Tímarit iðnaðarmanna - 01.10.1989, Blaðsíða 14

ráðgjafastofnanir í
einstökum ríkjum.
b) Samvinna milli
fyrirtækja:
Sameiginlegur innri
markaður hefur í för
með sér að meiri
kröfur verða gerðar
tilfyrirtækjaog ríkari
þörf verður á
alþjóðlegri
samvinnu,
sérstaklega milli
smárra og
meðalstórra
fyrirtækja og
fyrirtæki fá aðstoð
við að finna
samstarfsaðila.
Framkvæmdanefnd
Evrópubanda-
lagsins hefur
ennfremur tekið
frumkvæði að því
að þæta og byggja
upp samskipti aðal-
og undirverktaka
innan EB.
c) Nýtækni: Lögð er
áhersla á að örva
þátttöku
smáfyrirtækja í
rannsóknar- og
tækniverkefnum.
d) Aukið fjármagn til
minni fyrirtækja:
Eitt af markmiðum
áætlunarinnar er að
bæta aðgang
fyrirtækjanna að
fjármagni,
sérstaklega m.t.t.
aðstoðar við
framgang verkefna
á „evrópsku plani“.
Gera á mögulegt að
mæta fjárþörf, sem
markaðurinn í dag
sinnir ekki.
A þessum áratug hefur
aðgangur smárra og
meðalstórra fyrirtækja að
fjármagni batnað stórum
og sem dæmi má nefna:
Lán: Evróþski
fjárfestingabankinn veitir
megin hluta útlána sinna til
lítilla og meðalstórra
fyrirtækja. Þau eru veitt
fyrir milligöngu annarra
fjármálastofnana. Á árinu
1986 voru lánveitingar til
smáfyrirtækja u.þ.b. 595
milljónir ECU (40 milljarðar
íslenskra króna) í
samanburði við 54
milljónir ECU (3,6
milljarðar ísl.kr) á árinu
1977.
Milli áranna 1982 og
1984 tvöfölduðust
lánveitingar, fyrir
milligöngu EB, til
smáfyrirtækja, sem
samsvarar um fjórðung
lánveitinga á vegum
bandalagsins. Þessi
gífurlega aukning
undirstrikar hina miklu
þýðingu, sem
smáfyrirtækjastefnan
hefur í þessum löndum.
Markmið
smáfyrirtækjastefnunnar
var enn betur undirstrikað í
mars 1987 þegarákveðið
var að veita um 750
milljónum ECU
sérstaklega til lítilla og
meðastórra fyrirtækja og
mest af því skyldi
ráðstafað til minnstu
fyrirtækjanna. Því til
viðbótar var ákveðið að
Evrópski
fjárfestingabankinn veitti
sömu upphæð til lítilla og
meðalstórrafyrirtækja. Nú
er unnt að fá lán út á
óáþreifanlegar eignir eins
og framleiðsluleyfi,
þekkingu (know-how),
rannsóknir og
þróunarkostnað og
fjárfestingar.
Styrkir: Frá stofnun
Evrópska
byggðaþróunarsjóðsins
(European Regional
Development Fund) árið
1975 hefur hann styrkt
fjölda verkefna fyrir um 10
milljónir ECU (670 millj.
ísl. kr.).og fjárveitingar
sjóðsins hafa í vaxandi
mæli farið til minni
fyrirtækja.
Ahættufjármagn:
Gert er ráð fyrir að auka
áhættufjármagn, sem
stendur litlum og
meðalstórum fyrirtækjum
til boða. Með það í huga
tók EB, ásamt Evrópska
áhættulánasjóðnum, þátt í
verkefni, sem ætlað er að
auka fjármagn til fyrirtækja
vegna nýrrartækni.
Unnið er að því að koma
af stað fleiri verkefnum,
sem miðuð verða við að
örva stofnun nýrra
fyrirtækja og sérstök
áhersla er lögð á að
auðvelda fjármögnun
stofnkostnaðar (start-up
capital).
Hvað varðar félagslegt og
menningarlegt umhverfi er
talið mikilvægt að auka
þekkingu ungs fólks á
smáfyrirækjum og
mikilvægi þeirra í Ijósi
þess að allt of margt ungt
fólk íhugar ekki þá
möguleika, sem smærri
fyrirtæki gefa og ungt fólk
fær litla hvatningu til að
setja á fót eigið fyrirtæki.
Þá hafa verið leidd rök að
því að stjórnendur í
smærri fyrirtækjum hafi illa
komið til móts við
endurmenntunarþörf
starfsmanna sinna og
sömuleiðis sjálfs sín.
Ætlunin er að ráða bót á
þessu og tryggja þannig
nauðsynlega þróun á
framleiðslu- og
stjórnunaraðferðum innan
lítilla og meðalstórra
fyrirtækja.
Hefur
sameiginlegur
innri markaður
aðeins kosti í för
með sér fyrir stór
fyrirtæki?
Sumir hafa haldið því
fram að sameiningin hefði
aðeins kosti í för með sér
fyrir stærri fyrirtæki, sem
framleiða í
fjöldaframleiðslu. í nýlegri
skýrslu frá The London
School of Economics
er því haldið fram að mjög
vafasamt sé að gera ráð
fyrir að sameiginlegur innri
markaður komi til með að
hafa í för með sér miklar
breytingarát.d.
neysluvenjum í einstökum
löndum þannig að kostir
fjöldaframleiðslunnar eru
trúlega ofmetnir. Ný tækni,
aukin sjálfvirkni,
sveigjanleg
framleiðslukerfi, aukin
sérhæfing (aukin
fjölhæfni), þróaðri
undirverktakastarfsemi og
aukin samvinna minni