Iðnneminn - 01.05.1994, Síða 3

veiðilögsagan sem fyrri kyn-
slóðir skiluðu okkur, verði
aldrei markaðsvara í skiptum
fyrir aðgang að mörkuðum
Evrópusambandsins. Þessar
auðlindir mega aldrei vera í
forsjá annarra en íslendinga.
Ef þjóðin er ekki efnahags-
lega sjálfstæð þá geta stórir er-
lendir auðhringir eignast auð-
lindir okkar en það má aldrei
gerast. Það dýrmætasta sem
við eigum er sá arfur sem fyrri
kynslóðir skiluðu okkur, land-
ið sjálft. Þess verður ekki lengi
að bíða að ísland færist niður
á frumvinnslustig og verði ger-
snauður hráefnisbirgir Evrópu
ef ekki verður haldið rétt á
spilunum. Hvernig verður um-
horfs á íslandi þegar auðlindir
þjóðarinnar verða komnar í
hendur örfárra fjármagnseig-
enda sem flytja allt hráefni út
óunnið. Þá fyrst verður alvar-
legt atvinnuástand. Islending-
ar mega ekki falla fyrir þeim
blekkingum að eina úrræðið sé
að ganga í Evrópusambandið
ef aðrir kostir geta skilað okk-
ur meiri hagsæld. Hafa verður
í huga viðskiptalega stöðu
okkar vegna landfræðilegrar
legu og yfirráð yfir gjöfulustu
fiskimiðum Atlantshafsins.
Atvinnumál
Byggja verður upp öflugan
iðnað á íslandi, bæði stóriðju,
smáiðnað og þjónustu. Sér-
staka áherslu á þó að leggja á
fjölbreyttan smáiðnað svo að
tímabundin kreppa í einstök-
um atvinnugreinum hafi ekki
eins mikil efnahagsleg áhrif og
við þekkjum í dag. Fullvinnsla
sjávarafurða hér á landi á að
vera skilyrði. Það er fráleitt að
fiskur sé fluttur út óunninn
fyrir mun minna verð en ann-
ars rnætti skapa með fullunn-
inni vöru. Það er til háborinn-
ar skammar að fiskur sé flutt-
ur út óunninn á meðan at-
vinnuleysi er jafn mikið og
raun ber vitni.
Lækkun vaxta er grundvall-
arforsenda þess að nýsköpun í
atvinnulífinu og rekstraraf-
koma fyrirtækja séu tryggð. Ó-
tækt er að fyrirtæki þurfi að
keppa við allt að 10% raun-
vexti. Ekkert fyrirtæki getur
skilað slíkum arði til lengri
tíma nema í einstaka undan-
tekningum. A meðan vextir
eru hærri en arður fyrirtækja
munu fjármagnseigendur
aldrei veðja á atvinnulífið.
Sókn í menntamálum er
nauðsynleg ef efla á nýsköpun.
Það er auðséð að atvinnuleysi
er mest á meðal ófaglærðra.
Þeir einstaklingar sem standa
atvinnulausir og án menntunar
eru ekki líklegir til stórræða í
atvinnulífinu. Byggja verður
upp fjölþættar starfsnáms-
brautir bæði í þeim þjónustu-
greinum sem hinn almenni
stúdent starfar við í dag og
nýjum brautum til nýsköpun-
ar. Efla verður iðn- og verk-
nám. Auka þarf stórlega við
það fjármagn sem nú er veitt
til iðn- og verknáms og byggja
þarf upp mun betri aðstöðu til
kennslunnar um allt land,
bæði hvað varðar húsnæði og
tækjakost. Hvergi má það líð-
ast að ný verknámshús séu
nýtt undir kennslu til stúdents-
náms eins og sumstaðar þekk-
ist.
Kjaramál iðnnema
Iðnnemasamband Islands
lætur aldrei óátalin þau rétt-
indabrot gagnvart iðnnemum
sem fara stigvaxandi með
auknu atvinnuleysi. Þrátt fyrir
að réttindabrotum innan veit-
ingageirans hafi farið fækk-
andi vegna sigurs Iðnnema-
sambandsins í vaktaálagsmál-
inu og hertu eftirliti með
launamálum matreiðslu- og
framreiðslunema eru enn
dæmi um að iðnmeistarar í
veitingageiranum ráði til sín
saklaus ungmenni, ljúgi þau
uppfull um kaup og kjör og
greiði þeim vel innan við
helming þeirra launa sem á að
greiða iðnnemum á náms-
samningum. Þeir taxtar eru
þeir lægstu sem fyrirfinnast á
íslandi eða kr. 34.355,- á
mánuði. Þegar þessi ungmenni
snúa sér síðan til Iðnnema-
sambandsins allt að ári seinna
og læra hver raunveruleg laun
þeirra og réttindi ættu að vera,
hafa iðnmeistararnir brugðist
hinir verstu við og reynt að
knýja ungmennin til að semja
sig undir iðnnemataxtana. Það
verður að stöðva þá menn sem
ráða til sín ungmenni án þess
að gera við þau námssamn-
inga. Það er lögbrot að greiða
iðnnemalaun ef ekki hefur
verið gerður námssamningur.
