Tímarit iðnaðarmanna - 01.06.1947, Blaðsíða 6

Iðnaðarritið 5.-6. XX. 1947
Iðnnám í Svíþjóð
]SIcr var kunnugt um a'ð iðnaðarmálaráðherra
Emil Jónsson Jiafði beðið Bárð G. Tómasson að
kynna sér iðnaðarnám í Svíþjóð meðan hann
(Ivaldi þar í landi við eftirlit sænsku bátanna.
Ég spnrði hann því um árangurinn er hann kom
heim og' lét Bárður mér í té afrit af skýrslu sinni
iil ráðuneytisins, dagsettri 30. nóv. 1940, sem ég
hérmeð birti með leyfi þess.
Af athugunum Bárðar verður séð að iðnaðar-
námið í Svíþjóð er framkvæmt á fjóra vegií.
Canada fyrirkomulagið, ósamningsbundið 4ra
ára starf, án sveinsprófs og iðnskólanáms.
2. Iðnaðarskólar sérstakra fyrirtækja, verklegt og
bóklegt nám í 3 ár, ætlað verstjórum og
öðrum forustumönnum fyrirtækjanna.
3. Verkstæðisskólar (Uddevaiia), 4 ára verklegt
og bóklegt nám, sveinspróf.
4. Tveggja ára verklegt og bóklegt nám í starfs-
skóla (Gautaborg o. v.), og 3ja ára starf (og
nám) hjá fyrirtæki eða meistara, án sveins-
prófs.
Að sjálfsögðu væri æskilegt að skýrsla Bárð-
ar og gögn þau (skólaskýrslur), sem hann safn-
aði væri athugað nánar, því vafalaust verðum við
íslendingar að breyta iðnfræðslu okkar áður en
langt um liður.
S. J.
Með tilvísun lil bréfs hins háa ráðuneytis
dags. 28. marz 1945, athugaöi ég nánt sænskra
iðnaðarmanna almennt, í ]>á 15 mánuði, sem
ég hafði eftirlit með smíða fiskibáta þar i
landi fyrir atvinnumálaráðuneytið.
Fyrst og fremst spurðist ég fvrir á hinum
ýmsu trésmíðastöðvum. Um aðrar námsgrein-
ar gerði ég lika fyrirspurnir, en fékk ekki eins
góðar upplýsingar og ekki her þeim heldur sam-
an, svo að telja má líklegt að ekki sé nein
algild1 regla um iðnnámið í heild.
Iðnaðarlöggjöfina hafði ég ekki tima lil að
kynna mér, svo að það sem hér fer á eftir
verður lýsing á iðnnámlnu eins og það kom
mér fyrir sjónir.
Tréskipasmíðanemi er ráðinn til smiða á
skipasmiðastöðinni sem hver annar smiður og
óákveðinn tíma, venjulega ekki skriflega. llann
getur Iiætt námi eða farið í aðra skipasmiða-
stöð. Eftir að hafa unnið þannig samanlagt
eða á einum stað í 4 ár er hann fidlkominn
iðnaðarmaður, (eins og hér), en sveinspróf er
ekki haldið og heldur ekki krafizt þess.
Bóklegs framhaldsnáms er ekki krafizt og
Iieldur ekki náms i teikningu. En það skal
tekið frarn að nokkrir tréskipasmíðanemar sjá
sér sjálfir fvrir tæknilegri fræðslu, þar sem
því verður við komið. Og þá sérstaklega heir,
sem ætla sér að veita verki forstöðu, eða verða
skipasmíðameistarar.
í byggingariðnaði var mér sagt að námstil-
liögun væri eitthvað svipuð.
í stáliðnaðinum er handiðnarnámið svipað,
en flest hin stærri stáliðnaðarfyrirtæki halda
kvöldskóla fyrir þá iðnnema, sem óska þess
að fá tæknilega fræðslu og þá sérstaklega í
þeirri starfsgrein, sem viðkomandi fyrirtæld
hefur með höndum.
Mér var tjáð að i nokkrum iðngreinum gerðu
iðnnemar sveinsstykki, meðal annars húsgagna-
smiðir, og það mundu vera stéttarfélögin, scm
um þetta önnuðust.
Sá flokkur iðnaðarmanna, sem fá sérstaka
menntun, eru þeir, sem hin slóru iðnfyrirtæki
mennta sérstaklega til þess að veita verkum
forstöðu. Námið er í föstu formi en bundið við
skóla fyrirtækisins og miðað við þá starfsgrein,
sem þar er iðkuð. Ungur maður, sem tekur
þátt í þessum iðnnámsflokki hjá stóru vél-
smiðafyrirtæki lýsti þessu nokkuð fyrir mér.
Flokk þennan mætti kalla fvrsta flokks iðn-
nema, sem hafa skyldur gagnvart iðnfyrirtæk-
inu enda hefur það talsverðar skyldur gagn-
vart iðnnemunum.
Ráðningartíminn er 8 ár. Verklegt nám er
35 kl.st. á viku með góðri tilsögn i handiðn-
aðarfræðslunni. Bóklegt nám er 10 kl.st. á
viku í tæknilegri iðnfræðslu. Leikfimi er líka
52