Tímarit iðnaðarmanna - 01.12.1978, Blaðsíða 11

og áhöldum eftir þörfum, svo að hann tef jist
ekki í náminu og nægt efni verður að vera
til staðar svo ekki verði tafir sökum efnis-
skorts.
d) Kennsluefni, svo sem námsbækur, hand-
bækur og vinnublöð verður að vera skipu-
lagt þannig að unnt sé að fylgja námsskrá.
6. „Starfsmannakerfi verða að koma á og viðhalda
eðlilegum skilyrðum um námslok.“
Starfsmenntun er fjölbreytt .Hún inniheldur
margvíslega færniþætti og mörg þekkingaratr-
iði. Tilgangur einnar starfsmannabrautar get-
ur verið að kenna einstakling til starfa við
bílaviðgerðir. Allt aðrir færniþættir og þekk-
ingaratriði koma til greina fyrir starfsmennta-
braut fyrir skrifstofufólk. Ef liuganum er
rennt yfir starfsheiti eins og þjónn, matreiðslu-
maður, sölumaður, bókhaldari .sjúkraliði,
hjúkrunarkona, meinatæknir, útvarpsvirki og
símvirki, skilst hin rnikla breidd starfsmennt-
unarinnar og þá áttar maður sig á því að hver
starfsmenntabraut verður að setja skilyrði um
námslok. Almennt talað verða námslok á
starfsmenntabraut að mælast með verklegu
prófi.
7. „innihald og kennsla á starfsmenntabrautum
verður að hafa raunhæf tengsl við kröfur
vinnumarkaðarins.“
Starfsmenntun hefur því aðeins gildi fyrir ein-
staklinginn og þjóðfélagið að sá sem lært hefur
til starfa geti fengið starf við hæfi og geti hald-
ið starfinu. Nemandinn verður að hafa vilja
til að geta unnið þau þjónustu- og framleiðslu-
störf sem fáanleg eru á vinnumarkaðinum.
8. „Fjöldi þeirra sem menntaðir eru til starfa
verður að vexa í samræmi við vinnuaflsþörf í
hinum ýmsu gieinum þjóðlífsins.“
Samkeppni um tiltölulega fá störf, sexxr leiðir
til atvinnuleysis nemeixda, veldur efnahags-
legu tapi fyrir þjóðfélagið og miklxx álagi á
nemendur og fjölskyldur þeiria.
Vegna breytinga í þjóðfélaginu, breytast störf-
in og ýnxist fjölgar eða fækkar jxeinx sem vinna
störfin.
Af þessu verða starfsmannaskólar að taka mið
og viðurkenna að menntakerfiir geta orðið úr-
elt. Það getxxr þurft að lxætta við ákveðnar
menntabrautir og byggja upp nýjaxv
Sérstök hætta er þegar stofnað er til verk-
menntabrauta og ekki er tekið tillit til vinxxu-
framboðs, heldur óska sem byggjast á „tísku og
tækni“. Verkmenntabrautiiixar verða þá leik-
fang kennara og skólastjóra og óskaböin nem-
enda, enda þótt xxámið geti exxdað í bliixdgötxi
og atvinnxileysi á sama tínxa og fjárfestingu
vantar í öðrum vei'kmemxtabiautum og fyrir-
tækin í jxeinx greinum vantar memxtað vinnxi-
afl.
9. „í starfsmenntun verða að taka þátt ásamt
skólunum, sanxtök vinxxxiveitenda og laxuxjxega,
svo og önnur samtök Jxjóðlífsins og einnig
stjórnvöld bæjarfélaga og ríkisins."
Það er öllum ljóst að margir aðilar verða að
taka Jxátt í samstarfinu svo starfsmenntunin
verði hagkvæm.
Það eru miklir erfiðleikar í framkvæmd slíks
samstarfs. Hagkvæmni og markhittni starfs-
menntunar ræðst að miklu leyti af því að hægt
sé að koma á góðu samstarfi ofannefndra aðila
og hin ýmsu vandamál séu leyst í því samstarfi.
Helstu vaixdamálin eru:
Meirihluti kennaia og stjórixenda framhalds-
skólanna liafa langa þjálfun og íeynslu í námi
á háskólastigi ogsíðan kennslu, en mikiðminni
reynslu af jxví sem kalla nxá „veröld vinnunn-
ar“. Sem slíkum liættir Jxeinx Jxví til að skipxi-
leggja kennsluna frekar á bóklegu sviði en
verklegu. Það er einnig erlitt að finna staði
þar sem starfslið skólanna getur fexrgið kemxslxx
og Jxjálfun í skipulagniixgu verknáms.
Upplýsiixgar um vinnumarkaðinn eru yfirleitt
ekki Jxannig að skólakerfið geti grundvallað
ákvarðanir sínar um innihald starfsmenntuixar
og fjölda nemenda á Jxeim. Erfitt er fyrir skóla
að afla nægra upplýsinga um nema, svo unnt sé
með nokkurri vissu að ráðleggja honum að
velja eina námsbxaut fram yfir aðia.
Einn stæisti þátturinn vaiðaixdi starfsmennt-
xnx er afstaða almemxiirgs til hexxnar. Þessari
afstöðu er oft lýst sem „menntuix lianda hin-
um, en ekki íyrir nxig og mína“. Háskóla-
menntun er Jxá talin fyrsta flokks, en starfs-
menntun á framhaldsskólastigi sem annars eða
Jxriðja flokks.
Mörg dæixxi finxxast Jxar senx nemum með góð-
an námsárangur er ýtt inn í háskólanám, áxx
tillits til áhugasviðs hans, foreldrar sýndu á-
huga á starfsmenntabrautum í sínuxxx skóla,
Jxar til kom að því að velja eigiix börnum
námsbraut o. s. frv.
Vandamál í gerð og vali íxámsbrauta fyrir
starfsmenntabiautii'irar eru erfið viðfangs.
Oftast er nægt framboð á námsgögnum fyrir
bóknámsbrautir á framhaldsskólastigi, en öðru
máli gegnir nxeð starfsmenntabrautir, sérstak-
lega fámennari starfsgTeinar. Þá veldur oft erf-
iðleikum að kennarar í starfsmenntun konxa
beint úr atvinnulífinu og skortir þjálfun í
vinnubrögðum við gerð kennslubóka og aixix-
arra námsgagna. Framh. á bls. 25.
TÍMARIT IÐNAÐARMANNA
7