Ljósberinn - 04.05.1929, Blaðsíða 3

LJ08BERINN
139
»Verði lánið jafnmikið og löngunin,
þá er ég viss um að ég' kemst fram ur
J>ví«, svaraði ungi maðurinn, og prest-
urinn stundi þungan, en sampykti þó
að lokum áform sonar síns.
Pað leið langur tími pangað til að
presturinn porði að seg'ja konu sinni frá
pessari ráðagerð sonarins og pegar hún
loks fékk að vita pað, pá varð hún æf.
»Petta er alt saman blómunum að
konna,« mælti hún. »0, að hann hefði
aldrei komið í blómagarðinn, en ég skal
sjá um að yngsti drengurinn minn fái
ckki að umgangast blómin eða leika sér
í garðinum og ærast svo af því!«
Hinn ungi maður fékk rui samt vilja
sínum framgengt og hóf nám við háskól-
ann, sem pá var í Lundi.
Hann bjó lijá nafnkendum prófessor,
Stobæus að nafni, og marga nóttina
vakti hann í laumi og las bækur, sem
liann náði í bókaskáp pessa vísinda-
manns.
Hin aldraða móðir prófessorsins inælti
einu sinni við son sinn:
»Pú ættir að hafa betri gætur á hon-
um Linné unga; hann sofnar út af frá
Ijósinu hverja nóttina eftir aðra; pað get-
ur ekki endað vel.«
Prófessorinn fór nú aö hafa betri gæt-
ur á Linné og.eitt kvöld seint sá hann
Ijós í herbergi hans. llann fór pá upp
til hans til pess að ransaka málið betur.
Og mjög varð hann forviða pegar lrann
sá hinu unga mann vera niðursokkinn í
að lesa eitt af ritum Iians. Frá peirri
stundu urðu pessir tveir lærdómsmenn
alúðarvinir pó aldursmunurinn væri mikill.
Karl Linné hafði heyrt pað að við há-
skólann í Uppsölum væru ágætir kenn-
arar og yfirgaf liann pá háskólann í
Lundi án vitundar Stobæusar og ráð-
færði sig ekkert um pað við hann. Fór
hann til Uppsala og hélt par áfram námi
sínu. Petta tók Stobæús gamli sér mjög
nærri og Karl Linné iðraði síðar petta
sjálfræði og vanpakklæti og bað vel-
gerðamann sinn fyrirgefningar á öllu
saman.
Faðir hans lét hann fá 100 dali til
ferðarinnar, en að öðru leyti varð hann
að sjá fyrir sér sjálfur. Oft lá við sjálft
að hann dæi úr hungri og neyð og yrði
að hætta námí sínu, en ástin til blóm-
anna lrélt lronum uppi; honum fanst
hann ekki geta yflrgéflð pá kæru vini
sína með neinu móti.
lún haustið 1729 bar svo við einn dag
að Linné var að grúska í blórnum sín-
um í blómagarðinum í Uppsölum. Pá bar
par að aldurhniginn mann og tók hann
að spyrja Linné spjörunum úr.
Pessi maður var Celsius stiftsprófast-
ur. Hann varð svo hugfanginn af hæfi-
loikúm Linnés og hinurn bágtr kringum-
stæðum hans að liann bauð honum ó-
keypis vist á heimili sínu. Eins og gef-
ur að skilja páði vesalings stúdentinn
petta höfðinglega boð með mikilli gleði.
A heimili stiftprófastsins kyntist Linné
mörgum merkum inönnum og par á með-
al Oluf Rudbeck jirófessor í grasafræði.
Hinnar óvenjulegn gáfur Linnés vöktu
eftirtekt hans og benti hann hinum pró-
fessorunúm tljótlega á pað. Nú var hald-
ið einskonar próf yfir Linné og árang-
ur pess varð sá að honum var veitt
leyfi til að lialda fyrirlestra við háskól-
ann. llinn 24 ára gamli stúdent hélt síð-
an frábærlega góðan fyrirlestur um
grasafræði fyrir 3—400 áheyrendum.
Eins og skiljanlegt var, var gleði for-
eldránna mikil yfir pessum frama son-
arins, og ekki minkaði hún við það er
pau fréttu að hann hefði hlotið dálítinn
vísindastyrk, sem hjálpaði lionum úr
inestu fjárkröggunum.
Tveim árum seinna bauð háskólinn í
Uppsöluin honum aö kosta ferð hans til
Lapplands ef hann vildi fara Jiangað til