Auk þess er það forsenda þess
að Iðnnemasamband Islands
komi upplýsingum til þessarra
ungmenna, að þau geri náms-
samninga.
Atvinnuleysi á íslandi telur
nú rúm sex prósentustig og
starfsþjálfunarvandi iðnnema
síðustu fimm árin hefur verið
á bilinu fimmtán til tuttugu
prósent að meðaltali yfir iðn-
greinarnar og allt að þrjátíu
prósentum í einstökum iðn-
greinum. Þetta er meira at-
vinnuleysi en það sem mest
þekkist í Evrópu. Kannanir
gefa síðan til kynna að með
auknu atvinnuleysi sé starfs-
þjálfunarvandinn enn að
aukast. Við athuganir hefur
hinsvegar komið í ljós að
meistarar og iðnfyrirtæki geta
vel tekið til sín fleiri iðnnema
á námssamning. Hvar er það
stolt og sá vilji sem hver
meistari á að hafa, til að miðla
þekkingu sinni til komandi
kynslóða og viðhalda þannig
iðngreininni og efla hana?
Fyrir utan þann gífurlega
kostnað sem samfélagið ber
og fer til spillis þegar iðnnem-
ar fá ekki að ljúka námi sínu
vegna starfsþjálfunarvandans,
verða til mörg önnur vanda-
mál. Iðnnemar eru í sumum
tilvikum farnir að undirbjóða
sig á markaðinum og til eru
dæmi um að iðnmeistarar
hagnist af ásettu ráði á vand-
anum. Hverskonar iðnmeistar-
ar eru það sem ráða til sín iðn-
nema sem eru farnir að bjóða
sig til vinnu kauplaust? Hvers-
konar iðnmeistarar eru það
sem taka greiðslu fyrir að
skrifa upp á starfsþjálfunar-
tíma?
Kröfur iðnnetna á 1. maí
Á 1. maí gerir Iðnnemasam-
band Islands skilyrðislausa
kröfu um að laun allra iðn-
nema verði ákveðið hundraðs-
hlutfall af launum sveina.
Á sama hátt og við viljum
vernda fiskistofnana til að
tryggja afkomu þjóðarinnar
um ókomin ár verðum við
einnig að hugsa til æsku þessa
lands og að með öflugri iðn-
menntun þeirra kynslóða sem
næstu ár munu halda út í at-
vinnulífið getum við markað
leið að öflugum og fjölbreytt-
um iðnaði á íslandi. Að skera
stöðugt niður fjármagn til iðn-
menntunar í landinu leiðir ó-
sjálfrátt til þeirrar hugsunar að
á lélegum grunni verður traust
bygging aldrei reist. Tryggja
verður að þeir einstaklingar
sem hefja iðnnám eigi þess
kost að ljúka því óháð duttl-
ungum meistara og tímabundn-
um efnahagslægðum.
Iðnnemasamband íslands
mun halda áfram af fullum
krafti að berjast gegn því rang-
læti sem iðnnemar og annað
launafólk býr við í þessu landi.
Iðnnemar, verkafólk! Við meg-
um aldrei slaka á í baráttunni
fyrir réttlátum kjörum. Sam-
einum krafta okkar og byggj-
um upp þá samstöðu launa-
fólks sem nú hefur skort í lang-
an tíma til að koma á réttlátri
skiptingu innan þessa þjóðfé-
lags.
Iðnnnemasamband íslands
Skólavörðustíg 19
101 Reykjavík
Fax: 91-620274
Upplýsinga- og
réttindaskrifstofa INSÍ,
er opin, alla virka daga,
frá kl. 9:00 til 17:00.
Sími: 91-14410
Fulltrúi INSÍ í stjórn LÍN
er til viðtals á skrifstofu INSÍ,
alla virka daga,
frá kl. 10:00 til 16:00.
Sími: 91-10988
IÐNNEMINN
62.ÁRG.2.TBL. MAÍ1994
Ritstjóri:
Ábyrgðarmaður:
Hönnun:
Umbrot:
Myndataka:
Teiknari:
Prófarkalestur:
Filma og Prentun:
Sveinbjörn Þormar
Brjánn Jónsson
Einn, tveir og þrír
Brjánn Jónsson
Matthías Skúlason
G. Haukur Barkarson
Páli Svansson
G. Ben. prentstofa hf.
3