Dvöl - 01.07.1909, Blaðsíða 1

Blaðið kostar hér á landi
i kr. 25 au., erlendis 2
kr. Helmingur borgist fyr-
ir 1. julí, en hitt við ára-
mót.
D V O L
Uppsögn skrifleg og
bundin við 1. okt. en ó-
gild nema kaupandi sé
skuldlaus við blaðið. Af-
greiðslan er á Laugaveg 36.
». ÁR.
RETKJAVÍK, JÚLÍ 1909.
NR. 7.
í forsselu.
Sálu kvelur sorgin þnng,
syrtir él að glugga,
blæja felur blómin ung,
bíður Hel í skugga.
Gleðibjarma bregður frá,
bros á lwarmi slokna,
veiklast armur við að sjá
von i lxarmi sokna.
Barnaglingur fyrnast fljótt,
fyllast pyngjur auði,
hjörtu stingur nœðingsnótt,
náhljóð syngur dauði.
Hallgr. Jónsson.
Vinskapur (Friendship).
Áframhald af greininni „Kraftur viljans".
Lauslega þýtt úr ensku.
(Framh.).
Það er sannarleg nautn í þeim vinskap sem
er grundvallaður á sakleysi og hreinskilni trúlynds
hjarta. Sú ánægja sem af þvi flýtur léttir marga
þunga byrði og sykrar lífið. Hluttekningarsaml
hjarta finnur vanalega unaðarríka samhygð.
Veitum þess vegna hinum sanna vinskap all-
an heiður, og óskum að hann frjófgi sí og æ fleiri
og fieiri unaðarrík blómstur á hinu döggvota engi
félagslífsins, svo að þau strái ilman sinni á feril
mannlífsins, sem er svo oft þyrnum stráður. Hví-
lík blessun er að eiga vin, sem maður getur talað
við án ótta um sérhvern hlut; já, um sínar dýpstu
tilfinningar — og það blátt áfram án hræðslu. —
Ó, þau þægindi, þau óútmálanlegu þægindi að
íinna sig svo óhultan að maður þarf livorki að
vega hugsanirnar sem maður lætur í ljósi eða
mæla orðin, en sleppir þeim eins og þau koma
fyrir — hveiti og hýði saman, vissir um að trú
vinarliönd setur hvað á sinn stað; heldur því sem
vert er að halda, en blæs hinu á burt með anda
kærleikans. Ef nokkur stofnar vinskap einungis
sökum þess hvað mikið eða lítið liann getur grætt
á honum, þá má sá vinskapur ekki kallast hreinn
og sannur.
Vinskapurinn verður að vera laus við sérhvert
eigingjarnt augnamið, og ætlast ekki til annars en
sameiginlegs hagnaðar lilutfalslega eftir því sem
hver þarfnast fyrir. Hann á líka að vera skil-
yrðalaus. Það er raunar satt, að vinir eru ekki
æfinlega skyldugir til að segja hver öðrum alt,
sem þeim sjálfum, hvorum fyrir sig og þeirra við-
kemur, en þeir átttu æfinlega að vera reiðubúnir
að segja hver öðrum alt, sem þeim sjálfum inn-
byrðis kemur við. Vinirnir verða að leggja alt
kapp á að greiða hver fyrir öðrum með lipurð og
góðgirni, og engu síður þegar þeir eiga við fátækt
og erfiðleika að stríða, en þegar auður og vel-
gengni er annars vegar. Vinskapurinn er líka
fólginn í umburðarliudi, og í því að aðvara hvern
annan er svo ber undir að þeir þurfa þess við.
Og í einu orði sagt, á pyngjan, hjartað og húsíð
að vera opið fyrir vininum, — vér megum á eng-
an hátt loka neinu af þessu fyrir honum, nema
vér höfuin fengið skýlausar sannanir um sviksemi,
siðferðisspilling eða eitthvert samsvarandi níðings-
verk. Fyrsta skilyrði fyrir vinskapnum er hrein-
skilni og sá sem metur það lögmál að vettugi,
mun brátt verða þess áskynja að hann sviftir
sjálfan sig því, sem hann á svo öflugan liátt
reyndi að ávinna sér — vinskapinn. Sökum
þess að hið sviksama hjarta, mun fljótt koma
upp nm sig, og meðtaka verðug verkalaun.
Heimurinn er svo troðfullur af sjálfselsku, að
sannur vinskapur íinnst örsjaldan, ei að síður
leita lastafullir undirhyggjumenn hans oftlega sök-
um auðvirðilegs hagnaðar. Sjáið, hinn sierjandi
auðkýfing! Sál hans. er aldrei snortin af hinum
helgu, blessunarríku áhrifum sannarlegs vinskapar,
sem endurlífgar aftur á jörðu vorri liins tapaða
Edens fölnuðu blóm, og varpar vonarbjarma yfir
söknuð lífsins. Hinn öfundsjúki — hann sömu-
leiðis, kostar kapps utn að ávinna sér iofsorð ann-
ara, sökum óhreinnar venju, svo hann geli með
því áunnið sér tignarsess í mannlífinu. Sjálfselsk-
an sem liggur til grundvallar, verkar upp á þann
máta á sálu hans.
Allir elska góðan lofst^r og margir nota óhrein
meðöl til að öðlast liann; þess vegna er oft tor-
velt að aðgreina hreinan vínskap frá þeim óhreina.
9
Urvals samræður.
Eftir P1 a t o n.
Pýtt úr grísku af prófessor C. J. Heise.
(Framh.)
Og einungis hinir sönnu elskendur spekinnar,
segjum vér, kosta einlægt mest kaps um að frelsa
hana, og þessi sálarlausn og aðskilnaður við lík-
aniann er einmitt starf heimspekinganna; er það
ekki satt? — Þannig lítur það út. — Það væri
þess vegna, eins og ég sagði í byrjuninni, hlægilegt,
þegar maður, sem í lífi sínu liefði kostað kapps