Ljósberinn - 01.01.1960, Blaðsíða 13

arana, en þar var ferjutollurinn aðeins kopar-
skildingur á mann. Foolai fylgdist með niður
að ánni. Þarna var ferja að koma að. Menn
voru viðbúnir að stökkva út í löngu áður en
hún lagðist að. Sumir voru með föt og pinkla
meðferðis. Ferjan var troðfull á augabragði,
en Foolai kleif upp á stýrishúsið. Gamli mað-
urinn, sem stóð þar við stýrið og var gæzlu-
maður bátsins, skipaði honum hástöfum að
fara niður af því, þar eð þakið væri lélegt
og að falli komið. Nú var búið að ýta ferj-
unni út á fljótið, og var því engin leið að
setja hann á land. Hann settist með varúð
á þakbrúnina á stýrishúsinu, svo að hann félli
ekki niður úr þakinu, og þar fékk hann að
vera í friði.
Bátar voru á víð og dreif um allt fljótið,
og hinum megin var mikill manngrúi á breiða
veginum. Hvergi var hægt að fá bíl. Þeir
höfðu allir ekið vestur á bóginn um nóttina
og voru ekki enn komnir til baka. Nokkrir
voru svo heppnir að fá vagn fyrir börnin og
farangurinn, en vagnstjórarnir heimtuðu há
daglaun fyrir dráttinn. Brátt voru vagnarnir
á þrotum, og ómögulegt var að fá burðarstóla.
Nokkrir fóru á bændabýlin í grenndinni og
keyptu sér hjólbörur á mjög háu verði, því
að menn voru nauðbeygðir að hafa eitthvert
flutningstæki. Margir höfðu börn með sér
eða gamalmenni, sem ekki gátu gengið. Þar
voru líka gamlar konur, sem höfðu reyrða
fætur, sem ekki var hægt að komast langt á.
En loks voru öll flutningstæki á þrotum,
og manngrúinn fór að þokast áfram eftir
þjóðveginum. Flóttamannaskarinn var á að
líta eins og geysistór her, sem hélt vestur á
bóginn. Sumir voru sterkir og heilbrigðir og
gátu farið hratt yfir, en aðrir voru með mörg
börn, gamalmenni og sjúklinga, sem þeir urðu
að annast. Allir voru hungraðir. Á fljótsbakk-
anum voru nokkur veitingahús. Fljótið að-
skildi þau frá bænum og bjargaði þeim þann-
ig frá eldsvoðanum. Þar voru framreidd soðin
hrísgrjón ásamt baunakökum og pipar. Ekki
liðu margar mínútur, þar til allt var upp
gengið. Þarna voru líka menn að selja hveiti-
pípur eða makkaroni öðru nafni. Þeir komu
kjagandi, eins og vant var á morgnana frá
þorpi einu í grendinni. Þeir báru þungar
börur með sér. 1 öðrum enda hennar hékk
ofninn með hinum þunga járnpotti, sem var
fullur af soðnum hveitipípum. Reyk lagði upp
af glóðheitum ofninum og maturinn var alltaf
heitur. f hinum enda börunnar eða stangar-
innar hékk skápur með skálum og prjónum
og þvottabalar með vatni og svo þurrka, sem
einu sinni hafði verið hvít. Venjulega þurftu
þeir að híma lengi og hæna að sér kaup-
endur með því að klingja í tómri skál með
prjónum. í dag var ekki þörf á því. Menn
þyrptust umhverfis þá, og pottarnir tæmdust
á augabragði. Þeir bættu við ósoðnum hveiti-
pípum, sem þeir tóku upp úr neðstu skúff-
unni í skápnum og þeir blésu og sköruðu í
glæðurnar, svo að maturinn yrði fljótt soð-
inn. En menn gengu hart að þeim, og þeir
urðu að selja hveitipípurnar hálfsoðnar. Svo
var allur matur búinn, og manngrúinn hélt
ferðinni áfram matarlaus að kalla. Meðfram
veginum voru sveitarkrár. Þar var aðsókn
geysimikil þennan dag. Þetta var einna lík-
ast því, þegar engisprettuplágan kom yfir
Egyptaland, því að allt var etið upp, og samt
fékk ekki einu sinni hundraðasti hluti flótta-
mannanna mat. En mat urðu menn að fá.
Þegar ekkert var eftir í búðunum og krán-
um, þá fóru menn inn í íbúðarhúsin og
heimtuðu mat. Það þýddi lítið fyrir ótta-
slegna íbúana að loka að sér. Dyrnar voru
sprengdar upp og matbúrin rænd. Menn fóru
meira að segja út á ekrurnar til að ræna.
Þar grófu þeir upp næpur, gulrætur og sætar
kartöflur og átu með beztu lyst. Menn urðu
veikir af þessum ósoðna mat og óhreina lækj-
arvatninu. Margir urðu eftir og dóu við veg-
inn, en aðrir héldu áfram vestur á bóginn
margar dagleiðir. Foolai kenndi í brjósti um
margt flóttafólkið. Þarna gekk maður ásamt
konu sinni og sex börnum. Börnin voru orðin
svo þreytt af göngunni. Faðirinn reyndi að
hjálpa minnstu börnunum með því að bera
þau til skiptis, en þau kvörtuðu sáran, þegar
hann lét þau niður aftur. Tvö þau stærstu
urðu alveg að hjálpa sér sjálf.
Við erum svöng, pabbi, sögðu þau, geturðu
ekki reynt að kaupa svolítið af mat. Hér er
hvergi matarbita að fá, sagði faðirinn, en
þið skuluð fá mat undir eins og við komum
til Ningsiang.
Er þá víst, að þar sé hægt að fá mat?
Hér eru öll þorpin mannlaus, sem við kom-
um til. Faðirinn stundi þungan. Er það víst?
LJQ5BERINN
13