Fálkinn - 04.04.1966, Qupperneq 31
ur í Eyjum. Að morgni þriðja
dags frá því við komum til
Eyja, fer ég upp í eldhús og
sé þá, hvar dúfan situr á eld-
húsborðinu. Það var gat aftan
á eldhúsinu, notað til þess að
rétta matinn út um, þegar skip-
ið var á síldveiðum, og þar
hafði hún komizt inn. Dúfan
var gæf, og ég tók hana upp
og skoðaði hana. Þá sá ég, að
bréfmiði var utan um annan
fótinn. Ég tók miðann af og
sá þá, að þetta var dulmáls-
skeyti. Ég náði í pappakassa,
lét fuglinn þar í og fór síðan
með hvort tveggja, skeytið og
dúfuna til brezka hersins í
Vestmannaeyjum. Þeir símuðu
strax til Reykjavíkur og fengu
brátt þær upplýsingar, að dúf-
an væri frá flugvél, sem hefði
farizt fyrir sunnan land. Ég
lenti í heilmiklum yfirheyrsl-
um hjá Bretunum vegna þessa,
en þeir sögðu, að í flugvélinni,
sem fórst hefðu verið tvær dúf-
ur, en hin kom ekki fram. Lík-
lega hefur slysið verið nýskeð,
þegar við fórum þarna hjá.
— Hvort ég hafi séð kaf-
báta? Nei, ég varð aldrei var
við neitt. Það eina sem angr-
aði mann, var þegar Bretarnir
voru að stöðva okkur úti á
miðju hafi og segja, að þetta
mættum við ekki fara. Ég sagði
þeim, að ég sneri ekki við. til
þess hefðum við ekki eldsneyti.
Þeir yrðu þá að draga skipið.
Auðvitað máttu þeir ekki vera
að því og fóru, en við héldum
áfram okkár leið. Stundum
skeðu hörmungarnar ekki
fjarri okkur. Ég var til dæmis
á útleið, þegar Reykjaborgm
var skotin niður og á heimleið,
þegar Pétursey hvarf. Rétt
áður varð Fróði fyrir árás. Ég
fór 46 ferðir yfir hafið á stríðs-
árunum, þar af 34 ferðir sem
skipstjóri.
— Hvort ég hafi verið slæm-
ur á taugum? Nei, ekki enn
þann dag í dag. Ég hugsaði
aldrei um hættuna. Eina skipt-
ið sem ég sá kafbát öll stríðs
árin, vorum við að fara inn í
höfnina í Vestmannaeyjum.
Hann kom upp með Eyjunum
að sunnanverðu. Mér sýndist
þetta vera Englendingur.
★ VIÐ BJÖRGUÐUM SAMA
MANNINUM TVISVAR
— Ég sagði þér ekki frá því
þegar við á Belgaum björguð-
um þýzkri skútu hér fyrir
sunnan land. Það var árið 1920.
Við vorum þá að fiska á Sel-
vogsbankanum og komið versta
veður. Við komum auga á segl-
skip, sem var auðsýnilega í
sjávarháska. Þórarinn lét hætta
að fiska og hélt að skipinu.
Skútan var með saltfarm og á
leið til Reykjavíkur. Þeir höfðu
fengið ólag, skipstjórann og
tvo aðra tekið fyrir borð, og
þeir voru aðeins þrír eftir á
skipinu og réðu ekki við neitt.
Við settum í þá annan trollvír-
inn og drógum skútuna alla
leið til Reykjavíkur. Það var
sama ár, sem við á Belgaum
vorum að fiska á Breiðafirði.
Halldór Guðmundsson var skip-
stjóri þennan túr. Einn daginn
rauk hann upp á suðvestan
Við sáum nokkra báta koma
niður, og þeir voru komnir
lengst út. Ætluðu að hleypa inn
í Stykkishólm eða inn á Grund-
arfjörð, en réðu ekki við neitt
fyrir ofsanum. Við vorum að
toga út af Ólafsvík. Annar tog-
ari frá sama félagi, Yokohama,
var þarna líka. Skipstjórinn hét
Jóakim, en stýrimaður var
Einar Olgeirsson, bróðir Þór-
arins. Við fórum til bátanna,
sem komu til hlés svo við náð-
um mönnunum um borð. Við
tókum áhafnir af þrem bátum,
tuttugu og sjö manns alls. Einn
formannanna var Guðmundur
Guðmundsson frá Rifi. Yoko-
hama kom með tvo báta til
hafnar. Ég man hvað mér þótti
vond lyktin af skinnklæðum
bátasjómannanna, þegar þeir
komu í hitann. Þeir voru allir
í skinnklæðum. Olíugallarnir
komu ekki fyrr en síðar hjá
þeim. Fjórum árum síðar, ég
var þá stýrimaður á Belgaum
vorum við á leið vestur. Höfð-
um verið í Bugtinni, en þar
var ekkert að hafa. Þegar við
komum að Öndverðarnesi, sá-
um við bát með rifin segl. Það
var brezkur togari á undan
okkur, en hann þorði ekki að
eiga við bátinn. Þannig stóð
á, að þessi togari hafði verið
tekinn fyrir landhelgisbrot við
Vestmannaeyjar. Hann hafði
verið kærður þar, en ekki
náðst. Bátur frá Eyjum hafði
stundum selt togaramönnum
lúðu. Þessi bátur hafði dag
nokkurn komið með lúðu, og
þegar hann kom aftur daginn
eftir og enginn maðui sást á
þilfari, utan einn sem stóð í
aðgerð, þótti togaramönnum
ekkert að óttast. En þegar hann
lagði að, þusti hópur embættis-
manna í einkennisklæðum um
borð, bæjarfógetinn i Vest-
mannaeyjum, Sigurður Sig-
urðsson í broddi fylkingar. Þeir
tóku togarann, fóru með hann
til Eyja, og þar' var hann
dæmdur. Þeir þorðu því ekk-
ert að eiga við þennan bát,
sem við sáum við Öndverðar-
nes, en létu okkur vita af hon-
um. Þórarinn Olgeirsson lét
þegar breyta stefnu, og við fór-
um til móts við bátinn. Þarna
var þá kominn gamli kunn-
ingi okkar, hann Guðmundur
á Rifi. Hann var að hrekja til
hafs, því það var komið suð-
austan rok. Við tókum þá um
borð — þeir voru niu á bátn-
um — settum hann aftan í og
sigldum með Þá í landvar. Þeir
voru orðnir talsvert hraktir, en
hresstust fljótt. Ég man, að
elzti maðurinn á bátnum var
sextugur en sá yngsti sextán
ára. Það var kominn sjór í bát-
inn og talsvert af fiskinum far-
ið fyrir borð. Áður en við
skildum við þá, lét Þórarinn
Þetta var á fyrsta degi „Þorska-
stríðsins" fyrir Austfjörðum.
Ljósmynd: Oddur Ólafsson.
31
FALKINN