Vikan - 22.05.1952, Qupperneq 4

4
VIKAN, nr. 20, 1952:
Stúdentar eiga ekki að gifta sig
smásaga frá Uppsölum eftir M. CULLBORG.
AÐ VAR alls ekki mánudaginn 13. — en
það var engu líkara en svo væri. Ég vakn-
aði með hræðilega timburmenn og auðvitað átti
ég ekkert til að rétta mig af. Það hamraði
í höfðinu á mér þegar ég staulaðist fram í litla
eldhúsið okkar og drakk fjögur glös af vatni í
einum teyg. Því næst læddist ég aftur inn í dag-
stofuna okkar, sem Hka var vinnu- og svefn-
herbergi.
Eva var vöknuð, og gægðist meinfýsin út und-
an sænginni. Það fór í taugarnar á mér hvað
hún var hress og vel út sofin. ,,Það er ágætt,
að þú ert kominn fram úr, elskan mín,“ sagði
hún, „þvi nú geturðu sett yfir vatnið og eldað
grautinn."
Þetta var sagt ákaflega elskulega en augna-
ráðið gaf til kynna, að það væri ákveðin skip-
un. Tilefni timburmannanna hafði nefnilega verið
— jæja, nú ætlaði hún að hefna sín.
„Æ,“ stundi ég hnugginn og á báðum áttum,
um hvað gera skyldi. ,,Ég ætlaði eiginlega að
sofa í liálftíma í viðbót.“
„Það er alls ekki rétta aðferðin,“ sagði Eva
bliðlega. „Morgunleikfimi í fimm mínútur fyrir
framan opinn gluggann meðan vatnið er að
sjóða, og upplífgandi hjal við Lilla — og þá
hverfa timburmennirnir eins og dögg fyrir sólu.“
Nú lagði Lilli orð í rökræður fjölskyldunnar.
Hann lá í rúminu sínu og bullaði eitthvaö, sem
mér virtist alveg óskiljanlegt. „Hann vill graut,“
útskýrði Eva.
Það var engin leið út úr þessu. Innan fimm
mínútna var ég farinn að elda hafragraut, og
næstum samþykkti, i fyrsta skipti, þessa ágætu
ráðleggingu pabba, þegar ég var nýorðinn stú-
dent: „Giftu þig aldrei, drengur minn. Og ef þú
endilega villt, þá gerðu það eins seint og þú
getur.“ Pabbi forðaðist vandlega augnaráð
mömmu, þegar hann gaf þessa yfirlýsingu. Við
hlógum hjartanlega, því við héldum að þetta væri
gaman — en, það var svei mér alvara hjá pabba.
Ég komst að því, þegar hann setti það að skil-
yrði fyrir fjárhagslegri aðstoð, sem ég bað um
til námsins. Skilyrði hans var í stuttu máli svona:
„Engin gifting fyrr en þú hefur lokið prófi."
Hann hefur þessar gömlu skoðanir um, að ung-
ur maður eigi að vera eitthvað og eiga eitthvað
áður en hann eignast börn.
É& lofaði iðni og dugnaði við námið og að
ganga í gegnum ’það ógiftur. Síðan fór ég til
háskólabæjarins Uppsala. En þar rakst ég næst-
um strax á Evu, sem freistaði mín með epli af
trénu, sem ber nafn skilningsins, en ekki fær
næringu sína gegnum kvaðratrætur. 1 stuttu máli
sagt: Papa-papa, eins og sonur minn segir — og
hér stóð ég við hafragrautarpottinn og gat, ham-
ingjan hjálpi mér, ekkert við því gert.
„Hvað ertu eiginlega að hugsa um?“ sagði
Eva inni í ,,svefnherberginu“. Og um leið heyrð-
ist smellur í bréfakassanum. Fyrst einu sinni
blöðin. Svo aftur — bréf.
Eva varð á undan. „Bréf frá pabba þínum,“
sagði hún og kastaði velþekktu, brúnu umslagi
til mín.
„Hvað skyldi gamli maðurinn vilja núna?“
muldraði ég í hálfum hljóðum, um leið og ég reif
umslagið upp með gaffli og Eva tók grautinn
og svanga ríkiserfingann að sér. Þegar ég hafði
lesið bréfið, féll ég saman eins og blautur klút-
ur. „Hann kemur til Uppsala á morgun. Hann
á eitthvert stúdentsafmæli. Hann skrifar, að við
eigum að gera okkur glaðan dag saman, hann og
ég — hvað sem það þýðir. Eva — þú verður að
fara héðan undir eins.“
Augu Evu skutu gneistum og ég vissi hvað
beið mín, því að hún hafði alveg frá byrjun
haldið því fram, að ég ætti að segja foreldrum
mínum frá því, sem ég hafði gert. Jafnvel þó
árangurinn af því yrði sá, að þau hættu að senda
mér peninga.
