Tímarit iðnaðarmanna - 01.10.1973, Blaðsíða 47

verið nokkuð meiri en á sama tíma árið áður. Helzt það einnig í hendur við
aukningu framleiðslunnar á sama tímabili.
Birgðir fullunninna vara minnkuðu lítilsháttar á 4. ársfj. 1972 og er það
sama þróun og átti sér stað á 4. ársfj. ársins á undan. Sömu sögu er að segja um
breytingu á birgðum hráefna á sama ársfj.
Nýting afkastagetu í árslok 1972 var talsvert betri en hún var í lok 3. ársfj.
og er það sama þróun og árið áður, en þá hafði nýting afkastagetunnar batnað
talsvert á 4. ársfj.
Starfsmannafjöldi á 4. ársfj. 1972 hefur lítið breytzt miðað við lok 3. ársfj.
Búizt er við að um lítilsháttar aukningu starfsmannafjöldans verði að ræða á
1. ársfj. 1973.
Venjulegur vinnutími var svipaður í lok 4. ársfj. og í lok 3. ársfj. Ekki er
gert ráð fyrir neinni breytingu á vinnutíma á 1. ársfj. 1973 miðað við 4. ársfj.
1972.
Fyrirliggjandi pantanir og verkefni voru nokkuð minni í árslok 1972 en 30.
sept. 1972, og er nettóniðurstaða könnunarinnar sú, að fyrirtæki með 16%
mannaflans hafa minna af fyrirliggjandi verkefnum. Fyrir einu ári var nettó-
niðurstaðan sú, að fyrirtæki með 18% mannaflans höfðu minni fyrirliggjandi
verkefni í árslok en 30. sept.
Innheimta söluandvirðis hefur versnað verulega á 4. ársfj. 1972 miðað við 3.
ársfj. og er nettóniðurstaðan, að fyrirtæki með 19% mannaflans telja innheimt-
una ganga verr en 30. sept. Allt frá árinu 1969 hefur innheimta söluandvirðis
farið versnandi og hefur það aðallega komið fram hjá iðnfyrirtækjum er
skipta við sjávarútveg. Nú árið 1972 bætist annar stór hópur fyrirtækja við
eða prjóna- og fataiðnaðurinn. Hliðstæðar tölur fyrir 1969, 1970 og 1971 eru
2%, 6% og 8%.
Fjárfestingarfyrirætlanir fyrirtækjanna voru þær sömu í lok 4. ársfj. miðað
við lok 3. ársfj. en nú svara fyrirtæki með 41% mannaflans spurningunni um
fyrirhugaða fjárfestingu játandi, en í lok 3. ársfj. svöruðu fyrirtæki með 40%
mannaflans sömu spurningu játandi. f ársbyrjun 1972 höfðu fyrirtæki með
55% mannaflans hins vegar fyrirhugaðar fjárfestingar á árinu 1972.
BYGGINGARIÐNAÐUR
Veruleg aukning varð í byggingariðnaðinum á síðasta ári og jókst fjárfesting í
íbúðarhúsnæði um 23% samanborið við 13% árið áður. Fullgerðar voru 1930
íbúðir, fleiri en nokkru sinni fyrr. Byrjað var á 1963 íbúðum og í árslok voru
3543 íbúðir í smíðum. Árið áður var lokið við 1362 íbúðir en framkvæmdir
hafnar við 1833 xbúðir. Þessi mikla aukning leiddi til mikillar spennu á vinnu-
markaðinum og varð verulegur skortur á vinnuafli, einkum iðnaðarmönnum.
Ekkert lát er á umsvifum í byggingariðnaðinum og má ætla, að á þessu ári
verði enn frekari aukning. Til viðbótar koma svo framkvæmdir við byggingu
Viðlagasjóðshúsanna svonefndu, en íslenzkir iðnaðarmenn hafa unnið við gerð
grunna og sökkla fyrir þessi hús, sem annars eru flutt inn að nokkru leyti tilbúin
og sett saman af iðnaðarmönnum frá Norðurlöndum. Þrátt fyrir mikla aukn-
ingu í byggingu íbúðarhúsnæðis á síðustu 2 árum er enn talsvert um ófullnægða
eftirspurn á húsnæðismarkaðinum. Stafar hún m. a. af því að mikið dró úr
byggingu íbúðahúsnæðis á árunum 1968-1970 og hefur það vart unnizt upp
ennþá, sem þá tapaðist í framleiðslu íbúðarhúsnæðis.
Mannvirkjagerð á vegum hins opinbera jókst aðeins um 2% á síðasta ári en
virkjunarframkvæmdum við Búrfell var þá að fullu lokið. Áætlað er að fjár-
festing á vegum hins opinbera verði nokkru minni á þessu ári en í fyrra en
búast má við allmikilli aukningu á næsta ári þegar framkvæmdir hefjast af
fullum krafti við Sigölduvirkjun.
Þrátt fyrir þessar viðræður við ráð-
herra felldi iðnaðarráðuneytið niður í
fjárlagatillögum sínum framlag tii
Landssambands iðnaðarmanna og var
það ekki í fjárlagafrumvarpinu, sem
lagt var fram á Alþingi í október
1972. Stjórn Landssambandsins ákvað
þegar í stað að ræða við fjárveitinga-
nefnd Alþingis um þetta mál og gengu
fulltrúar Landssambandsins á fund
nefndarinnar hinn 30. október og
lögðu fyrir nefndina umsókn um fram-
lag til Landssambands iðnaðarmanna.
Árangur þessa fundar var sá, að fjár-
veitinganefnd lagði samhljóða til, að
framlag til Landssambands iðnaðar-
manna yrði óbreytt í fjárlögum fyrir
árið 1973.
Vegna almennrar heimildar sem rík-
isstjórnin fékk til niðurskurðar á ólög-
bundnum greiðslum skv. fjárlögum á
árinu 1973 var upphæð sú, sem Lands-
sambandið fékk, lækkuð um 15% og
mun því Landssambandið fá tæplega
600 þús. kr. ilr ríkissjóði á þessu ári til
rekstursins.
Við gerð fjárlaga fyrir 1974 hefur
iðnaðarráðuneytið enn lagt til, að fram-
lag til Landssambands iðnaðarmanna
verði fellt niður og er nú unnið að því
að fá ráðuneytið til þess að taka fjár-
veitingu til Landssambandsins upp í
fjárlagatillögur sínar.
Þeirri hugmynd var hreyft á sl. vetri,
að starfsemi samtaka iðnaðarins yrði
fjármögnuð með sérstöku gjaldi á iðn-
rekstur, hliðstætt iðnlánasjóðsgjaldinu,
er kallað yrði iðnaðarmálagjald. Var
leitað samstarfs við Félag íslenzkra iðn-
rekenda og Sambands ísl. samvinnu-
félaga um þetta mál og jafnframt boð-
að til fundar með formönnum sam-
bandsfélaga Landssambandsins í
Reykjavík og nágrenni, þar sem málið
var kynnt. Á þeim voru einnig rædd-
ar hugmyndir um breytta stjórnskipan
Landssambands iðnaðarmanna og er
gerð nánari grein fyrir því í kaflanum
um skipulagsmál. Á formannafundin-
um hlutu tillögur þessar fremur já-
kvæðar undirtektir og var ákveðið að
boða til annars fundar skömmu síðar
eftir að formönnunum hafði gefizt
tími til að skýra stjórnum félaga sinna
frá tillögunum. Sá fundur var haldinn
TÍMARIT IÐNAÐARMANNA
47