Vikan - 14.06.1951, Blaðsíða 12
12
VIKAN, nr. 23, 1951
Hún skammaði hann ekkert. Aðeins eitt
skammaryrði fyrirfannst í öllu bréfinu, en ef
tekið var tillit til stolts Víólu, sagði þetta eina
crð meira en nóg. Hún skrifaði, að hún mundi
aldrei á ævi sinni giftast svona fyllibyttu.
Og hann skildi, að henni var alvara; að í
hennar augum væri hann vesall og fyrirlitlegur;
að á þessari stundu hefði hugur hennar gagn-
tekizt af þakklæti til guðs, fyrir að hafa opnað
augu sín i tima.
Hér voru engar vangaveltur, ekkert kák, eða
kjánaleg æsingaryrði, því síður að sæist blettur
eftir tár. Enda sviptust stoðirnar undir hinni
veiku von Sanda burt við lesturinn. Hvert orð
var hugsað, hver setning hnitmiðuð og allt bréf-
ið bar vott um, að stúlkunni var fyllsta alvara,
hún hafði tekið ákvörðun, og ákvörðun hennar
var slík, að heldur vildi hann detta dauður nið-
ur en reyna að stíga eitt skref til sátta.
Sandi riðaði, og rétti fram hendurnar í blindni.
Rósa greip hann og leiddi hann að stól. Hann
hafði fallið í öngvit.
Hún hljóp aftur upp og kom niður með fulla
flösku af konjaki. Hún braut af henni stútinn
á aringrindinni. Svo hellti hún í glas dálitlum
slurk og lét hann súpa á.
öngvitið rann af honum. Og svo varð hann
bálreiður við Víólu. Hann æddi um, hrakyrti
hana, hótaði henni öllu illu.
Hálftíma síðar þaut hann út úr stofunni og
slangraðist upp stigann.
Hann kom niður aftur með leðurkistu í ann-
arri hendi og frakka í hinni.
„Verið þér sælar,“ sagði hann. ,,Ég er farinn.
Ég ætla þangað, sem ég á heima, til helvitís.
Það skal hún fá síðar að vita.“
Rósa hafði ekki gert ráð fyrir svona mikill
asi yrði á honum, en hún gat ekki reist skorð-
ur við ákvörðun hans.
„Nú fer ég — — fyllibyttan heldur að heim-
an.“
Hún fylltist örvæntingu og brast í grát —
ekkaþrunginn grát — andlit hennar afskræmd-
ist, varir hennar urðu sollnar, nef hennar rautt.
Sandi gekk til hennar og tók utan um hana.
„Nei, heyrið mig nú, Rósa, þér megið ekki
gráta mín vegna. Enginn lætur sig afdrif fylli-
byttunnar neinu varða. Svona, svona . . .“
Hún hjúfraði sig upp að honum.
„Sandi, ég afber þetta ekki. Þér megið ekki
fara á þennan hátt . .
Hún hafði gleymt þeirri sök, sem hún átti í
óhamingju hans. Aðeins þrjú orð rúmuðust nú
í huga hennar: ég elska hann, ég elska hann.
Hann strauk henni um kinnina utan við sig
af örvilnun.
„Góða Rósa, verið þér ekki að gráta. Af hverju
takið þér svona nærri yður, hvað af mér verð-
ur ?“
„Ég elska þig, Sandi,“ snökkti hún.
Hann hopaði frá henni og horfði á hana.
„Þér elskið mig? Mig, fyllibyttuna, sem þér
hafið setið hjá í allt kvöld? Æ, vinan mín, vinan
mín . . .“
„Leyfið mér að fara með yður,“ sagði hún
biðjandi.
„Nei.“
„Ójú, Sandi!“ Hún vafði höndunum um háls
honum, kyssti hann á brennheitt andlitið, þrýsti
sér upp að honum.
„Ég veit, að þú elskar mig ekki, en . . . ég
. . . ég elska þig. Leyfðu mér að koma líka -—
ég á peninga — við getum farið til útlanda, burt
úr þessu vonda landi.“
Hann reyndi að hugsa skýrar, meðan hún hékk
svona utan i honum.
Að lokum sagði hann seinlega:
„Jæja, þá það. Þú ert tíu sinni meiri mann-
eskja en Víóla. Komdu þá — kannski get ég ein-
hvern tíma lært að elska þig.“
38. KAFLI.
Morgun einn síðast í október árið 1894 skein
sólin glatt inn í herbergi uppi á efstu hæð í
ódýru hóteli við Ferjugötu í París. Geislar henn-
ar féllu á andlit gamals manns, sem lá i rúm-
inu og svaf.
