Tímarit iðnaðarmanna - 01.04.1947, Blaðsíða 9
Iðnaðarritið 3.-4. XX. 1947
fírennsliiof ninn.
(sement), áburð, fóðurblöndur, fyllir í plastik-
efni, kalsiumkarbít og alls konar kritar. Grófa
tegundin af skeljasandi hefir verið notuð mikið
til liúsaskreytinga. Ennfremur benda líkur til
þess að nota megi þennan sand sem bindiefrii
fyrir möl i vegagerð.
í slntlu máli liggur brennsla skeljasands i
])ví, að liann er liitaður upp í um 1000°, og'
breytist ])á kolsúrt kalk í kolsýru og brennt
kalk. Brennt kalk er notað í eftirfarandi: Múr-
lím, múrbúðun, múrsteina til búsabygginga,
eldfasta múrsteina, vatnsmálningu og margs-
konar efnavöru. Brennnt kalk er ennfremur
nolað við magnesíum framleiðslu úr sjó, við
alúminíum framleiðslu og við sútun. Kolsýra
er notuð sem frystimiðill, sem kolsýruís (þur-
is) til frystingar og kælingar, í plastikefni,
sem slökkviefni, sem áburður í gróðurbús, i
gosdrykki o. fl.
Ennþá liefir skeljasandurinn verið lítið not-
aður þrátt fyrir sína miklu verðleika. Ég skal
gjarnan játa, að vinnsla úr skeljasandi krefst
bugkvæmni, þekkingar og ýtrustu reynslu í
meðferð bans, meðal annars vcgna þess bve
liann er sérstætt hráefni. En slíkt á ekki að
þurfa að vera til trafala nema fyrsta sporið.
Margt af því, sem að ofan er greint, befir alls
ekki eða lítillega verið rannsakað með tillili
til þess að framleiða þessar vorur á Islandi úr
skeljasandi og öðrum nauðsynlegum liráefn-
um. Vinnsla áburðar og steinlíms befir samt
verið á dagskrá bjá þjóðinrii um margra ára
skeið og nuinu þau mál nú vel undirbúin bjá
íslenzka ríkinu. En veigamikill og mikilvæg-
ur iðnaður kann samt sem áður að geta byggst
á annarri framleiðslu úr skeljasandi og' gefur
ofanskráð liugmynd um það. Ekkert er því til
fyrirstöðu að við getum flutt út sumar þær
vörur og vcrið fyllilega samkeppnisfærir á
beimsmarkaðinum. Þannig mætti minnka þá
bættu scm vofir yfir vegna einbæfrar útfluln-
ingsvöru. Undirstöðu þessa iðnaðar er að finna
bjá b.f. Sindra á Akureyri.
H.f. Sindri á Akureyri var stofnað 1941 af
nokkrum ábugamönnum. Hóf félagið þá þegar
rannsóknir og tilraunir með framleiðslu úr
skeljasandi og Iiefir það unnið úr lionum kalk
og kolsýru með góðum árangri um nokkurra
ára skeið. Rannsóknir þessa félags bafa bing-
að lil einkum beinst að meðferð sandsins við
þá framleiðslu scm það befir þegar bafið, cn
jafnframt befir það öðlast ómetanlega reynslu,
Kolsýruflöskur fylltar.
29