Tímarit iðnaðarmanna - 01.12.1966, Blaðsíða 48

SVEINN K. SVEINSSON, framkvæmdastjóri:
Fúavðrn tímburs
Inngcjngur
Timbur hefur frá aldaöðli verið eitt helzta bygg-
ingarefnið í víðri veröld. Það hefur marga kosti um
fram önnur byggingarefni, en aðeins einn ókost: til-
hneiginguna til að fúna, ef of mikill raki kemst í viðinn.
Það hefur því lengi verið löngun manna að finna
einhver ráð til að fyrirbyggja fúa. Mörg fúavarnaefni
hafa verið fundin upp og eru á markaðnum undir mjög
mismunandi heitum.
Margar aðferðir hafa einnig verið notaðar til fúa-
varnar, allt frá því að bera efnin á með pensli og til
fullkomnustu aðferða við að gegndreypa viðinn undir
háum þrýstingi. Síðast nefnda aðferðin er hiklaust sú
bezta og hefur hún verið notuð mikið á síðari árum í
nágrannalöndunum.
I Svíþjóð hefur aðferðin verið notuð mikið.
Var fyrst mest notað kreosot eða koltjara til gegn-
dreypingar, en síðustu 20 árin hefur Boliden-saltið rutt
sér meir og meir til rúms.
Kostnaður við gegndreypingu mun þar vera 25-30%
af verði viðarins, en endingartími mun allt að fimm-
faldast.
Á bak við hærri tekjur vegna ákvæðisvinnu stendur
aukin þjóðarframleiðsla, sem afkastaaukning þeirra
hefur valdið, svo að kaupmáttur heildarteknanna vex.
Hinsvegar eru hærri tekjur, sem nást vegna almennra
launahækkana, til lítilla eða engra nota, ef að baki
þeim stendur engin framleiðsluaukning og þær valda
því einungis verðbólgu. I þessum mun liggur aðalgildi
ákvæðisvinnunnar fyrir kjarabaráttu verkafólks í dag.
í beinu framhaldi af þessu má benda á, að ákvæðis-
vinnan stuðlar að því aðalmarkmiði, sem stefnt er að
í efnahagsmálunum, nefnilega að auka þjóðarfram-
leiðsluna án hlutfallslega sömu aukningar tilkostnaðar,
eða samfara vaxandi framleiðni. Jafnframt stuðlar á-
kvæðisvinnan að sem réttlátastri tekjuskiptingu, sem
er annað af þeim markmiðum sem keppt er að í þjóð-
félaginu. Það verður einmitt að teljast hagstæð og
skynsamleg meginregla, að þeir sem drýgstan þátt eiga
í að auka framleiðslu og framleiðni með afköstum sín-
um fái drýgri tekjur eins og á sér stað við ákvæðis-
vinnu.
104
Það er því auðséð að geysilegur sparnaður verður
með notkun gegnvarins viðar, bæði fyrir einstaklinga
og þjóðarbúið í heild.
Nú er einnig svo komið að í byggingarsamþykktum
nágrannalandanna er í mörgum tilfellum bannað að
nota annan við en gegnvarinn, þær þjóðir hafa eigi
lengur ráð á öðru. Þegar viðurinn er gegnvarinn undir
háum þrýstingi gegndreypist hann allt inn að kjarnan-
um, kjarninn sjálfur tekur ekki við fúavarnarefni enda
má segja að hann sé fúavarinn í sjálfum sér.
Það er því hægt að vinna viðinn eftir að hann hefur
verið gegnvarinn, bæði saga, hefla og plægja.
Meginreglan mun þó vera sú að saga og hefla við
fyrir gegnvörnina, nema til fínni smíði t. d. glugga- og
hurðarsmíði, þar eð alltaf er hætta á, að viðurinn breyt-
ist eitthvað við fúavörnina.
Að fúavörn lokinni þarf svo viðurinn að þorna vel
áður en hann er notaður.
Á Islandi rignir víða meir en annars staðar í nær-
liggjandi löndum og er því enn meiri ástæða fyrir okkur
en aðra að gegnverja viði okkar, þar sem það á við og
hvar á það við? Alls staðar þar sem viður nær snert-
ingu við raka og bert loft, t. d.:
1. Allir staurar sem grafnir eru í jörð, svo sem raf-
magnsstaurar, simastaurar, bryggjustaurar og
girðingarstaurar.
2. Gróðurhús, kassa undir garðávexti o. fl.
3. Ytra byrði timburhúsa eða húshluta úr timbri og
timbur sem kemst í snertingu við steypu.
4. Gluggar, útihurðir.
5. Bátar (mikið notað nú í Noregi).
6. Grindverk.
7. Útihús, hesthús, fjárhús, hlöður, súrheysturnar.
8. Bryggjugólf, bátabryggjur .
9. Garðhúsgögn.
10. Áhorfendapallar og bekkir.
11. Þrýstivatnsleiðslur o. fl. o. fl.
Nú er verið að setja upp fyrstu tækin til fúavarna
með þrýstiaðferðinni hjá Timburverzluninni Völundi
hf. og fylgja hér á eftir nokkrar tæknilegar upplýsingar
um fúavarnarefnið, Bolidensalt K-33.
TlMARIT IÐNAÐARMANNA