Maðurinn var rjóður í kinnum, andlitið frítt;
og slétt hárið léði honum virðulegt, græsku-
laust yfirbragð.
Á náttborðinu, sem stóð fast við rúmið, lá
stórt silfurúr með digri keðju, auk þess leður-
mappa með teygju utan um, hálft glas af vatni
og bréf, sem hafði verið brotið upp.
Á stólnum lá klæðnaður mannsins nosturslega
brotinn saman: grófgerð, blárauð jakkaföt úr
tvíti; á stólbakinu hékk hrein skyrta með stöf-
unum J. D. saumuðum á hálsmálið. Skórnir hans
voru ekki þarna, efalaust hefur hann afhent
þjóninum þá i gærkvöldi, svo að þeir yrðu burst-
aðir.
Allt í einu hrökk hann upp af blundinum.
Hann opnaði lítil, blá augun og leit undrandi
kringum sig eins og hann kannaðist ekki við sig.
Svo mundi hann eftir, hvar hann var staddur
og hvers vegna, og hann seildist eftir úrinu á
náttborðinu.
„Klukkan er níu!“ hrópaði hann upp yfir sig
á ensku. „Drottinn minn, ég verð þá að flýta
mér.“
Hann steig fram úr, þvoði sér og hraðaði í
fötin.
Hann kom frá Englandi daginn áður, hafði
sofið í tíu tíma, var svangur og minntist nú
eggsins, flesksins og kaffisins, sem ætíð beið
hans heima, þegar hann kom á fætur.
Þjónn kom með lítið egg í beygluðum bikar
og kaffigutl, sem hann var í vandræðum með
að koma niður.
Nokkru síðar voru dyrnar opnaðar, og lítill,
svartleitur maður kom inn.
„Eruð þér Dingle?“ spurði maðurinn.
Hinn kinkaði kolli og vísaði aðkomumanni til
sætis.
Sharrow lávarður hafði sent ráðsmanninn, Jón
Dingle, til Parísar til að hitta þennan mann, en
hann hét Oktaf Lúasó. Dingle fékk bi'éf frá hon-
um skömmu eftir komu sina í gær. Það lá á
svefnborðinu hjá honum í nótt.
Með fullri virðingu fyrir Sharrow lávarði leit
Jón einkaspæjara heldur illu auga, honum fannst
starf þeirra auðvirðilegt. Hann lét samt ekki á
neinu bera við aðkomumann.
,,Jæja,“ sagði hann, þegar hann hafði lokið
við að borða, „er ekki bezt við tökum til starfa."
„Jú.“
Þeir gengu út á götuna.
„Jæja, leysið frá skjóðunni. Hafið þér fundið
hann?" spurði Jón Dingle.
„Nei. Ég er búinn að leita í tvo daga. Margir
hittu hann fyrir ári — já, fyrir tveimur, fjór-
um, sex árum þekktu hann margir — en nú —-
nú virðist hann gersamlega horfinn."
„Hann er einhvers staðar hér,“ sagði gamli
maðurinn. „Og við skulum finna hann.“
Þeir héldu áfram göngunni, námu svo staðar
fyrir utan veitingahús og fóru þar inn. Oktaf
pantaði absint.
„Ég er með bréfin," sagði hann. „Aðalatriðin
veit ég. Þau eru þessi: Fyrir tíu árum hljóp
hann að heiman í reiði. Næstu sex árin frétti
móðir hans af honum öðru hvoru.“
„Ekki öðru hvoru, heldur reglulega. Á hverju
sumri fór bróðir hans til hans og dvaldist hjá
honum í sex vikur einhvers staðar í Frakklandi.
Hann ferðaðist til Austurlanda. Var heilt ár við
veiðar í Afríku. Fyrir átta mánuðum hefðum við
getað haft upp á honum á stuttum tíma.“
„Ég skil. -Fyrir átta mánuðum hætti hann að
skrifa — síðan hefur ekkert' til hans spurzt."
„Alveg rétt.“
„Hvernig maður er þetta ?“
„Hann var réttlátur fram úr öllum máta, já,
það var Sandi ætíð.“
Mynd til vinstri: Ibúarnir á Yap (eyja í Kyrrahafinu fyrir sunnan Japan og austan við Eilips-
eyjar) nota tilhöggna steina sem peninga. Velefnaðir menn þar á eyjunni láta stóran „pening".
standa fyrir utan heimili sín til þess að láta aðra fyllast lotningu fyrir auðæfum þeirra. Mynd að
ofan til hægri: Hirð Solimans mikla Tyrkjasoldáns var kristin (1494—1566). Mynd að neðan til
hægri: Hvar fanríSt unicorn (nykur) fuglinn? —í Bolivíu.