Iðnneminn - 01.01.1936, Blaðsíða 1

Skrifíð í
Iðnnemann!
Útbreiðið
Iðniiemann!
3. árgaiifínr Janúar 1936 3. tölublað
Idiiadariiáiti.
I dagblöð og tímarit hefir á und-
anförnum árum frernur lítið verið
skrifað um þau mál, sem viðkóma
okkur iðnnemum. Hin mörgu, og
að mér virðist ókyrlátu blöð, liafa
ekki getað fundið neina ástæðu til
þess að færa í letur og opinbera
alþýðu rnanna hin lítilmótlegu kjör,
sem iðnmeistarar hafa leyft sér og
leyfa enn að láta oss í té.
Þrátt fyrir það að iðnnemalög-
gjöfin mæli svo fyrir, að hver sá
maður, sem annan tekur til þess að
kenna iðn sína, skuli láta þeirn í
té fæði, klæði, húsnæði, þjónustu
og annan aðbúnað, meðan á kennslu-
tímanunr stendur, hefir nær því
hver og einn einasti meistari dregið
klæðnaðinn undan. — Og það sem
verst er, og að öllu leyti ófyrir-
gefanlegt, er það, að margur hver
nemandi hefir átt við mjög þröngan
kost að búa, hvað fæði og þjónustu
snertir, yfir lærdómstímanrr.
Nemendur hafa oft og einatt orðið
að vinna í götóttum klæðnaði og
skjóllitlum, úti í frosti og kuldum.
Og mun það sízt vera til þess að
bæta þroska og heilsufar nemenda.
En meistararnir liafa á sama tíma
setið inni í hlýjum stofum, jafnvel
sumir hverjir með ánægjubros á
vörum, í tilhugsuninni um þær pen-
ingaupphæðir, sem renna í vasa
þeirra livern þann dag, sem yfir
kemur, fyrir starf nemandans.
Oft hafa nemendur verið látnir
vinna að moldargreftri og í grjót-
vinnu vikum saman, án þess að fá
eyrisvirði í aukaþóknun. En hafi
nemendur farið fram á slíkt, liefir
meistarinn verið til með að hafa
allt á hornurn sér, og jafnvel að
níða nemandann niður og hella
yíir hann óþrjótandi hrakyrðuin.
Ég vildi svo láta fylgja þessum
línum heildarskýrslu yfir útgjöld
meistara til nemanda hvert ár, og
svo inntektir.
A ári Iiverju horgar meistari út
til nen anda sem liér segir:
Gjöld Tekjur
Fæði, húsnæði, jijónusta kr. 1200,00 4800-
Skólagjald kr. 80,00 320-
Iðgjald í S. R. kr. 42,00 168-
Inntektir 1. ár 3000- 3000-
— 2. ár 4200- 4200-
— 3. ár 5100- 5100-
— 4. ár 5100- 5100-
Mismunur 12112-
17400- 17400-
Nettó-gróði meistarans verður því
yfir þessi fjögur ár kr. 12112,00.
Jón Kr. Þ.
Gildi
iðimemafélaga.
Meðal iðnnema er ríkjandi rnjög
almennt skilnings- og skeytingarleysi
gagnvart því að lial'a með sér félög,
þar sem þeir séu sameinaðir, ef um
það er að ræða að beita sér fyrír sam-
eiginlegum hagsmunamálum, eða að
lirinda af sér þeim árásum, sem á
þá kunna að vera gerðar.
Nemendur í hinum ýmsu iðn-
greinum ættu undantekningarlaust
að hafa með sér félagsskap, hver
iðngrein út af fyrir sig, nema að
nemendur séu svo fáir innan iðnar-
innar, að ekki geti verið urn félags-
stofnun að ræða.
Eftir að neinendafélag hcfir ver-
ið stofnað er það þýðingarmikið at-
riði, að ná samvinnu við sveinafé-
lög sömu iðnar. Þannig að nemenda-
félagið verði deild innan þess, með
sem fyllstum réttindum.
Það eru ekki aðeins margir iðn-
nemar, heldur einnig iðnsveinar og
verkamenn yfirleitt, sem telja iðn-
nemafélög algerlega þýðingarlaus og
stofnun þeirra hina mestu heimsku.
Nú vil ég benda þessum mönn-
um á það, sem þeim Iiefir yfirsést,
þegar þeir kváðu upp dóm sinn,
yfir þessum félögum. Það sem ég
ætla að benda á eru þættir úr sögu
þess nemendafélags, sem fyllilega
liefir sýnt það, að félög iðnnema
þurfa ekki að vera nafnið tómt, ef
vel er stjórnað og samvinnan innan-
félagsins örugg. Félag þetta er »Fé-
lag járnsmíðanema« í Reykjavík.
Fyrir fáum árum voru járnsmíða-
nemar verst launaðir allra iðnnema í
Rcykjavík, en með sameiginlegu verk-
falli sveina og nema í iðninni, fékkst
kjörum iðnnema þannig hreytt, að
nú eru þau viðunanleg.
I þessu sambandi koma margir
iðnsveinar með þá spurningu: Hvers
virði er þetta fyrir sveinana, hækkað
nemendakaup, og þar með aukin
aðsókn ungra manna eftir því að
gerast nemendur? Ilvers vegna taka
þeir þátt í þessu?
Yið þessari spurningu er ýmsu
að svara. Meðal annars því, að mcð
hækkuðum launum nemanna, verður
það minna kappsmál fyrir atvinnu-
rekendur að nota vinnukraft þeirra.
I öðru lagi því, að aðsókn þeirra,
sem gjörast vilja nemar eykst ekki,
vegna þess að ungir menn eru yfir
leitt bjartsýnir og hugsa eitthvað á