Tímarit iðnaðarmanna - 01.08.1947, Blaðsíða 16

Iðnaðarritið 7. - 8. XX. 1947
Sagt og skrifað erlendis
Aldrei fyrr hefur svo mikið verið sagt og
skrifað erlendis um okkur Islendinga, sem síð-
ustu mánuðina. Flest af því er vinsamlegt, sumt
rétt, en nokkuð rangt.
Sænska stórblaðið Dangens Nyheter flutti 15.
apríl í vor myndskreytta ritgerð sem hét
Svenska hus i hárd vind pá Island. Sú grein get-
ur naumast talist vinsamleg og getur skaðað
okkur verulega ef mark væri tekið á frásögn-
inni um sænsku húsin. Aðalatriðin eru þessi:
40 hús hafa legið 5 mán. á afgreiðslu í Reykja-
vík vegna þess að ekki hefur heppnast að fá þau
sett upp, þótt sænskur stjórnandi sé þar til að
hjálpa til við uppsetninguna. Leyndardómurinn
er sá, að íslenzkir byggingameistarar og bygg-
ingamenn hafa komizt að því hve auðveldlega
slík hús eru sett upp. Þess vegna hafa þeir sem
næst neitað að reisa þau (sá gott som blockeret
dem).
Allskonar ráð hafa verið fundin til þess að
hindra að þessi tilbúnu hús komist upp. Úrellt
byggingarsamþykkt og vöntun á réttum áhöld-
um eykur raunverulega þann andbyr, sem hin
sænsku hús mæta á Islandi. Einn sögumaður
blaðaskrifarans gefur þó vonir um að: þróun
þessara mála muni laga þær fjárplógsaðferðir
sem byggingarmenn noti (á Islandi).“
Frásögn blaðsins um vinnutíma bygginga-
manna er því miður alltof sönn, en hún er svona:
„Sóttir kl. 8 í bíl af vinnuveitanda, ferð á
vinnustaðinn, kortér til að skipta um föt, kortér
kaffihlé kl. 9. Frí fataskipting og heimkeyrsla
til miðdegisverðar kl. 12. Að heiman aftur kl.
1. Hálftíma kaffihlé kl. 3. Réttur til minnst eins
klt. yfirvinnu og þar á ofan nýtt hlé.
Meistararnir hafa það ekki lakara. Sá sem
er nauðbeygður til að nota aðstoð þeirra, getur
kannske fengið einn til sín ,,fyrripart“ dags.
Meistarinn mætir þá með tvo sveina sína kl. 7.
Kl. 9 taka þeir kaffihlé og sýna sig ekki aftur
þann daginn. Því að meistarinn hefur lofað
öðrum „fyrraparti“ og telur hann frá 10—12.
82
Slíkur tveggja tíma „fyrripartur" gefur meist-
aranum ca. 200 kr. og hvorum sveinanna 100 kr.
Svo mörg eru þau orð, og ætti þá allur „fyrri
parturinn“ að gefa meistaranum 400 kr. og svein-
unum 200 kr. hverjum. Er ekki nema gott eitt
um það að segja að útlendingar hafi einurð á
að segja okkur til syndanna. Oft má þó satt
kyrrt liggja. Þó að svona „meistara fyrri part-
ar“ hafi e. t. v. verið til, eru þeir áreiðanlega
ekki svo algengir að orð sé á gerandi. En rang-
herminu um blokkeringu iðnaðarmanna á
sænsku húsunum ætti Landssambandið og sendi-
ráð okkar í Stokkhólmi að mótmæla.
Danir hafa líka sögur að segja frá íslandi.
I Tidens Kvinder nr. 32 skrifar Arne Falk-Rönne
grein um komu sína til íslands. Þar er furðu-
lega rétt sagt frá mörgu en nokkuð ýkt og fært
í „stíl“ blaðamannsins: Allt er ameríkst í Reykja-
vík,bílarnir, klæðnaðurinn og taktar fólksins.
Múrari vinnur fyrir 42 kr. á klst., 12 ára dreng-
ir fá 600 kr. á mánuði. Elsti bíllinn í Reykjavík
er frá 1942. Sjómenn aka í ,,lúxusbílum“, sem
kosta 80 þús. kr. Peningaveski togaraháseta eru
þykk sem gamlar sálmabækur. — Túlipan-
ar kosta 5-10 krónur stykkið, en hvað gerir
það fyrir menn sem hafa 9-10 þús. kr. á mán-
uði? spyr blaðaritarinn. Auðvitað forðast hann
að nefna að ísl. kr. er miklu minna virði en dönsk
króna.
Danir skrifa í blöð sín um húsgagnaframleiðslu
sína, sem þeir telja mjög óvandaða í mörgum
tilfellum, og vilja taka upp leynimerkingu góðra
húsgagna. Að lokum segir í greininni:
„Hve stóra þýðingu merking góðra húsgagna
mundi hafa, sést bezt á þeim óheppilegu áhrifum,
sem húsgagnaútflutningurinn hafði til íslands.
Eftir stríðið keypti Island húsgögn í stórum stíl.
En það sem sent var þangað var raunverulega
svo lélegt að orðið „dönsk húsgögn" er orðið
þar að skammaryrði. Við hefðum þó átt að hafa
©11 skilyrði til að gera það að heiðursheiti".
Þetta er drengileg viðurkenning danskra iðn-