Vikan - 15.05.1952, Side 7

VIKAN, nr. 19, 1952
7
Fyrir byrjendur, II:
Kassavélin, einfaldasta gerð Ijósmynda-
véla.
1 VIKUNNI 10. apríl var rætt nokkuð um upp-
runa einföldustu myndavéla og einföldustu gerðir
linsa í myndavélum. Við skulum nú líta nánar
á aðra hluta kassamyndavélarinnar, eins og hún
gengur og gerist í dag.
Til skýringar skulum við líta á 3. og 4. mynd.
3. mynd. Þessi mynd sýnir hina enistöku liluta
kassamyndavélarinnar. Þœr (jeta verið lítið eitt
frábrugðnar hver annarri, en þcer eru allar í
stórum dráttum likar þessari að fyrirkomulagi.
1. Linsa myndavélarinnar.
2. Lolcari, sem er aðeins blikkplata með af-
löngu gati í þessum myndavélum. Þegar þessi
blikkplata snýst um festiás sinn, þýtur gatið
framhjá Ijósopinu, sem er rétt fyrir aftan lokar-
ann, og sleppir þannig Ijósinu eitt augnablik i
gegn, tnn að filmunni.
3. Ljósopið, þunn blikkplata, oft með tveim
götum mismunandi stórum, sem hœgt er að stilla
á miðja linsuna.
1). Linsur stilliopsins. Þegar horft er í opið,
sést, hvað kemur með á myndina af því, sem fyrir
framam vélina er. Þessi op eru tvö, eitt op fyrir
uppháar myndir, annað fyrir íbreiðar myndir.
5. Tréklossi, en á hamn er fest mikið af því,
sem innan í vélmni er.
6. Spóla, sem filman er undin upp á með hand-
fangi merkt 12.
7. Spóla með óátekna hluta filmunnar.
8. Rúllur, sem filman nillar eftir, án þess að
rispast.
9. Filman.
10. Svartur rammi, sem takmarkar þann hluta
filmunnar, sem verður fyrir áhrifum Ijóssins í
hvert skipti, sem lokarinn opnast.
11. Handfang til að bera kassann.
12. Handfang, sem filmurúllunni innan i vélinni
er snúið með til að flytja fram nýjan hluta film-
umuir.
13. Vogarstöng til að stilla vélina á „augna-
blikf‘ (Oft merkt M=Moment) eða á „tima“
(Merkt T—time, eða Z—Zeit, á þýzkum vélum.)
lif. Stilling á stœrð Ijósopsins.
15. Vogarstöng, sem opnar og lokar lokaranum.
Sjálf myndavélin er kassi, oft búinn til úr
málmi, bakaliti eða pappa. I öðrum enda kass-
ans er komið fýrir linsu (sjá mynd 3) sem er af
mjög einfaldri gerð, sjá 2. mynd í blaði nr. 14.
Linsurnar eru oft dýrasti hluti vandaðra mynda-
véla. Þessvegna eru þær alltaf mjög einfaldar í
kassavélum, svo þær verði sem allra ódýrastar.
Oftast er linsan aðeins eitt gler, stundum þó tvö.
Ekki er hægt að búast við að fá megi alveg
skarpa mynd með svo einföldum linsum, en ef
lítið ljósop er notað þarf myndin ekki að verða
slæm. Notkun á litlu ljósopi hefur það í för með
sér, að aðeins miðjan á linsunni er notuð, en sá
hluti gefur greinilegasta mynd. En um leið og
ljósopið er minnkað, minnkar ljósstyrkleikinn, það
er, að mynd sú, sem linsan myndar, verður óljós-
ari eða dekkri.
Þessi ljósstyrkleiki linsunnar er reiknaður
með því að athuga hve oft ljósopsþvermálið geng-
ur upp í (er deilanlegt í) brennivídd linsunnar,
en það er sú fjarlægð frá linsunni þar sem skörp
mynd kemur fram af fjarlægum hlut, t. d. sól-
inni. Á flestum kassavélum er ljósstyrkleikinn
um 12,5. Sá hluti linsunnar, sem notaður er, er
þá 1/12,5 af brennivíddinni. Athugið, að linsa með
Ijósstyrkleika t. d. 11 er ljóssterkari en linsa með
ljósstyrkleika 12,5, lægri tala gefur þannig til
kynna meiri ljósstyrkleika.
Fyrir ofan linsu myndavélarinnar eru tvær
aðrar linsur, miklu minni. Þær eru hluti úr kíki-
opum þeim, sem sýna í skáhallandi speglum hve
mikið kemur með á myndinni, þegar vélinni er
snúið að þeim stað, sem taka á mynd af. Oft-
ast er bezt að líta í báða þessa kíka áður en
myndin er tekin, til að ganga úr skugga um,
hvort betra sé að taka uppháa eða íbreiða
mynd. Sé nokkur vafi á hvort betra er, og
fyrirmyndin virðist vera góð, þá er alltaf hættu-
minnst að taka eina mynd af hvorri gerð. Þá er
á eftir hægt að velja þá, sem betri þykir. Lands-
lag fer oftast bezt á íbreiðri mynd, standandi
maður aftui* betur á upphárri mynd.
lf. mynd. Kassamyndavél.
