sami litur og á
pilsi, sem ég hafði einu sinni
átt og sem hann hafði verið
mjög hrifinn af. Ég ímyndaði
mér ekki, að hann hefði valið
litinn á dyrnar af þeim sökum,
en mér fannst gaman að dyrn-
ar skyldu vera svona á litinn.
Ég sneri heim aftur alveg sann-
færð um, að ég hefði ekki haft
sömu tilfinningar í garð neins
annars.
Fyrst ég átti nú skyndilega
að vera ærleg, þýddi ekki að
láta eins og ég hefði farið í or-
lof til fiskiþorpsins Collioure
af neinni annarra ástæðu en
þeirri, að ég hafði heyrt, að
hann væri vanur að vera þar.
Það var heldur engin tilviljun,
að ég tók mér leyfi í septem-
ber.
f Collioure var stór kastali
niður við sjó, og litlir bátar og
feitar konur í svörtum sokk-
um. Þar var fiskigarn sem allt-
af varð að vera að geri við og
Hjarta mitt sló ört af spenn-
ingi, þegar hann nálgaðist. Það
gat ekki staðið betur á. Ég
hafði dvalið viku í þorpinu og
hafði hresst mig á góðum mat
og hálfflösku af víni. Ég var
sólbrennd og full sjálfstrausts
og vellíðunar.
Hann sá mig standa þarna og
bíða í birtunni frá kaffihúsinu
og hann hikaði augnablik, svo
gekk hann nokkur skref, stanz-
aði og leit í kringum sig. Við
stóðum og horfðum hvort á ann-
að lengi, svo nálgaðist hann
hægt.
— Nei, ert það þú, sagði
hann. Það var gleðihreimur í
röddinni.
Andlit hans hafði mjög ó-
skiljanlegt aðdráttarafl á mig.
Ég sá að hann rannsakaði and-
lit mitt einnig og skyndilega
roðnaði ég.
— Vissir þú, að ég myndi
koma hingað? spurði hann.
Ég hafði að minnsta kosti
fj ögur mismunandi svör við
spurningunni á reiðum hönd-
um, en öll brugðust þau. Ég leit
niður og kinkaði feimin kolli.