Vikan - 13.03.1952, Blaðsíða 10

10
VIKAN, nr. 11, 1952
Matseðillinn
Ýmislegt um mjólkurost:
Ef þér eigið erfitt með að geyma
ostinn, svo að hann sé mjúkur, þá
skulið þér vefja hann innan í klút
vættum úr ediksblöndu. Það þarf að
gæta þess, að hafa klútinn alltaf rak-
an, en þá verður osturinn líka sem
nýr eins lengi og þér viljið.
Ostur, sem notaður er til matar-
gerðar þarf að vera þurr einkum, ef
þarf að mylja hann. Þessvegna er
gott að eiga ost í krukku með skrúf-
uðu loki og geyma hann á köldum
stað, þá er alltaf hægt að grípa til
hans, ef á liggur. Einnig er hægt að
mylja hann strax og hann er nægi-
lega þurr, og geyma hann mulinn.
Ef þér hafið haft einhverskonar
grænmeti til miðdegisverðar, og yður
þykir full mikið ganga af, þá er
heillaráð að laga jafning, setja kálið
út í og blanda það muldum osti, að
því loknu er þetta sett í smurt
eldfast form og meira af osti stráð
á. Einnig er gott að strá brúnuðum
brauðmolum með ostinum og er þá
Málfræðilegar villur eru ærið
tUefni til misklíðar iiman fjöl-
skyldunnar.
Eftir G. C. Myers, Ph. D.
Skortur á málfræðilegri þekkingu
getur hæglega orsakað gremju og
óþolinmæði milli eiginmanns og eig-
inkonu eða foreldra og barna. Leið-
inleg og ófögur mállýzkuorð geta
eyðilagt heimilisfriðinn.
Málfræðilegar villur i tali kunn-
ingja og vina snerta mjög óþægilega
menntaða menn og konur, sem hafa
tamið sér fágað og rétt mál, eink-
um veita þau því athygíi og gagn-
rýna það hjá skyldmennum og nán-
asta samvistarfólki sínu. Gremja yfir
svo smávægilegum atriðum, sem samt
geta verið kjánaleg í augum ann-
arra, valda oft á tíðum sliku önug-
lyndi i framkomu við maka eða barn,
að allir hinir miklu kostir, hæfileikar
og aðlaðandi þættir í fari ástvinarins
hverfa í skuggann fyrir þeirri skap-
raun að álíta, að nú hafi hann orðið
sér til skammar.
Vanmáttarkennd.
Hugsum okkur ung hjón, nýlega
gift. Ef annað þeirra hefur lært að
tala málfræðilega rétt en hitt ekki,
þá er ekki óliklegt, að hið síðarnefnda
finni til þess og verði oft vandræða-
legt og hikandi í samræðum. Ef svo
aðfinnslur og jafnvel háð; bætast við,
eykst vanmáttarkennd og öryggis-
skortur hins fáfróðari að mun. Hugs-
um okkur hvílík auðmýking það er
að vera þannig leiðréttur, oft í við-
urvist annarra.
Ef eiginmaður yðar eða eiginkona
nota málfræðilega rangar setningar
í daglegu tali, sýnið þá réttsýni,
sanngirni og ást yðar í því að hafa
hægt að nota hveitibrauð, sem hefur
harðnað.
Bezt er að gera þetta strax í há-
deginu áður en kálið er orðið kalt,
það sparar tíma og óþarfa fyrir-
höfn.
Þá er ekki annað að gera um kvöld-
ið en stinga þessu inn í ofninn og
brúna það. Er þetta ágætis verður
á kvöldborðið.
Samlokur með mjólkur-
osti:
Ein teskeið af mjólk á móti 2
teskeiðum af muldum osti, og
er hægt að margfalda þetta eftir
því sem hver vill.