Lokarinn varnar ljósi því, sem kemur i gegn-
um linsuna, frá því að komast inn að filmunni
nema þegar lokarinn er opnaður. Ljós má auð-
vitað aldrei komast inn i myndavélina, nema þeg-
ar mynd er tekin, ella myndi filman eyðileggj-
ast. Lokarinn er úr þunnri plötu (sjá nr. 2 á 3.
mynd), sem snýst um ás. Á plötu þessari er af-
langt gat, sem þýtur fram hjá Ijósopi vélarinnar
þegar myndin er tekin, þannig að ljós kemst inn
í kassann á meðan. Þessi tími er á kassavélum
oftast 1/25 til 1/35 úr sekúndu, en hann er nógu
langur samt til að hafá áhrif á ljósnæmu himn-
una á filmunni. Þegar hún síðan er framkölluð,
sést, að filman verður dökk þar sem ljósið
var sterkast. Filman verður því negativ mynd
raunveruleikans, en þegar búnar eru til pappírs-
kopíur eða stækkanir af filmunni, snýst þetta
aftur við þannig að ljósmyndin verður rétt
(positiv).
POSTURINN
Framhald af bls. 2.
Kæra Vika!
Mig lángar til að biðja þig að segja mér
eitthvað um tenorsöngvarann Benjamino Gigli.
Og helzt að birta stóra mynd af honum t. d.
póstkortsstærð. Og hvað heitir bezta platan sem
hann hefur sungið inn á, og fæst hún, og hvar?
Mér likar vel við þáttinn, frímerki og frimerkja-
söfnun. Ég safna frímerkjuni og langar til að
biðja þig að segja mér, í hvernig bækur er bezt
að líma þau? V. S.
Svar: Benjamino Gigli er fæddur á Italíu 20.
marz 1890. Hann lærði hjá Cotogni og Rosati í
Róm. Hann byrjaði að syngja í óperum 1914,
fyrst í Róm, Neapel og Milano. Frá 1920—1934
söng hann við Metropolitan-óperuna i New York.
Auk þess ferðaðist hann um alla Evrópu, Suður-
og Norður-Ameríku.
Því miður getum við ekki birt mynd af honum
né skorið úr því hver sé bezta platan, sem hann
hefur sungið inn á.
Frímerki eru límd í þar til gerðar bækur, sem
fást hjá frímerkjasölum.
Elsku Vika mín!
Þú gefur alltaf góð og greinileg svör. Viltu þá
ekki svara þessu fyrir mig. Svo er mál með vexti
að ég er ægilega hrifin af strák, hann er á heim-
ilinu sem ég er á, en hann vill ekkert með mig
hafa eða það sýnist mér. Hann fer alltaf á böllin
en ég þori ekki að fara því þar á ég enga vini
nema þá hann. Hann gerir voða oft að gamni
sínu en ég er þá aldrei eða sjaldan upplögð til
að svara. Hann spyr mig alltaf hvort ég ætli
ekki á ball þegar þau eru, en ég segi alltaf að
mig langi ekki neitt, þó mig dauðlangi til að fara
en ég kem mér bara aldrei að því. Hvað á ég að
gera? Heldur þú, Vika mín, að ég geti orðið
málari, mér finnst svo gaman að teikna?
Hvaða litir fara mér bezt? Ég er 165 cm. há,
grönn, brúnhærð og brúneyg?
Aldís Dröfn.
E.s. Ég vona að þetta lendi ekki í ruslakörf-
unni.
Svar: Úr þvi hann spyr þig alltaf hvort þú ætl-
ir á böll ættir þú að herða upp hugann og
segja honum að þig dauðlangi, en þekkir engan
til að fara með. Hver veit nema hann langi líka
til að fara með þér. Það getur að minnsta kosti
ekki skaðað, að reyna það.
Ég legg til að þú fáir þér tilsögn í að mála
og teikna. Síðan getur kennarinn skorið úr um,
hvort þú hefur nokkra hæfileika í þá átt.
Allir hlýir litir fara þér vel, en ég ráðlegg þér
að forðast bláa liti.
Viltu svara fyrir mig nokkrum spurningum.
Þarf maður að hafa eitthvert sérstakt próf til að
læra hjúkrun ? Og hvað þarf maður að vera gam-
all til að byrja og hvar er hjúkrun kennd?
Hvernig er svo skriftin?
Vonast eftir svari í næstu Viku.
Lesandi Vikunnar.
Svar til lesanda Vikunnar.
Til að fá inngöngu í Hjúkrunarkvennaskól-
ann þarf að hafa gagnfræðapróf og vera eldri
en 18 ára. Skólinn starfar í Landspítalanum og
tekur þrjú ár og 2 mán. Hann hefur bæði verk-
legt og bóklegt nám.
Skriftin er skýr.
tÍR YMSIM ATTUM —
Englendingur, sem heimsótti Indjánaþorp í
Bandaríkjunum, heyrði sögur af hinu furðulega
minni Indjánanna, og til þess að komast að hinu
sanna spurði hann einn þeirra: ,,Hvað borðaðir
þú í morgunverð fyrir tveim mánuðum."
Og Indjáninn svaraði án umhugsunar: ,,Egg“.
Árum síðar kom Englendingurinn í þorpið
aftur, rakst þá á sama Indjánann og heilsaði
honum með þessum orðum: „Hvernig matreitt?“
,,Soðið,“ svaraði Indjáninn.
'k ~k -k
íslandsmeistarar
Próttar í II. fl.
kvenna 1952.
Aftari röð, talið frá
vinstri: Ásgeir Bene-
diktsson, þjálfari liðsins,
Helga Emils, Edda Bald-
ursdóttir, Ólafía Lárus-
dóttir, Aðalheiður Stein-
grímsdóttir. — Fremri
röð: Elírij Guðmundsdótt-
ir, Ragnheiður Matthías-
dóttir, Lára Fahning. Á
myndina vantar Grétu
Hjálmarsdóttur.