Fálkinn - 16.10.1963, Blaðsíða 13

að ég var álitinn góður nem-
andi.
Ég fór aftur inn í kennslu-
stofuna. Kennarinn kallaði mig
upp frá því í háði Don Juan.
Mér fannst þetta mikið skjall,
að nokkru leyti af því, að hann
nefndi titil á bók, sem ég hafði
lesið, en ekki bekkjarbræður
mínir. Það, sem hann sagði:
„Góðan daginn, Don Juan,“ og
bros mitt, breytti allri afstöðu
bekkjarins til mín. Ef til vill
vissu þeir þegar, að ég hafði
látið nemanda í neðri bekk hafa
bréf til „kvenmanns“ eins og
skólapiltar segja á mállýzku
sinni. Krakkinn var kallaður
Sendiboðinn, ég hafði ekki val-
ið hann vegna nafns hans, en
engu að síðru hafði þetta nafn
aukið álit mitt á honum. Klukk-
an eitt sárbændi ég skólastjór-
ann um að segja föður mínum
ekkert, klukkan fjögur dauð-
langaði mig að segja honum
alla söguna. Á því var engin
nauðsyn svo að játning mín
getur talizt til hreinskilni. Þar
sem ég vissi, að pabbi yrði ekki
reiður, var ég áfjáður að kynna
hreysti mína fyrir honum.
Ég játaði og bætti stoltur við,
að skólastjórinn hefði lofað að
halda þessu algjörlega leyndu
(eins og ég hefði verið fullorð-
inn maður).
Föður minn langaði til að
vita, hvort þessi ástasaga mín
væri ekki hrein skröksaga, og
hann fór til skólastjórans. Með-
an á heimsókn hans stóð,
minntist hann á það, sem hann
hélt að væri grín.
„Hvað?“ sagði skólastjórinn
undrandi og mjög gramur.
„Hann sagði yður frá þessu?
Hann bað mig að halda því
leyndu, sagði að þér mynduð
drepa hann.“
Lygin, sem skólastjórinn
sagði, afsakaði hann, hún jók
karlmannlegt stolt mitt. Þar og
þá vann ég virðingu félaga
minna og viðurkenningu kenn-
arans. Gkólastjórinn duldi reiði
sina. Vesalings maðurinn vissi
ekki það, sem ég vissi þegar: að
faðir minn, sem var hneyksl-
aður á hegðun hans, hafði á-
kveðið að láta mig ljúka við
skólaárið og taka mig svo úr
skólanum. Það var þá snemma
í júní. Móðir mín, sem vildi
ekki, að þetta hefði áhrif á
verðlaun mín, beið með að
segja hug sinn, þangað til eftir
úthlutun. Dagurinn rann upp
og svo var óréttlæti skólastjór-
.ans að þakka, sem óttaðist af-
leiðingar lygi sinnar, að ég
einn úr bekknum hlaut „Cou-
ronne d’Or“ verðlaunin, sem
að réttu áttu að fara í skaut
þess, sem hlaut Prix d’Excel-
lence“ varðlaunin. Þetta var
slæmur dómur, skólinn missti
við þetta tvo beztu nemendur
sína, því að faðir hins drengs-
ins tók sinn son líka úr skól-
anum. Nemendur eins og við
vorum notaðir sem tálbeita til
að draga aðra að.
Móður minni fannst ég of
ungur til að fara í menntaskól-
ann Henri IV. Ég var í tvö ár
heima og las utanskóla.
Ég hlakkaði til, því að ég
gat gert það á fjórum klukku-
tímum, sem fyrrverandi skóla-
bræður mínir gerðu á tveimur
dögum. Þetta gaf mér frjálsræði
meira en hálfan daginn. Ég reik-
aði einn um meðfram Marne.
Ég fór jafnvel í bát pabba, þó
að hann hefði bannað mér það,
en ég réri ekki og játaði ekki,
að ótti minn var ekki í því fólg-
inn að óhlýðnast honum, held-
ur var hreinn ótti. Ég lá í bátn-
um og las. Árið 1913 og 1914
las ég um tvö hundruð bækur,
ekki þessar svokölluðu lélegu
bækur, heldur þær beztu, ef
ekki hvað andann snerti, þá að
minnsta kosti, hvað viðkom
verðleikum. Löngu síðar, þegar
æskan fyrirlítur Rosebóka-
safnið, fékk ég smekk fyrir
barnalegum töfrum þeirra, en
þá myndi ég ekki hafa lesið
þær, hvað sem í boði væri.
Ókostur þess að blanda
skemmtun saman við vinnu var
mér falskt orlof. Þótt dagleg
vinna mín væri lítil og þótt ég
ynni styttri tíma en hinir, vann
ég á frídögum þeirra.
Raunverulegi orlofstíminn
nálgaðist, og ég hugsaði lítið
sem ekkert um það, því að í
mínum augum var það eitt og
hið sama. Augu kattarins voru
á ostinum undir glerhylkinu.
En stríðið brauzt út. Það braut
glerhylkið. Húsbændurnir
höfðu um annað að hugsa og
þeir yfirgáfu köttinn fagnandi.
Ef sannleikurinn er sagður,
fögnuðu allir í Frakklandi.
Börn með verðlaunabækur
undir handleggnum hópuðust
utan um auglýsingaspjöldin.
Hysknir skólastrákar notuðu
sér ringulreiðina á heimilun-
um.
A hverjum degi um kvöld-
verð, fórum við til stöðvarinn-
ar við J... ., tvo kílómetra frá
heimili okkar, til að sjá her-
flutningalestirnar fara fram
hjá. Við tíndum blóm á leiðinni
og hentum þeim til hermann-
anna. Konur í víðum kápum
heltu víni í tóma hermanna-
brúsa á blómum skrýddum
j árnbrautarpallinum. Allt þetta
minnir mig á flugelda.
Aldrei var svo miklu víni
eytt til spillis, svo mörg visnuð
blóm. Við urðum að breiða fyrir
gluggana á húsi okkar.
Eftir nokkra hríð fórum við
ekki lengur til J.... Bræðr-
um mínum og systrum fór að
verða illa við stríðið — það
dróst svo á langinn. Það svipti
þau sjávarströndinni. Þau voru
vön að sofa fram eftir, og 'nú
urðu þau að fara á fætur klukk-
an sex til að kaupa blöð! Léíeg
skemmtun En um 20. ágúst
kviknaði von í brjóstum þess-
ara skrímsla. í stað þess að yfir-
gefa borðið, þar sem fullorðna
fólkið sat, sátu þau kyrr og
Framhald á bls. 40.