Ostinum er hrært saman við
mjólkina yfir hægum hita. Þegar
deigið er orðið mjúkt er það smurt
á hveitibrauðsneið og önnur sett of-
an á. Gott er að borða samlokur bæði
með kaffi og tei. Einnig getur verið
gott að smyrja sneiðarnar með þunnu
lagi af sinnepi áður en ostadeigið er
sett á milli. Þriðja aðferðin er sú,
að blanda ostadeigið rifinni stein-
selju, en þá er ekki notað sinnep.
ekki orð á slíku fyrr en við heppi-
legt tækifæri, þegar þér eruð viss
um að geta rætt um málefni þetta
á þann hátt, að viðleitni yðar til að
lagfæra er tekið þakksamlega. Segj-
um svo, að þér gætuð búið svo vel í
haginn, að maki yðar leitar sjálf-
viljugur hjálpar yðar, þá hefur yður
áunnizt meira en í fljótu bragði má
virðast. Þér hafið ekki aðeins fjar-
lægst tilefni til ósamkomulags og
auðveldað maka yðar leið til hins
rétta, heldur hafið þér um leið eflt
til gagnkvæma ástúð milli ykkar og
styrkt grundvöllinn að sambúð ykkar
og félagsskap.
Stundum er það svo, að það er
sonur eða dóttir, sem skammast sín
vegna þess, að foreldrarnir tala ekki
rétt mál. Og stundum bætist við
blygðunartilfinning unglingsins yfir
fáfræði foreldranna, löngun hans til
að yfirvinna vanmáttarkenndina
gagnvart fullorðna fólkinu og til-
hneiging hans til að vanda um og
áminna á sama hátt og hann sjálf-
ur fær umvandanir og áminningar,
og aíleiðingin verður sú, að hann
leiðréttir þau, oft á miður skemmti-
iegan hátt.
Foreldrar nútímans, sem gera sér
það fyllilega ljóst, að börnin líkja
eftir málfari þeirra, eru mjög áfram
um að temja sér fallegt og rétt mál,
enda er það mjög skynsamlegt og ber
sinn ávöxt á sinum tíma.
Þolinmceði.
Ef barnið yðar, sex eða tíu ára,
talar mjög skakkt málfræðilega, þá
er ekki heppilegt að nöldra um þetta
við það eða leiðrétta villur þess geð-
vonzkulega eða á einhvern þann hátt,
sem veldur þvi sársauka. Hinsvegar
ef þér eruð róleg og talið sannfær-
andi og barnið ekki sérlega þrjózkt
og einþykkt, þá ber viðleitni yðar
vafalaust árangur. Bendið því á, að
ef það segir þetta en ekki hitt, þá
tali það eins og fullorðna fólkið
gerir. Þolinmæði þrautir vinnur all-
ar, og barnið mun af fúsum vilja
taka áminningum, sem veittar eru
með rósemd og sanngirni.
Engu að síður eru öllu betra að
gera sér þess ljósa grein, að farsæld
ástar og heimilislifs byggist ekki
nema að litlu leyti á réttum mál-
fræðiatriðum i daglegu tali.
Hinn ameríski iistdansflokkur
„Ballet Theatre“
Árið 1940 var hið ameríska „Ballet.
Theatre“ stofnað i New York í því
skyni að viðhalda klassiskum list-
dansi og gefa listamönnum tækifæri
til að skapa nútímaverk í þeirri list-
grein. Seint á árinu 1939 tilkynnti fé-
lag þetta fyrirætlanir sínar, en það
hafði í hyggju að stofna amerískan
listdansflokk og efna til 11 sýninga,
sem forstjóri fyrsta sýningartímabils-
ins. Richard Pleasant, tilkynnti að
stæðu yfir i þrjár vikur í Centerleik-
húsinu á Manhattan. Balletsýningar
höfðu aldrei staðið svo lengi í New
York. Margir voru vantrúaðir á slík-
ar framkvæmdir og það er haft eftir
sumum, að prógramið væri ekki
annað en draumur, sem aldrei gæti
rætzt. En svo var það 11. janúar 1940,
þegar frumsýningin á „Les Sylphic-
les" (Álfarnir) var gerð, að áhorf-
endur, sem stóðu á öndinni af hrifn-
ingu, sáu þennan draum rætast..
