Iðnneminn - 01.02.1936, Blaðsíða 4

4
IÐNNEMINN
Hlutrerk
i <>3i ai>a 1*111 a n n s i ai s.
Þegar þjóðirnar lögðu niður hirð-
ingjalífið og tóku sér bólfestu er
talið að menningin liefjist hjá þeim,
þó í ófullkominni mynd sé. En um
leið kom í ljós þörfin fyrir liúsa-
kynnum, sem staðið gætu lengur
en nokkrar nætur í senn. Hús þau,
er slíkir frumbyggjar liafa reist sér
og fjölskyldum sínum, liafa án efa
verið mjög ófullkoinin í fyrstu, en
það er með það eins og svo ótal-
margt annað, að það befir átt fyrir
sér að aukast og eflast, með binni
menningarlegu þróun þjóðanna.
Það mun öllum ljóst, að hér á
landi befir, allt frá því að liinir
norrænu víkingar settust liér fyrst
að, lifað menningarþjóð. Því að þess
er víða getið í sögum vorum að
þeir hafi byrjað á því að reisa sér
bæi, þó nú sé því miður svo komið
að lítið sjáist eftir af þessum bú-
stöðum feðra vorra. Má þar helzt
um kenua því hversu baldlaust
byggingarefni það var, sem þeir
notuðu í bæi sína. Öðru máli er að
gegna um ýmsar aðrar þjóðir, sem
eiga kirkjur og baliir, frá þeim
tíma er fyrstu sögur þjóðar vorrar
voru í letur færðar.
Eftir því, sem tímar liðu, fóru
menn æ betur og betur að sjá bve
nauðsynlegt það væri fyrir liverja
þjóð, sem vildi vera sjálfri sér nóg,
að þegnarnir skiptu með sér verkum
eftir því, sem hverjum og einum
bentaði bezt. Yegna þess að sá maður
sem gerði einbverja eina grein
atvinnulífsins að lífsstarfi sínu, fengi
svo margfalt meiri leikni og kunn-
áttu í starfinu en sá, sem gengi úr
einu verkinu í annað, og befði þar
af leiðandi ekki nema einhverja
yfirborðskunnáttu í hverri grein
út af fyrir sig, eins og gleggst má
sjá dærnin fyrir víða út ttm sveitir
landsins.
Hér á landi Iiefir aðalstarf iðnað-
arrharusinns á undanförnum árum
verið í því fólgið að bæta og prýða
híbýli fólksins á ýmsan liátt. Nú á
síðustu árum liefir orðið á þessu
nokkur breyting til batnaðar því að
þær iðngreinar, sem starfræktar eru
í landinu verða alltaf fleiri og fleiri
með hverju ári, sem líður. Ég tel
þau stakkaskipti, sein böfuðborg
okkar fámenna lands befir tekið
á sniði byggingaiistarinnar nú á síð-
ustu árum, ekki sízt að þakka aukinni
inenntun iðnaðarmannanna. Þó verð-
um við þvi miður að viðurkenna
þann sorglega sannleika, að þjóðin
hefir, enn sem komið er, ekki séð
sér fært að veita þeim fullkomlega
þá þekkingu, sem æskilegt væri og
reynslan hefir sýnt oss að ekki verður
komist af án, en við verðum, þrátt
fyrir allt, að vona að þetta muni
lagast nú á næstu árum.
Af því, sem að framan er skráð,
má sjá að eitt af aðal lilutverkum
iðnaðarmannsinns er að byggja og
prýða iandið sitt. Það er iðnaðar-
maðurinn, sem gerir hugmyndir
teiknimeistarans að veruleika. Það
er bann, sem byggir bús, brýr og
skip. Það er lians lilutverk að sjá
fyrir frumstæðustu kröfurn mann-
lífsins, og hafi hann ekki hlotið
þá menntun og kunnáttu, sem liann
frekast getur aflað sér, mun aldrei
vel fara.
Þ. S.
Takmörkiiit
iðnnema.
Um takmörkun iðnnema hefir
mikið verið rætt og ritað. Menn
hafa litið á þetta mál með misjöfn-
um augum, eins og oft vill verða.
Frá sjónarmiði okkar iðnnema er
þetta stórmál, er varðar okkur iðn-
nerna afar mikið.
ísland hefir ekki farið varbluta
af heimskreppunni. Toilar, gjald-
eyrishöft og viðskiftavandræði liefir
lagst eins og martröð á þjóðina.
Iðnaður hér á landi er ungur og
óþroskaður og má þess vegna ekki
við neinum afturkipp. Á síðustu
árum befir ýmiskonar nýr iðnaður
risið upp hér á landi, og um leið
liefir æskulýðurinn farið að nema
þessar iðngreinar, en sá mikli hæng-
ur er á þessu, að liinar ýmsu iðn-
greinar hafa ekki aukist að sama
skapi og fagmönnum hefir fjölgað.
Af þessu er risin barátta milli sveina
og meistara, um takmörkun nema.
Sveinar vilja takmarka nemenda-
fjöldan við vissa tölu sveina, en
meistarar vilja hafa óbundnar hendur
í þessu efni, en svo má ekki leng-
ur ganga. Meistarar og sveinar eiga
að reyna að liafa samvinnu í sem
flestum málum og þá ekki sízt í
þessu. Það lítur ekki glæsilega út
hjá þeim, sem eru að byrja, eða
okkur, sem erum að enda námstím-
ann. Aðstaðan hjá okkur flestum
er þannig, að við höfum safnað
skuldum, og þegar við erum búnir
þá meigum við ganga að því sem
vísu, að verða að víkja fyrir nýjum
nemendum, svo fljótt að við fáum
ekki einu sinni tækifæri til þess
að koma okkur á réttan kjöl. Því
síður að maður megi hugsa svo
liátt, að hægt verði að lifa við sæmi-
lega góð lífskjör. Nú eru þeir meun
til, er haida þeirri skoðun fram, að
þetta sé ekki hagsmunamál fyrir
fjöldann, heldur eiginhagsmunamál
fyrir þá, sem komnir eru inn í iðn-
greinarnar. Þessu er ekki svo varið
vegna þeirrar einföldu ástæðu, að
sama sagan eudurtekur sig hjá þeim
yngri. Svo þegar kemur að þeim
tímamótum í lífi þeirra, að þeir
eiga að ljúka sveinsstykki í þeirri
iðngrein, sem þeir hafa gert að
lífsstarfi sínu, þá koma meistararn-
ir og segja: Jæja góði minn, nú
ert þú búinn að enda þinn tíma
hjá mér, sem nemandi og nú verð-
ur þú að fara því ég tek nýjan í
þinn stað.
Kæru starfsbræður, finnst ykkur
þetta vera glæsileg framtíð.
K. S.
Iðnneniar,
sækið fundi Málfundafélagsins,
skrifið 1 Iðnnemann.
Prentsmiðjan Dögun.