Fálkinn - 13.06.1966, Blaðsíða 25

— SÁLFRÆÐI DAGLEGA LÍFSIIMS —
SÁLFRÆDILEG NOTKUN LITA
.... AIVIALÍA LÍIMDAL —
f N þess að okkur sé það
ljóst notum við sálfræði
mikið í daglega lífinu. Eigin-
konan sem nefnir ekki verð-
ið á nýja hattinum sínum
fyrr en hún er búin að gefa
manni sínum góðan kvöld-
verð er að nota sálfræði. Ef
til vill er kaupsýslumaður-
inn sem býður viðskiptavini
sínum sæti þar sem dags-
birtan skín framan í hann
meðan hann situr sjálfur
undan birtunni í þægilegum
stól einnig að nota sálfræði.
Við látum sálfræði hafa
áhrif á okkur þegar við
kaupum sígildar bækur af
því að afgreiðslumaðurinn
segir, að „gáfað fólk áliti
þær ómetanlegar," þegar við
kaupum Revlon snyrtivörur
af því að falleg stúlka sýnir
notkun þeirra, og þegar við
kaupum skozkt viskí af því
að auglýsingin sýndi mynd
af fínum manni. Við kaup-
um blekkinguna sem aug-
lýsingarnar lofa — gáfur,
fegurð o. s. fry. — og um
leið kaupum við hið nauð-
synlega sjálfstraust sem
kann að gera blekkinguna
að raunveruleika.
Við notum sálfræði þegar
við veðjum við strákhnokk-
ann, að hann geti ekki lokið
matnum af diskinum sínum
í fimm bitum, og ungi kaup-
sýslumaðurinn notar sál-
fræði þegar hann gengur
með gleraugu sem hann þarf
ekki á að halda til að
reyna að sýnast eldri og
meira traustvekjandi. Sál-
fræði hvetur okkur oft til
að gera hitt og þetta sem
við myndum annars láta
vera, og eins getur hún feng-
ið okkur til að gera það sem
okkur ber.
Þessi greinaflokkur um
sálfræði daglega lífsins mun
sýna dæmi þess hvernig sál-
fræðiþekking getur komið að
gagni á mörgum sviðum og
gefið okkur betri skilning
bæði á sjálfum okkur og
öðrum.
Nú þegar tekk og grátt
húsgagnaáklæði er að kom-
ast úr tízku — þessi óper-
sónulegi velmegunarstíll r—
fara fleiri og fleiri að vilja
nota liti í híbýlaskreytingu.
Fyrir nokkrum árum voru
gerðar djarfar tilraunir í
litavali þegar íbúðir voru
málaðar eða veggfóðraðar,
en árangurinn var ekki
alltaf sem bezt heppnaður.
Smám saman hefur litaskyn
fólks orðið næmara, og nú
er farið að nota liti til að tjá
persónuleika heimilismann-
anna og einstaklingsein-
kenni, en það voguðu sér
fáir að reyna áður fyrr. Lit-
ir eru notaðir til að skapa
visst andi-úmsloft, til að
stækka herbergi eða minnka,
til að breytá útlínum.
Litaval hefur áhrif á fólk
um leið og það stígur fæti
sínum inn fyrir þröskuld
hússins. Ef til vill tökum við
ekkert sérstaklega eftir lit-
unum í sjálfu sér, en við
finnum hvort okkur er tekið
hlýlega, fjandsamlega eða
aðeins ópersónulega, og það
er ekki háð kveðju húsráð-
andans.
Forstofan þarf að vera
björt eða vel upplýst, því að
það er hagkvæmara, að við
sjáum gesti okkar Hún er
herbergi sem gengið er í
gegnum en ekki staðnæmzt
lengi I, svo að litirnir eiga
ekki að vera of hlýir.
Þetta er kynningarherberg-
ið, þarna kynnist gesturinn
húsráðandanum og heimili
hans, og eins og aðrar kynn-
ingar gefur hún góð fyrir-
heit án þess að segja of
mikið undir eins.
í forstofunni er lítið af
húsgögnum, svo að litavalið
miðast við Veggina, glugga-
tjöld ef um þau er að ræða,
og smáhluti sem bezt er, að
séu ekki of margir. Oftast
er ytri forstofan lítil, svo að
við getum látið hana sýnast
stærri, þægilegri og bjartari
með því að velja á hana
ljósan, svalan lit — til
dæmis grábleikan. Glugga-
tjöldin geta þá verið með
gráu og bleiku mynstri.