Þarna sáust engin dauð tré né illa
búinn kór í flöktandi ljósi, heldur
birtist áhorfendum í þetta sinn fag-
urlega búið svið í dýrlegum ljóma
líkt og skinandi kristallar, sem vörp-
uðu frá sér blárri og silfurskærri
birtu. Mesta hrifningu vöktu þó
balletdansamir sjálfir, aðlaðandi á
að lita og framúrskarandi vel æfðir
(Rússinn, Michael Fokine samdi
dansana, en hann er frægur í þeirri
grein). I kórnum voru tvær verðandi
stjörnur, þá óþekktar, Nora Kaye
fædd I New York af rússnesku bergi
brotnu og Alicia Alonso fædd á
Kubu, en lærði í Ameríku.
Álicia Markova, fyrsta dansmær
„Ballet Theatre" á meðan hún
starfaði þar.
Alicia Markova og Anton Dolin
æfa sig fyrir sýningu hjá „Ballet
Theatre".
Síðasta sýningin á þessu fyrsta
kvöldi var „Raddir vorsins" eftir
Strauss með nýrri skreytingu eftir
Lee Simonson, dönsum, sem fengnir
voru að láni hjá hinum útdauða
„Mordkin Ballet", en upp af rústum
þess félagsskapar spratt „Ballet
Theatre og meðan hann starfaði
hafði Lucia Chase, sem studdi „Ballet
Theatre" fjárhagslega, fengið þar
kennslu í balletdansi.
Þetta er þá upphaf hins ameriska
ballets, sem strax vann hylli jafnt
blaðagagnrýnenda sem almennings,
þó að það í fyrstu hefði ekki upp
á að bjóða allra fullkomnustu ballet-
dansara.
Með hverju ári hefur „Ballet
Theatree" blómgast og dafnað, enda
hefur það ekki veigrað sér við að
leita til listamanna úr öðrum félög-
um, frá Broadway, söngleikahöllum
o. fl. Listamenn frá öðrum löndum
hafa fengið aðgang að Ballet Thea-
tree og náð fullum þroska á lista-
braut sinni, svo sem Igor Youske-
vitch frá Rússlandi, Antony Tudor,
írægur fyrir að semja dansa, kom
frá Englandi.
Alicia Markova og Anton Dolin
komu til félagsins árið 1941 og störf-
uðu hjá því þar til árið 1946.
Sumarið 1946 hélt flokkurinn til
London og var þar um kyrrt i tvo
mánuði. Það var hin mesta sigur-
för og fékk hann mikið lof í ensk-
um blöðum sem töluðu um ötulleik
Ameríkumannanna, tækni þeirra,
skarpgkyggni, dramatískan kraft og
listræna hæfileika.
Að þessari ferð lokinni hélt „Ballet
Theatre" áfram sýningum í heima-
landi sinu og var það ekki fyrr en
1949—’50 að flokkurinn fór næst í
ferðalag til 10 landa í Evrópu og tók
ferðin fimm mánuði. Var þetta mark-
verðasti viðburður flokksins á þessu
tíu ára afmæli hans. Hann fór auk
fleiri landa til Skotlands, Englands,
Þýzkalands, Sviss, Ítalíu, Hollands,
Belgíu og Frakklands. Á öllum þess-
um stöðum fékk hann mikið lof.
Þetta sama ár sýndi flokkurinn
einnig í sextíu borgum og bæjum
Bandaríkjanna.
Lucia Chase komst meðal annars
svo að orði á tíu ára afmæli félags-
ins: „Það er ánægjulegt til þess að
vita, að „Ballet Theatre" hefur tekizt
að uppfylla þau skilyrði, sem sett
voru við stofnun þess og er nú félags-
skapur sem hefur fullkomlega list-
rænt gildi á heimsmælikvarða og er
að sama skapi amerískur í eðli sinu.“