Tímarit iðnaðarmanna - 01.10.1992, Blaðsíða 11

o
JJjjjjjrit
IÐNAÐARIUIANNA
2 Tímarit iönaðar-
manna 45. árg.
(1972), 2. hetti, 70.
Sjá einnig Tímarit
iðnaðarmanna 45.
árg. (1972), 2. helti,
83.
ísfirðingar voru næstir til þess að
stofna iðnaðarmannafélag árið 1888
og á næstu árum voru stofnuð félög
á Sauðárkróki og Akureyri (1904).
Oðru hvoru var hugað að því að
koma á samstarfi milli þessara fé-
laga; til dæmis voru þessi mál rædd
á fundi Iðnaðarmannafélagsins í
Reykjavík árið 1901. Þremur árum
síðar barst stjórn félagsins bréf frá
iðnaðarmannafélaginu á Sauðár-
króki og var þar hvatt til aukinnar
samvinnu og samstarfs iðnfélaga og
iðnaðarmanna í landinu. Forsvars-
menn Reykjavíkurfélagsins tóku til-
mælunum jákvætt og töldu að
heppilegasta leið til aukinnar sam-
vinnu væri að stofna sameiginlegt
iðnaðartímarit. Ekkert varð þó úr
framkvæmdum að sinni. Arið 1912
voru þessi mál rædd hjá iðnaðar-
mannafélaginu á ísafirði. Höfðu ís-
firðingar samband við félaga sína í
Reykjavík og hvöttu til stofnunar
iðnsambands. Að þessu sinni var
málið sett í nefnd en ekkert varð
af því að samband þessara fé-
laga væri aulcið um sinn.
Málið bar þó öðru hvoru
á góma á næstu árum
enda var um þetta
leyti búið að stofna
Fiskifélag, Búnaðar-
samband og Alþýðu-
samband2). - Astæð-
ur þess að enn varð bið á stofnun
landssamtaka iðnaðarmanna voru
margþættar. Félögin voru veikbyggð
og stétt iðnaðarmanna ennþá til-
tölulega fámenn; réttarstaða iðnað-
armanna var ekki sterk og iðnaðar-
starfsemi afskipt af hinu opinbera.
Leið svo og beið.
Undir 1920 hafði stjórn Iðnaðar-
mannafélagsins í Reykjavík for-
göngu um að samið var frumvarp til
laga um atvinnumál. Frumvarp
þetta fékk ekki afgreiðslu; árið 1925
gerði Iðnaðarmannafélagið aðra til-
raun, einkum að frumkvæði Gísla
Guðmundssonar gerlafræðings.
Fékk hann til liðs við sig nokkra
menn og unnu þeir saman tvö
frumvörp, annað um iðju og iðnað,
hitt um iðnaðarnám. Voru frum-
vörpin lögð fram með nokkrum
breytingum sem stjórnarfrumvörp
og bæði samþykkt á Alþingi árið
19273). Eru þetta fyrstu heildarlög
um réttindi og skyldur iðnaðar-
manna hér á landi og voru mikil
réttarbót fyrir þá starfsstétt, ekki síst
fyrir þá sök að nú var bundið í lög
að engir mættu vinna að iðnaðar-
störfum nema meistarar, sveinar og
nemendur4). Er komið var að fram-
3 Tímarit iðnaðarmanna 35. árg. (1962),
2. hefti, 47.
4 Tímarit iönaðarmanna 45. árg. (1972),
2. heftí, 86.
«
T