Tímarit iðnaðarmanna - 01.10.1973, Blaðsíða 9

iðnað og málefni hans, að hafa fulltrúa frá heildarsam-
tökum iðnaðarins með í ráðum, sakir reynslu þeirra o»
þekkingu á viðfangsefninu.
Því miður hefur borið á vaxandi tilhneigingu hjá iðn-
aðarráðuneytinu til þess að ganga fram hjá þessari viður-
kenndu reglu, sem áður var, við töku mikilvægra ákvarð-
ana í iðnaðarmálum. Ekki hefur verið hlustað á rök iðn-
aðarmanna og þeim jafnvel ekki verið gefinn kostur á
að hafa fulltrúa í nefndum sem undirbúið hafa eða unnið
hafa að margþættum iðnaðarmálum.
A síðastliðnu ári skipaði iðnaðarráðherra nefnd til þess
að fjalla um samhæfingu tæknistofnana iðnaðarins. Eng-
inn fulltrúi var í nefnd þessari til þess að túlka sjónarmið
hinna löggiltu iðngreina enda þótt þær hafi vissulega
verulegra hagsmuna að gæta. Fáir hafa jafn mikla þörf
fyrir margháttaða þjónustu á sviði stjórnunar og tækni-
aðstoðar eins og einmitt þeir fjölmörgu aðilar sem reka
iðnfyrirtæki í löggiltum iðngreinum.
Á síðastliðnu ári samdi iðnaðarráðuneytið frumvarp til
laga um iðnrekstrarsjóð og var það afgreitt á Alþingi nú
í vor. Iðnrekstrarsjóður mun gegna mikilvægu hlutverki
í framkvæmd þeirra iðnþróunaráforma sem nú eru á
döfinni, en þau áform snerta ekki hvað minnst hinar
iöggiltu iðngreinar. í stjórn þessa sjóðs er enginn full-
trúi þessara iðngreina, sem þó ná yfir helming alls al-
menns iðnaðar í landinu auk byggingariðnaðarins.
Síðastliðið vor bar iðnaðarráðherra fram lagafrum-
varp á Alþingi, sem kvað á um hækkun iðnlánasjóðs-
gjaldsins úr 0.4% í 0,5%. Um þessa hækkun var ekkert
samráð haft við heildarsamtök löggiltra iðngreina og þó
greiða iðnfyrirtæki og iðnmeistarar í þessum iðngreinum
meira en helming þessa gjalds.
Það er mikill misskilningur að ætla, að það sé farsælt
til frambúðar að ganga fram hjá stórum hópi þjóðfélags-
þegna og láta eins og ekkert tillit þurfi til hans að taka.
Ekki vil ég þó skilja svo við þennan þátt ræðu minnar,
án þess að það komi skýrt fram, að margt, það sem iðnað-
arráðherra og ráðuneyti hans, iðnaðarráðuneytið, hefur
komið í verk og er með á prjónunum til styrktar iðnað-
inum, er til bóta og það ber að þakka.
Ollum sem hugleiða framtíð iðnaðar á íslandi er ljóst,
að framundan eru geysilegir breytingatímar. Ef innlendur
iðnaður á að standast allar þær kröfur, sem til hans verða
gerða, verður hann í æ ríkari mæli að hasla sér völl á
erlendum mörkuðum með framleiðslu sína. Þess vegna
er mikil nauðsyn að efla útflutningsiðnað og alla þá
starfsemi sem miðar að auknum útflutningi iðnaðarvarn-
ings. En um leið má ekki líta fram hjá því, að margar
þær greinar, sem enn hafa ekki hafið útflutning og jafn-
vel lítið sem ekkert reynt fyrir sér um sölustarfsemi er-
lendis, geta í framtíðinni orðið og þurfa að verða út-
flutningsgreinar. Þetta á einkum við um málm- og tré-
iðnaðargreinar.
