Tímarit iðnaðarmanna - 01.12.1978, Blaðsíða 8

anna efnislega samhljóða þessu ákvæði. Hins veg-
ar er ekki lögð su skylda á „anpartsselskab" að
halda varasjóð.
Arðsúthlutun
í íögum um „aktieselskaber" eru ýmsar tak-
markanir á arðgreiðslum til hluthafa. Eru þær
efnislega svipaðar samsvarandi ákvæðum í ís-
lensku hlutafélagalögunum, sbr. 42. gr. 2. mgr.
1. tl., 43. gr., 106 gr., 107. gr. og 109. gr. Engar
takmarkanir á arðsúthlutun er hins vegar að
finna í lögurn um ,,anpartsselskaber“.
Lán og ábyrgðir
Reglur um heimildir til að veita lán til hlut-
hafa, stjórnarmanna og framkvæmdastjóra, eða
setja tryggingar fyrir þá, eru strangari jregar um
er að ræða „aktieselskab“ heldur en þegar „an-
partsselskab“ á í hlut. Ákvæði J^essa efnis er að
finna í 112. gr. íslensku laganna um hlutafélög.
F ormkröfur
Stofnendur „aktieselskab“ skulu vera þrír hið
fæsta, í „anpartsselskab“ nægir einn. í báðum
félagsformunum er nóg að hluthafi sé aðeins
einn. Samkvæmt íslenskum lögunum Jrurfa stofn-
endur og hluthafar að vera fimm hið fæsta, sbr.
3. og 17. gr. Ákvörðun um stofnun „aktieselskab'1
skal tekin á formlegum stofnfundi, sbr. sams kon-
ar ákvæði í 9. gr. íslensku hlutafélagalaganna.
Þegar „anpartsselskab“ er stofnað er ekki nauð-
synlegt að halda stofnfund.
Ef nýstofnað „aktieselskab" tekur við fyrirtæki
í rekstri skal leggja fram efnahags- og rekstrar-
reikning fyrirtækisins tvö síðustu reikningsárin,
áður en stofnsamningur er undirritaður, sbr. sam-
svarandi ákvæði í 5. gr. 3. mgr. íslensku laganna.
Þetta er óþarft í „anpartsselskab“.
í „aktieselskab“ er nauðsynlegt að gefa út
hlutabréf, skulu Jaau vera þrjú hið fæsta. Skulu
þau ýmist hljóða á nafn eða handhala. Hluta-
bréfaútgáfa er á hinn bóginn ójxirl í „anparts-
selskab", en séu þau gefin út, skulu Jiau hljóða á
nafn.
Meginreglan er sú, að í stjórn félagsformanna
tveggja sitji a. m. k. Jrrír menn. Að vissum skil-
yrðum uppfylltum geta samjjykktir fyrir „anparts-
selskab“ kveðið svo á, að stjórnendur skulu vera
færri en þrír, og jafnvel að félagið hafi enga
stjórn. Af Jressu leiðir að „anpartsselskab“ verður
að hafa framkvæmdastjóra, en í „aktieselskab“ er
þess aðeins Jjörf, ef hlutaféð nemur 400.000 dkr.
eða meira. Samkvæmt 47. gr. íslensku hlutafélaga-
laganna skulu í stjórn lilutafélags sitja fæst þrír
4
menn, og í 49. gr. segir, að í félagi, þar sem hluta-
féð er kr. 30.000.000 eða meira, sé stjórn skylt að
ráða einn eða fleiri framkvæmdastjóra. í öðrum
félögum sé stjórn heimilt að ráða framkvæmda-
stjóra.
Samkvæmt lögum um ,,aktieselskab“ er í all-
nokkrum tilvikum skylt að lialda hluthafafundi
(aðalfundi), og setja lögin fram reglur um hvern-
ig að Jjeim skuli staðið. í „anpartsselskab“ eru
slík fundahöld ekki nauðsynleg, enda samþykki
hluthafar að útkljá mál án Jrannig fundar. Verði
hins vegar fundur haldinn eru hluthafar ekki
bundnir af sérstöku fundaformi.
Löggiltra endurskoðenda er krafist Jjegar um
er að ræða „aktieselskaber“, í „anpartsselskaber"
er löggilding ekki gerð að skilyrði. í 82. gr. ís-
lensku hlutafélagalaganna er jness krafist, að á að-
alfundi hlutafélaga af tiltekinni stærð skuli a. m.
k. einn endurskoðandi kjörinn, sem er löggiltur.
Endurskoðendur skulu gera endurskoðunar-
skýrslu fyrir „aktieselskab“, sem síðan skal lögð
fyrir aðalfund. Þetta er ekki nauðsynlegt í „an-
partsselskaber“ nema í undantekningartilvikum.
Sarnningsfrelsi
Sú er meginreglan í báðum umræddum félags-
formum, að réttindi hlutafjáreigenda sé í sam-
ræmi við hlutafjáreign. í félagssamjjykktum er
J)ó unnt að ákveða, að tilteknir hlutir skuli hafa
meira atkvæðagildi en aðrir, og einnig að vissum
hlutum fylgir meiri forkaupsréttur að hltabréfum
en öðrum. Möguleikar á að skipa jæssum málum
eru J)ó takmarkaðir í „aktieselskab“ en })ar má
atkvæðagildi hlutar ekki vera meira en tífalt ann-
ars jafnstórs, sbr. samsvarandi ákvæði í 65. gr. 2.
mgr. ísl. laganna. í „anpartsselskab" er mönnum
frjálst að semja um hvað sem er í Jæssum efnum,
jafnvel er unnt að skipa málum j)annig, að til-
teknum liltum fylgi enginn atkvæðisréttur.
Ákvörðun um breytingar á félagssamj)ykktum í
„aktieselskab“ er Jdví aðeins gild, að 2/3 hlutar
J)eirra, sem ráða % hlutum atkvæða samjrykki
hana, sbr. samsvarandi ákvæði í 76. gr. 1. mgr. ísl.
laganna. í samþykktum fyrir „anpartsselskab“ er
unnt að setja ákvæði varðandi J)etta á hvaða hátt
sem er, t. d. að einfaldur meirihluti geti breytt
félagssamjrykktunum.
Minnihlutavernd
Greinilegt er af lagaákvæðunum um minni-
hlutavernd, að löggjafinn hefur reiknað með því,
að hluthafar í „aktieselskab“ væru að öllu jöfnu
fleiri heldur en í „anpartsselskab". Þannig geta
þeir, sem ráða aðeins 1/10 hluta hlutafjárins kraf-
TÍMARIT IÐNAÐARMANNA