Tímarit iðnaðarmanna - 01.02.1947, Blaðsíða 37

Iðnaðarritið 1.- 2. XX. 1947
Skýrslur um iðnframleiðslu
Höfundur Jicssarar grcinar er ungur liagfræðing-
ur, seni m. a. hefur það vandaverk með höndum hjá
Hagstofu íslands að sjá um árlega skýrslugerð um
ýms liagfræðileg efni, er iðnaðinn varða. Það verð-
ur aldrei metið til fullnustu, hvers virði ])að væri
íslenzkum iðnaði að hafa itarlegar skýrslur að vitna
til, þegar hann þarf að rétta hlut sinn vegna dek-
urs stjórnmálamannanna við hina atvinnuvegina.
Iðnrekendur hafa reynzt mjög tregir til að gef'a
sínu eigin félagi upplýsingar, er gætu orðið efnivið-
ur til heildarskýrslna um islenzka iðnframleiðslu,
og fært ýmislcgt fram sér til afsökunar.
En gagnvart hagstofunni þarf engar afsakanir.
Til þess að heildarskýrslur hennar verði ábyggileg-
ar, verður liver einasti iðnrekaridi á landinu að
senda rétta skýrsiu i tæka tið, og er það lögboðin
skylda. Félag islenzkra iðnrekenda mun vera að
hverfa frá því að annast sjálft um skýrslugerð um
framleiðslu iðnfyrirtækja, heldur mun það eftir
megni stuðla að því, að iðnrekendur sendi hagstof-
unni skýrslur sinar, svo að auðveldara sé að leita
til hennar um þær upplýsingar, er islerizkri iðnfram-
leiðslu viðkcmur. P.S.P.
Fá iðnfyrirtæki láta sér nægja lögboðið
bókhald með efnaliags- og rekstursreikningi
einn sinni á ári. Til þess að fylgjast með
rekstrinum og taka ákvarðanir, er snerta bag
fyrirtækisins, er nauðsynlegt að hafa band-
bærar upplýsingar frani yfir þær, er koma
fram í venjulegu bókhaldi og reikningsskil-
um. Það fer að sjálfsögðu eftir aðstæðum og
ásigkomulagi fyrirtækisins, hverra upplýs-
inga það þarfnast. Þegar ákveðið er, hvort
framleiðslan skuli aukin eða minnkuð, verð-
ur að reyna að gera sér hugmynd um, hverja
kostnaðarbreytingu það hefur i för með sér,
og til þess er nauðsynlegt að hafa upplýs-
ingar um verð og eyðslu hráefna og aðstoðar-
efna, vinnulaun og vinnuafköst og aðra liði
kostnaðarins. Ef framleiðsluaukningin á að
borga sig, má kostnaðaraukningin ekki fara
fram úr þeirri söluaukningu, sem á sér slað,
en lil þess að áætla hana og fylgjast með
benni, er nauðsynlegt að liafa við hendina
upplýsingar um magn og söluverð framleiðsl-
unnar.
Þeir, sem reka iðnfyrirtæki með ráðdeild
Þorvarður Jún Júlíusson.
og fyrirhyggju gera reglulega áætlanir um
helztu atriði, er snerta hag og rekstur fyrir-
tækisins, ogbera að áætlunartímabilinu loknu
saman við það, sem reynslan sýnir. Á erfið-
um timum standa þeir, sem fylgjast vel með
rekstrinum betur að vígi en aðrir, þvi að þeir
eiga hægara með að taka í taumana á réttum
stað og á rétlan hátt til þess að laga sig eflir
breyttum aðslæðum.
Hagstofan befur nýlega sent Iielztu iðnfyr-
irtækjum landsins eyðnblöð undir skýrslur
fyrir árið 1946 um mag'n og verð framleiðsl-
unnar, notkun hráefna og aðstoðarefna, um
tölu og samanlagðan vinnutíma verkamanna
og starfsmanna ásamt útborguðu kaupi o. fl.
Skýrslur þessar eru liliðstæðar skýrslum, sem
hagstofur allra landa safna og vinna úr, en
hér á landi eru ekki til nema mjög ófullkomn-
ar opinberar skýrslur um iðnaðinn. Skýrslu-
söfnun Hagstofunnar befur heldur ekki hing-
að til borið þann árangur, sem æskilegur er.
Stafar það aðallega af skilningsleysi á nauð-
syn slikrar skýrslugerðar. Eins og bent var
á að framan, eru í skýrslunni gefnar upp-
21