Ljósberinn - 01.12.1941, Blaðsíða 18

206
LJÖSBERINN
skatturinn. Það var soðið mikið af hangi-
kjöti, og hver maður fékk stóran bita af
því í kvöldmatinn. Ekki mátti nú samt
ljúka því öllu í einu. Það varð að treina
það sem lengst, helzt til jóla. Það voru
því alltaf bornar fram leifarnar á hverju
kvöldi, og borið inn næsta kvöld, svo
lengi sem nokkuð var eftir.
Svona leið hver dagurinn eftir annan,
og nú var ekki nema vika til jóla, og þá
var farið að búa til laufabrauðið, það var
reglulega skemmtilegur dagur. Mamma
fór eldsnemma á fætur, lauk við verkin
sín frammi í bænum á svo stuttum tíma,
sem henni var unnt, og byrjaði svo að
hnoða deigið og fletja út kökurnar; svo
hvolfdi hún diski ofan á þær og skar
með kleinuhjóli utan með diskbörruuti-
um, til þess að gera kökurnar allar jafu
stórar og fallegar. Svo var breitt eitthvað
hreint yfir öll rúmin í baðstofunni og
kökurnar breiddar þar, þær þurftu að
skurna áður en hægt var að skera þær.
Eftir að búið var að borða miðdags-
matinn, settumst við öll eldri börnin við
að skera út laufabrauðið. Þá var nú gott
að eiga góðan vasabníf, því nú þurfti að
vanda sig. Við skárum fjögrablaðarós,
áttablaðarós, sextánblaðarós, sólina, tungl-
ið, bús og bæi, og svo auðvitað upphafs-
stafina í nafninu okkar. Þegar svo að
skurðinum var lokið og kökurnar lágu
þarna á öllum rúmunum með öllu skraut-
inu og útflúrinu, þá var farið að dæma
um, hver bezt bafði skorið. Seinast um
kvöldið var svo allt þetta steikt í tólg,
og þá fengum við sína kökuna hvert, af
þeim sem ljótastar voru. En allt hitt var
lokað niður í stórri kistu frammi á stofu-
lofti og ekki snert fyrr en á aðfanga-
dagskvöld.
Um jólagjafir var aldrei talað, það var
ekki þá komið í móð að gefa jólagjafir.
En það mátti enginn klæða jólaköttinn.
En svo var það kallað, að sá klæddi
jólaköttinn, sem átti enga nýja flík til
að fara í á jólunum. Það var því keppzt
við það, að minnsta kosti við krakkarnir
helðum eitthvað nýtt til að klæðast í.
Stundum var það ekki nema skirta, sokk-
ar, eða illeppar í skóna. En svo fengum
við æfinlega nýja skó úr svörtu sauð-
skinni með bvít-eltar lambskinnsbrydd-
ingar. Stundum feugum við líka ný spari-
föt, en aldrei nema eitt okkar í einu.
Ég man vel eftir því, að ég fékk einu
sinni ný, ákaflega falleg föt, þau voru
úr grænu heima-unnu vaðmáli. Þá var
ég svo fínn, að mér fannst ég verða að
sitja uppi á rúmi öll jólin, lil þess að
óhreinka ekki svo falleg föt. Það var
líka mikill munur á þeim og fötunum,
sem við gengum í hversdagslega, sem
oft voru úr pokastriga.
Eitt var það, sem allir þráðu fyrir jól-
in, það var fátækraþerririnn; þar sem að
allir gátu ekki fengið ný föt, varð að
þvo þau gömlu, svo að við værum þó
að minnsta kosti í hreinum fötum. Það
var því um að gera að fá góðan þurrk
sem næst jólunum, því ekki var gott að
vera marga daga svo fáklæddur, sem oft
vildi verða, á meðan fötin voru þvegin.
En í þau lirein, máttum við ekki fara
fyrr en á aðfangadag. Og sjaldan beld ég
að fátækraþerririnn hafi brugðizt; þá var
líka allt þvegið og þurrkað. Tungan úr
gamla boltanum rauðbituð í eldi og
þannig sett í boltann og fötin strokin
og 6léttuð, svo þau urðu alveg eins og
ný. Ég man heldur aldrei eftir öfund, þó
eitt okkar væri í nýjum fötum og hin í
gömlum og nýþvegnum fötum. Þá voru
nú líka einhvern daginn bökuð ósköpin
öll af kleinum, það varð að vera svo
mikið, að það entist líka til nýársins,
því ekki dugði að þurfa þá aftur að fara
að baka. Svo voru steiktar lummur, og
þá er upp taliun allur jólabaksturinn.
Eitt af því sem tilbeyrði jólaannrík-
inu, var að steypa kerti; það fengum við
eldri drengirnir að gera. Yanalega voru
þau steypt í formi, en það var seinlegt.
Jólakertin voru því oftast steypt í strokk,