(Bleikt er að vísu kvenleg-
ur litur, en við veljum gróft
efni og stórgert mynstur —
grófgerð efni verka karl-
mannlegri en mjúk eða gljá-
andi efni, þótt litirnir séu
þeir sömu, og röndótt og
köflótt efni hafa karlmann-
legri blæ en blómamynstur).
Einfalt skraut í forstofu
getur verkað mjög vel t. d.
tvær leiklistargrimur, stór
planta, málverk eða lista-
verk af einhverju tagi sem
ekki þarf að skoða úr fjar-
lægð. Gólfið ætti ekki að
vera svo dökkt, að hvert
rykkorn sjáist á því, en
heldur ekki ljósara en vegg-
irnir, því að þá ruglast jafn-
vægisskyn okkar. Ef ekki
þarf að lýsa forstofuna upp
með hvítu lofti verkar hún
vistlegri þegar loft og vegg-
ir eru í sama lit.
Nú kemur gesturinn inn
í setustofuna. Oftast leggj-
um við höfuðáherzlu á út-
lit hennar, þótt við notum
hana kannski minnst af öll-
um herbergjum hússins; það
fer eftir því hvort við höf-
um hana fyrir fjölskyldu-
herbergi eða aðeins fyrir
gesti. Varið ykkur á of
dramatísku litavali, snjó-
hvítum eða kolsvörtum
veggjum, nema þið séuð viss
í ykkar sök. Hvítt er hreinn
litur, en kaldur. Svartir
veggir minnka herbergi, eins
og það dragist saman. Velj-
ið einn eða tvo aðalliti, og
gleymið því ekki, að viður
hefur líka lit.
Ætlið þið að nota stofuna
mest fyrir fjörug samkvæmi
eða kyrrlátar samræður? Ef
hún á að vera létt og glað-
leg skuluð þið velja rauða,
appelsínugula, gula, græna,
bláa eða fjólubláa liti til
skreytingar. Ef hún á að
vera kyrrlát skuluð þið nota
daufa liti sem verka ekki
truflandi.
Rautt og grænt saman er
jólalegt, en fagurgrænt fer
vel við bleikt og gulrautt
eða rúbínrautt við ljósgrænt.
Rautt og blátt verkar of
sterkt saman, en gráblátt fer
ágætlega við appelsínugult.
Oft getur verið mjög fallegt
að nota fleiri en eitt blæ-
brigði af sama lit eða ein-
göngu einn lit, en til þess
að hann verði ekki of ein-
hæfur verðum við að lífga
hann upp með t. d. plönt-
um, blómum, málverkum,
skrautlegum púðum o. s. frv.
Hlýir litir eins og rautt,
appelsínugult, gult og gul-
grænt minnka stofuna, svo
að þið skuluð ekki nota of
mikið af þeim í herbergi
sem ykkur finnst í minna
lagi. Svalir litir eins og blá-
grænt, blátt og fjólublátt
stækka herbergið aftur á
móti. Stór stofa með bláum
veggjum, teppi og húsgagna-
áklæði verkar kuldalega*
jafnvel þótt heitt sé inni.
Yfirleitt eru karlmenn hrifn-
ir af svölum, dökkum lit-
um, en kvenfólk af hlýjum,
ljósum litum, en þar sem
fáir menn eru algerlega karl-
mannlegir í eðli sínu og fáar
konur algerlega kvenlegar,
getur verið prýðilegt að
blanda saman svölum og
hlýjum litum í heimiiis-
skreytingu.
Einu sinni var maður,
meðalhár maður, sem fannst
hann ekki eiga heima í húsi
sínu. Einkum kunni hann
illa við sig í setustofunni.
Þar fannst honum hann eitt-
hvað svo lítilsigldúr án þess '■
að gera sér grein fyrir
ástæðunni. Það var hátt
undir loft, en þegar búið
var að mála loftið með sama
lit og veggina, þannig að
það virtist lægra, og dekkra
áklæði var sett á húsgögn-
in fannst honum hann sjálf-
ur verka hávaxnari, stærri
og mynduglegri. Frh. bls. 38.
FALKINN
25