Tímarit iðnaðarmanna - 01.02.1947, Blaðsíða 40

Iðnaðarritið 1.-2. XX. 1947
Nýjnngar i islenzkum iðnaði
Hvalvinnslustöð í Hvalfirði.
NýJefíá var stofnað í Reykjavík hlntafélagið „Hval-
fjörður“, og er aðaltilgangur félagsins að reka lival-
veiðar og vinnslu iiverskonar livalafurða hér á
landi. Hlutaféð er ákveðið 1,5 millj. kr., en á stofn-
fundi félag'sins voru þegar skráð loforð fyrir 900
þúsund kr. og heldur hlutafélagssöfnun áfram.
Þeir, sem að félagsstofnun þessari standa, telja
nú einstætt tækifæri til jiess að koma hvalveiðum
íslendinga á ‘ fjárhagslega öruggan grundvöll, fyrst
og fremst sökinn þess, að g'era má ráð fyrir því,
að hið háa verðlag, sem nú er á hvalafurðum, hald-
ist enn um hrið.
Eftir vandlega 'athugun hefur komið I Ijós, aö
heppileg'ast er að hyggja hvalveiðistöðina i Hval-
firði.
Stöð sú, sem nú er ráðgert að byggja, er mjög
ólík þeim hvalvinnslustöðvum, er áður hafa verið
reknar hér á landi. Vinnutilhögunin er svipuð og
á hvalveiðamóðurskipum, þótt jafnframt verði not-
aðir þeir kostir, er landstöð fylgja, og einkum eru
í því fólgnir, að rýnii er þar ótakmarkað, gagnstætt
því, sem er í skipum. — Öllum vélum er komið
fyrir í einlyftu liúsi, með sterku steinsteyptu þaki.
Hvalurinn cr dreg'inn upp á þak liússins og hlutaður
þar sundur, en hráefnið er látið fara beint niður i
vélarnar, sem komið er fyrir i rúmgóðum vélasal.
'Nú verður hvalurinn nýttur að fullu, svo ekkert
fer forgörðum. Allar vinnuvélar verða fullkomnari
en hér hafa'liekkzt, og nýtast þvi hráefnin mun het-
ur. Talið er, að stöðin geti unnið að fullu úr
70 tonna hval á 2 kl.st.
Framkvæmdastjóri félagsins hefur verið ráðinn
Arnljótur Guðmundsson, fyrrv. bæjarstjóri á Akra-
nesi.
Fljótandi síldarverksmiðja.
Á Alþingi licfur komið fram tillaga til þingsálykt-
unar á þá leið, að Alþingi skorar á ríkisstjórnina
og atluiga hvort tiltækilegt sé að láta smiða eða
kaupa til landsins skip,'sem nota megi sem fljótandi
síldarverksmiðju.
í greinargerð segir m. a.: „Síldin hefur rcynzt
duttlungafull og valt að treysta því, að liana sé
lengi að finna á sömu slóðum. Um langt skeið var
hún aðallega við Austurland, þá við Norðurland og
þar ekki alltaf á sömu slóðum, og i Faxaflóa virðist
hún kunna ágætlega við sig, en nú um þessar mund-
ir er síldarmergðin í Kollafirði 'á allra vörum.
Not að síldarverksmiðjum hafa orðið nokkuð
misjöfn, vegna þess, að sildin hefur ekki alltaf kom-
ið á sömu slóðir. Mundi það vera augljós hagur,
ef nokkur hluti þeirra framleiðslutækja, sem vinna
eiga úr veiðinni, gæti fylgt veiðiflotanum þangað,
sem mest aflast í hvert sinn. Ef síldarbræðsluvél
væri komið fyrir i skipi, gætu þau ávallt verið til-
tækileg á því svæði, er fiskiskipin væru að veiðum,
og mundi sparast mikill tími við að sigla með veið-
ina til lands. Er augljós sá liagnaður, sem orðið
hefði af slíku skipi, ef það liefði legið á Kollafirði
undanfarnar vikur.
Það mun alveg óvíst, að nauðsynlegt sé að byggja
sérstök skip til síldarvinnslu og er þeirri hugmynd
varpað fram, hvort unnt sé að nota gömul flugvéla-
móðurskiþ í þessu skyni, og mundi það verða miklu
ódýrara en að smíða ný skip. En sjálfsagt er að
rannsaka þetta mál til hlítar.“
Fiskiðjuver í Keflavík.
Fiskiðnaðarstöð er að liefja starf um þessar niund-
ir, á vegum sameignarfélagsins „Fiskiðjan“, en stofn-
endur þess eru sex hraðfrystihús á Suðurnesjum.
Keypti félag'ið eignir beinavinnslustöðvar, er Karl
Runólfsson reisti milli Ytri Njarðvíkur og Kefla-
víkur og starfrækti þar um skcið.
Ætlun félagsins er að hai’a þarna með höndum
hverskonar fiskiðnað. Eins og nú standa sakir get-
ur verksmiðjan unni'ð fiskimjöl úr 120 smálestum
hráefnis og virðist mega auka afköstin nokkuð.
Beinin eru þurrkuð með heitu lofti, en loftið hitað
með olíukyndingu. Síldarbræðslu má og fram-
kvæma, og að líkindum er hægt að bræða 800—1000
mál á dag.
Fiskiðjan mun i vetur geta framleitt útflutnings-
verðmæti fyrir 1—1% milljón I erl. 'gjahleyri.
Hráefnin, sem Fiskiðjan mun fá, nema 00—05%
af fiskinum. Hefur því fram til þessa verið fleygt,
svo að fyrirtækið mun ekkert þurfa að greiða fyrir
hráefnið.
10—12 manns munu vinna við verksmiðjuna að
staðaldri. Vélarnar voru flestar smíðaðar af Jötni
h.f. og Héðni h.f„ en Landsbankinn veitti lán til
framkvæmdanna. Búist er við góðum markaði fyrir
beinamjölið, einkum í Hollandi, Sviss og Tékkósló-
vakíu. Framkvæmdarstjóri Fiskiðjunnar s/f. er
Huxley Ólaf sson.
Ritstjórar: Sveinbjörn Jónsson, pósth. 491, sími 2980,
og Páll S. Pálsson, Skólastr. 3 (skrifstofa), sími 5730.
Prentstaður Herbertsprent, Bankastr. 3, sími 3035.
Afgreiðslu ritsins annast skrifstofa Landssambands
iðnaðarm. K'rkjuhvoli, sími 5363. Afgreiðsla auglýs-
inga er hjáFél. isl. iðnrekenda, Skólastr. 3 sími 5730.