Ennfremur má á það benda, þótt það gleymist býsna
oft, að gjaldeyrissparandi iðnframleiðsla, hver svo sem
hún er, er í engu minna virði fyrir afkomu þjóðarbúsins,
en sú sem út er flutt til sölu á erlendan markað.
Iðnfræðslumálin hafa verið frá upphafi vega mikið
baráttumál innan iðnaðarsamtakanna og um langt árabil
héldu iðnaðarmenn sjálfir uppi kostnaði við skólahald
fyrir nemendur sína, og aldrei hefur verið svo haldið iðn-
þing að iðnfræðslumálin hafi ekki skipað þar rúman sess
á málaskrá iðnþinga. Frá hverju þingi hafa komið áskor-
anir og ábendingar til stjórnvalda um meira nám, um
meira skólarými og um betri aðstöðu til fræðslu á marga
lund. Settar hafa verið til starfa nefndir og ráð af því
opinbera, til að skipuleggja þessi mál í heild, bæði til
þess að auka fræðsluna og eins til þess að setja hana í
betra samband við heildarfræðslukerfi landsmanna í upp-
hafi iðnnáms og svo til framhaldsnáms nemendanna. Um
þetta er ekki nema gott eitt að segja og ber að þakka.
En fjármagn hefur ekki verið veitt til þess að koma
þessum málum í viðunandi horf. Lög og reglugerðir, sem
í skúffum ráðuneytanna liggja og um þessi mál f jalla, bera
því aðeins vott um góðan hug ráðamanna en ónógan
framkvæmdavilja.
Það er ekki hægt í stuttu erindi við setningu iðn-
þings að fara út í alla þá málaflokka sem iðnaðinn varða,
eða geta um starfsemi samtaka iðnaðarins á umliðnu ári.
Þau mál verða tekin fyrir á iðnþinginu sjálfu.
Þó skal þess getið hér, að á síðasta þingi, sem haldið
var í Vestmannaeyjum, var kosin 9 manna milliþinga-
nefnd til þess að fjalla um skipulagsmál Landssambands-
ins og fleira. Nefnd þessi hefur þegar lokið störfum og
hefur öllum félögum og samböndum innan Landssam-
bandsins verið sendar þessar tillögur og væntanlegar
breytingar á lögum til athugunar og ennfremur hefur
Landssambandsstjórn haldið eins konar formannaráð-
stefnu um þessi mál til að kynna þessar tillögur milli-
þinganefndar og fengu þær þar góðar undirtektir.
Aðalbreytingarnar, sem þar koma fram, eru að gert
er ráð fyrir að iðnþing skuli haldið annað hvert ár fram-
vegis. Framkvæmdastjórn sambandsins skal skipuð 7
mönnum eins og áður en kjörnum á annan hátt, það er
að framvegis skulu aðeins forseti og varaforseti kosnir á
iðnþingi en hinir 5 tilnefndir heima í héraði, ef svo má
segja, það er hjá stéttarsamböndum og iðnaðarmanna-
félögum. Þá er gert ráð fyrir kjöri til 2 ára í stað 3 ára
áður. Ennfremur er gert ráð fyrir stórri stjórn, sem er
nefnd í tillögunum sambandsstjórn, sem skipuð er 20
mönnum auk framkvæmdastjórnar, kjör sambandsstjórnar
er til 2 ára í senn. 10 stjórnarmenn eru kosnir á iðn-
þingi, 10 skulu tilnefndir frá aðildarfélögum og sam-
böndum. Þessar breytingar eru fyrst og fremst gerðar til
þess að skapa meiri samtengingu og samráð hinna mörgu
iðngreina, sem í sambandinu eru.
Þess skal getið hér að allir stjórnarmenn, sem nú eru
í stjórn Landssambandsins og kjörnir voru til lengri tíma
en til þessa þings, hafa lýst því yfir að umboð þeirra falli
niður um leið og lagafrumvarp þetta öðlast gildi.
TÍMARIT IÐNAÐARMANNA
9