Dvöl - 01.08.1912, Page 1

Blaðið kostar hérá landi
i kr. 25 au., erlendis 2
kr. Helmingur borgist fyr-
ir 1. júlt, en hitt við ára-
mót.
D V Ö L.
Uppsögn skrifleg og
bundin við 1. okt. en ó-
gild nema kaupandi sé
skuldlaus við blaðið. Af-
greiðslan er í Ingólfsstr 18.
12. ÁR.
REYKJAVÍK, ÁGÚST 1912.
NR. 8.
Áform og vilji.
(Purpose and Will.)
Áfranihald af greininni „Kraftur viljans".
Lauslega þýtt úr ensku.
(Framh.) -----
En sárfáum mönnum mun nokkuru sinni
hafa hepnast að fullkomna sig í meira en einu
af hinum lærðu embættum, og sennilega hefir
sá maður aldrei verið til, sem skarað hefir fram
úr í öllu. Vissulega ekki í þeim fyrnefndu, og
sömuleiðis ekki i handiðnalegum og akuryrkju-
legum íþróttum. Ekki þar fyrir, að menn hafa
verið gæddir hæfileikum fyrir sérhvert af þess-
um störfum, sem þeir mega velja sér eftir eigin
geðþótta. Vort land, sérhvert land, úir og grúir
af mönnum, sem gæddir eru af hendi náttúr-
unnar nægilegum hæfileikum fyrir nærri þvi
sérhverja lifsstöðu, sem þeir vilja velja sér og
eindregið framfylgja. En meinbugirnir eru hlátt
áfram þeir, að enginn einn maður hefir nægi-
lega langan tima, jafnvel þó hann hefði hæfileik-
ana, til að nema til hlítar og framfylgja með krafti
og atorku svo mörgum og svo gagnólikum störfum.
Sannleikurinn er sá, að í tlestum tilfellum eru
lífdagar mannsins svo fáir, og kraftar hans,
þegar hezt gengur, svo smáir, að aldrei enn þá
hefir honum hepnast það, jafnvel ekld þó hann
hafi sameinað krafta sína til þess, og miklu síð-
ur þó í hinum dýpri og erfiðari lærdómsgrein-
um; og honum mun aldrei hepnast að ná þeim
fullkomlega á vald sitt. Það eru mjög lítil lík-
indi til, að hann fullkomni sig í fáeinum, og
þeim máske hinum flóknustu, sem til eru í hin-
um mannlega verkahring.«
Það útheimtir fast augnamið, vilja, sam-
heldni hæfileikanna og ósveigjanlega ákvörðun,
að ná happasæld. Það er viljinn — eindregið
áforrn —, sem gerir manninum mögulegt að
gera eða vera það, sem hann hefir sett sér
fyrir.
Einn mjög góður maður var vanur að segja:
»Hvað helzt sem þú óskar þér að vera, það
ertu; þvi þannig kemst viljakraftur vor í sam-
band og samræmi við hið guðdómlega, að hvað
helzt sem vér óskum að verða — óskum alvar-
lega og með hreinum hvötum og ásetningi —,
það verðum vér. Engin einasta undirgefin, heit,
auðmjúk og frjálsmannleg ósk verður óbæn-
heyrð.«
Viljinn er konungur sálarinnai', og hann
stjórnar henni með ofriki, og stundum með
harðstjóraafli. Hann er stýri hennar, sem skip-
ar fyrir um athafnir hennar. Hann er véla-
fræðingurinn, sem ræður stöðu og stefnu, flýti
og krafti hinna sálarlegu véla. Hann verkar
áþekt hressingarlyfi á hina fíngerðu sálarkrafta.
Hann er það band, sem bindur saman í sterkt
knippi hina ýmislegu hæfileika hennar. Hann
er hreyfiafl hennar. Og i einu orði sagt: Hann
er sá kraftur, með hverjum framsóknarafl sál-
arinnar dregst saman i eina heild og stefnir að
einum fyrirhuguðum punkti eða í sérstaka átt.
Hann blæs hæfileikunum saman i eina heild,
sem í staðinn fyrir að fara á víð og dreif beina
sameiginlegum kröftum sínum á einn stað. Vit-
ið er löggjafardeildin, tilfinningarnar eru dóm-
ararnir og viljinn framkvæmdarstjórinn.
Úrvals samræður.
Eftir P1 a t o n.
Pýtt úr grísku af prófessor C. J. Heise.
(Framh.) -----
Hina sömu líkingu hugsa eg að hægt sé að
viðhafa um sálina og líkamann, og ef einhver
segði hið sama um þau, mundi hann, hugsa
eg, tala hyggilega um það, nefnilega að sálin
sé varanlegri, en likaminn aftur veikari, en þó,
mundi hann bæta við, brúkar sérhver sál marga
líkami, sérstaklega ef hún lifir i mörg ár. Þvi
ef líkaminn eyðist og deyr, á meðan sjálfur
maðurinn lifir, en sálin vefur að nýju það sem
eyðist, þá hlýtur sálin sannarlega, er hún for-
gengur, enn þá að hafa sinn síðasta klæðnað,
og verður þá að farast fyrri en þessi eini, en
þegar sálin hefir farist, sannar líkaminn van-
mættiseðli sitt, og eyðist skjótt með því að
rotna. Vér getum þess vegna ekki trúað þeirri
setningu, að sál vor sé til eftir dauðann. Því
ef einhver vildi samsinna einhverjum, sem
krefðist enn þá meira en þú, og samsinna lion-
um í því, að sál vor hefði ekki einungis verið
til áður en vér fæddumst, en sömuleiðis að
ekkert bægði okkur frá að trúa, að sálir ein-
stakra manna bæði væru til og mundu verða
til eftir dauðann, og að þær mundu fæðast
nokkrum sinnum og devja svo aftur, — því
svo sterk er sálin frá hendi náttúrunnar, að
hún getur oft þolað þetta. — Ef hann líka,
segi eg, viðurkendi þetta, mundi hann þá elcki
vilja viðurkenna, að sálin við þessar mörgu
fæðingar mundi líða skaða, og að hún mundi
um síðir algerlega farast við þvilikan dauða?
Hann mundi máske segja: Þann dauða, þann
aðskilnað við líkamann, sem sálin týnist í, þekk-
ir enginn, því það er ekki mögulegt fyrir nokk-