Tímarit iðnaðarmanna - 01.05.1978, Blaðsíða 41

Hann er stór sá hópur nýsveina, sem hér hafa
tekið á móti sveinsbréfum sínum og geta nú lagt
út á lífsbrautina sem fullgildir húsasmiðir.
Og það er, að sjálfsögðu, gleðistund fyrir hvern
og einn, sem að prófi loknu tekur á móti þeim
skilríkjum, sem votta það að hann hafi lokið
sínu námi og skila honum ótvírætt þeim rétti í
hendur, að mega stunda það lífsstarf, sem hann
hefur valið sér.
Og það er gleðistund að koma hér saman við
hátíðlegt tækifæri og þiggja svo rausnarlegt boð
sem þetta og gleðjast litla stund með þessurn ungu
mönnum.
Og vissulega vil ég þakka Jretta veglega boð, og
ég vil þakka stjórn M. H. sérstaklega fyrir að efna
til hátíðar í livert sinn, sem afhending sveinsbréfa
fer fram, og skapa með því skemmtilega venju eða
iiefð, sem heldur reisn yfir þessu tækifæri.
Tækifæri sem þessu hæfði að sjálfsögðu vel að
haldin væri háttstemmd og skemmtileg ræða og
talað væri um allt jrað jákvæða í þróun iðnaðar-
ins, stóraukna möguleika til menntunar iðnaðar-
manna ekki síður en til annarra stétta o. s. frv.
En þetta tækifæri hefur líka þær hliðar að við
höfum gott af að gera smá úttekt á stöðu okkar
eins og hún er í dag, hvað snertir kennslu og
þjálfun þeirra manna, sem stunda nám í iðninni
og aðstöðu okkar til að ynna kennsluna af hendi.
Og þar sem svo margir meistarar eru hér sam-
ankomnir í dag langar mig til að tala um blákald-
ann veruleikann eins og hann blasir við okkur nú
að þessum prófum loknum. I staðinn fyrir að tala
um Jrað, sem við Jrykjumst vera, en erum ekki.
Það, sem okkur dreymir um, en vakan færir okk-
ur ekki.
Þegar ég lít yfir þau ár, sem ég hefi haft með
prófin að gera, get ég ekki neitað því að mér hef-
ur fundist skorta á að nemendur kæmu til prófs-
ins þannig undirbúnir að ætla mætti að rækt
hefði verið lögð við kennsluna.
Vafalaust liggja að Jrví ýmsar orsakir, og kem
ég að Jrví síðar.
En það hljóta allir að vera sammála um það,
að ef við ætlum að ala upp hæfa iðnaðarmenn
verðum við að veita þeim tilhlýðilega kennslu og
verkþjálfun. Það sprettur ekkert upp af engu. Það
verður að sá til að fá uppskeru. Og hér held ég að
verði að eiga sér stað breyting á aðstöðu og hug-
arfari frá Jrví, sem nú virðist vera ríkjandi.
Á vorprófi 1977 stóðust 13% ekki próf, og nú á
haustprófi féllu 20%. Á Jressunr tölum sést að lrér
er ekki allt eiras og það á að vera, og ekki síst Jreg-
ar litið er til Jress að kröfurnar hafa líka farið
lækkandi frá fyrri árum. í gegnum nreira en 40
ára starfsferil hef ég séð mörg sveinsstykki, og
Við afhendingu
sveinsbréfa
Ræða: Magnús K. Jónsson
formaður prófnefndar
húsasmiða
heyrði það ekki til undantekninga á mínunr
yngri árum að sjá sem prófsmíði forstofuhurð úr
teak nreð rúðunr, strikuðum sprossunr og spjöld-
um. Og mjög algengt að sjá hálfan stiga í fullri
stærð nreð lreilbeygju á kjálkanum, eldhúsinn-
réttingar eða hluta úr innréttingu með skúffum
og skurðbretti, stofuhurðir með strikuðum spjöld-
um og geirnegldunr karmi.
Allt var þetta unnið í höndunum, nema aðeins
tekið á þykkt í vél. Þessi upptalning sýnir að ekki
lrefði það vafist fyrir þeinr nrönnum, senr snríð-
uðu slíka hluti, að smíða það, sem við bjóðum
upp á í dag.
Hitt er svo annað, að ekki Jrarf það að vera að-
alatriði að prófstykki séu dýr stykki og tímafrek.
Etr þau verða að vera þannig úr garði gerð að
nemandinn sýni að hann hafi öðlast vald á verk-
efninu, og gefist kostur á að sýna að hann ráði
yfir Jrokkalegu handbragði á einföldunr og al-
gengum hlutum.
Ég vil einnritt leggja áherslu á lrandbragðið.
Það hlýtur að vera frumkrafa til prófstykkis að
handbragðið og ytri svipur stykkisins sé þolanleg-
ur.
En ltvað skeður ,kæru lærimeistarar, hjá yfir-
gnæfandi meirihluta nemenda? Það kemur í ljós
að þeim hefur aldrei verið kennt að brýna hefil-
tönn. Þeir kunna ekki að velja sér réttan helil til
mismunandi þátta verksins, svo dæmi séu nefnd.
Maður skyldi þó ætla að það væri frumkrafa til
trésmiðs að hann kunni að fá bit í eggjárn, eða
kunni skil á algengustu handverkfærum. Sá tré-
smíðameistari, sem ekki hefur ]>á aðstöðu að geta
kennt nemandanum Jressi frumatriði ltandverks-
ins, ætti ekki að sækjast eftir því að taka nema.
Því Jtá hlýtur hann að bregðast Jreim skyldum,
TÍMARIT IÐ N AÐARMAN NA
35