Tímarit iðnaðarmanna - 01.02.1947, Blaðsíða 22

Iðnaðarritið 1,- 2. XX. 1947
fáanlegra tæícja og efnis á næstn árum með
það fyrir augum að hagnýta sem bezt vinnu-
afl þjóðarinnar og auðlindir landsins.
Þá skal nýbyggingarráð gera áætlanir um,
livar tækin skuli staðsett, og tillögur um bygg-
ingar og aðrar framkvæmdir í því sambandi.
Nýbyggingarráð hlutast til um, að slík tæki
verði keypt utan lands eða gerð innan lands
svo fljótt sem auðið er, og befur milligöngu
fyrir þá aðila, sem þau vilja kaupa og þess
óska.
Innflutningsleyfi og gjaldeyrisleyfi til fram-
angreindra ráðstafana á fé samkvæmt 1. gr.
skulu veitt samkvæmt tillögum nýbyggingar-
ráðs.
Kostnaður við störf nýbyggingarráðs greið-
ist úr ríkissjóði.“
Orðin „lil þess að allir landsmenn vinni
við sem arðbærastan atvinnurekstur“, gera
tvímælislaust kröfu til nýbyggingarráðs um
að það láti fram fara rannsókn á þvi, hvaða
atvinnugrein beri að efla um fram aðrar, með
tilliti til arðbæris.
Nýbyggingarráð hefur ekki gert almenningi
það kunnugt, ef það hefur einliverjar slíkar
athuganir gert. Sennilega befur ])að öruggar
tölur í fórum sínum um t. d. nauðsyn þess
að draga iðnaðinn saman. En það er rangt
af ráðinu að liggja á þessum niðux-stöðum, því
að árið 1936 kom út mikið rit frá Skipulags-
nefnd atvinnumála, Álil og tillögur I., þar
sem komizt er að þeirri niðurstöðu, eftir ná-
kvæma athugun, að við Islendingar búum við
of fábreytta framleiðslu, og þurfum því öllu
öðru fremur að efla innlendan iðnað.
Telur nefndin það vera „bagfræðilega nauð-
syn, menningarlega nauðsyn og þjóðfélags-
lega nauðsyn“. Má merkilegt heita að nýbygg-
ingarráð skuli liafa komizt að annarri niður-
stöðu, en fyrst svo er, á þjóðin heimtingu á
að fá að vita á livaða rökum það er reisþ áð-
ur en nokkur hluti hennar er rekinn eins og
sauðkindur frá einni atvinnugrein til annarar.
Til þess að rifja upp fyrir lesendmn Iðnaðar-
ritsins niðurstöður skipulagsnefndarinnar frá
athugum liennar á atvinnuvegum íslendinga
1931, birtist liér á öðrum stað í ritinu kafli úr
álili nefndarinnar.
Skýjaborgir.
Nýbyggingarráð spennir bogann bátt i á-
ætlun sinni. Þarf töluvert ímyndunarafl til
þess að trúa því, að við höfum það mikil
gjaldeyrisráð að það lirökkvi til áætlaðra
skipakaupa á næstu árum, bvað þá til nýsköp-
unar á sviði iðnaðar og landbúnaðar. Nýbygg-
ingarráð kemst kænlega bjá öðru en skipa-
kaupunum, því áætlun þess nær ekki til ann-
ars en skipa og frystihúsa, um gjaldeyris-
notkun næstu fjögur árin. Samkvæmt áður-
nefndum lögum um nýbyggingarráð á ])að að
gera heildaráætlun um íslenzkan þjóðarbú-
ska]) og þarfir bans til nýsköpunartækja um
fimm ára bil. Ráðið snýr þessu þann veg, að
það semur áætlun um sjávarútveg á Islandi
árin 1946—1951, og sendir bana frá 'sér í árs-
lolc 1946. Til þess að gera áætlunina sennilegri
livað snertir þörfina á vinnuafli, er ætlast til að
iðnaðurinn „skili aftur“ því fólki, sem farið
er að trúa því, að fjölbreytt atvinnulíf geti
þrifizt á Islandi. En heildaráætlunin, sem ráðinu
var ætlað að semja, er látin bíða betri tírna. Eða
getur það ’verið, að á næsta ári berist áætl-
un um landbúnað, ámóta einhliða, og ein-
bverntíma síðar sé von á nýju „plani“ um
iðnað, þar sem gert er ráð fyrir að bann sé
eini atvinnuvegurinn í landinu, sem á rétt á
sér?
Um það skal engu spáð, en liætt er við að
síðari áætlun nýbyggingarráðs, um eflingu
annarra atvinnugreina en sjávarútvegs, muni
stangast ónotalega á við jólaútgáfuna 1946.
Heildaráætlun var rétta skrefið.
En nýbyggingarráð fór aðra leið. Það lióf
veiðiskapinn upp lil skýjanna, án þess að
færa rök fyrir ]>ví, að okkur bæri fremur að
fjölga skipum en verksmiðjum.
Þó er vitanlegl, að okkur er nauðsynlegra
að geta selt sjávarafurðirnar en að auka veiði-
magnið. Og til þess að gera útfluttu vöruna
verðmeiri og söluhæfari þurfum við að vinna
10