„Sjáðu nú til, elskan,“ byrjaði ég, „gamli mað-
urinn verður hér ekki nema í tvo daga. Getur
verndun friðarins innan fjölskyldunnar ekki veg-
ið upp á móti óþægindunum af því, að þú takir
drenginn og skreppir til Kristínar, Ullu eða ein-
hverrar af ógiftu vinkonum þinum.“
„Já, taki drenginn, barnarúmið, leikgrindina,
barnaborðið, balann, viktina og barnafötin, er
það ekki?“ sagði hún kuldalega. „Annars er
Kristín að lesa undir próf og herbergi Ullu er
svo lítið, að maður verður að snúa sér á hlið til
að komast út og inn, án þess að velta húsgögn-
unum.“
„En þetta er aðeins í einn eða tvo daga,“ full-
vissaði ég hana ákafur. „Æ, Eva, gerðu það fyrir
mig.“
Eva hvæsti eins og köttur, sem er strokið öfugt.
„Fyrir þig, sem ekki þorir að kannast við mig
fyrir foreldrum þínum. En nú skal ég trúa þér
fyrir því, að ég er búin að fá nóg af þessum
feluleik þínum. Þú hugsar ekkert um, hvað ég
hefi lagt í sölurnar fyrir þig. Nám mitt, framtíð
mína sem sjálfstæð kona og möguleikana til að
keppa við ykkur, þessa sjálfselsku karlmenn. Og
til endurgjalds hefi ég eignast heimili og barn,
eins og það hljómar fallega. Jæja, allt í lagi.
Kastaðu mér þá út. Ég skal vissulega vera í burtu
í nokkra daga — og drengurinn lika. En þú mátt
búast við hefnd, það skal ég segja þér fyrir-
fram.“
Það efast ég ekkert um, hugsaði ég skapillur.
Þegar þ’essi glampi er í augunum á Evu, er
hún hættuleg. Fari hefndin til fjandans. Henni
yrði ég að taka eins og maður, þegar pabbi væri
aftur farinn heim, eftir þessa óheppilegu Uppsala-
ferð. Aðalatriðið var að hann kæmist ekki að
neinu.
Ég sótti pabba á stöðina, og það var reglulega
gaman að sjá hann, þrátt fyrir allt. Þó hann sé
lullur af reglum er hann ágætis karl og hann
lítur ágætlega út. Hann er heldur ekkert skóla-
kennaralegur, þó hann hafi eytt mörgum áratug-
um á kennarastólnum.
„Góðan daginn, drengur minn,“ sagði hann
glaðlega. „Nú skulum við skemmta okkur ær-
lega.“
Ég sýndi eins mikla tilhlökkun og ég gat, enda
verð ég að viðurkenna, að horfur fyrir nokkrum
VEIZTU -?
1. Bergbogi nokkur í Vesturbandaríkjun-
um er svo hár, að Kapitólíumbyggingin
í Vosington gæti staðið inni í honum
án þess að snerta hann. Hvað heitir
boginn og í hvaða ríki er hann?
2. Eftir hvern er ævintýrið Stagnálin?
3. Rautt flaksar við rassinn svarta. Hvað
er það?
4. Hvað þýðir: 1) lung, 2) lungur, 3)
lungi ?
5. Hver eru helztu líffæri æðri plantna?
6. Hvenær var Þjóðleikhúsið vígt?
7. Hvað heitir sundið sunnan við Suður-
ameríku ?
8. Hvar er kymríska töluð ?
9. Hvenær gekk stórabóla á Islandi?
10. Hvar eru heimkynni ljónsins?
Sjá svör á bls. 14.
Mannlýsing úr íslenzku fornriti:
„Hann var snemmendis bæði mikill og
sterkur, og vel að íþróttum búinn, því að
þá er hann var sjö vetra samvægði hann
hinum sterkustu mönnum um afl og allar
íþróttir. Ekki hafði hann ástríki mikið af
föður sínum, enda var hann ódæll, og vildi
ekki vinna; en móðir hans unni honum
mikið.“
Hver var þetta og hvar stendur lýsing-
in? Svar á bls. 14.
dýrindis máltíðum dró úr erfiðleikum í þessu
leiðindamáli.
„Góðu, gömlu Uppsalir," endurtók pabbi aftur
og aftur, meöan hann gaf nákvæma skýrslu um
heilsufar mömmu og systkinanna og heimsku
nemenda sinni.
„Ég skal segja þér nokkuð,“ sagði hann, þegar
við settumst að morgunverðinum, sem mér fannst
ég væri nauðbeygður til að bjóða honum í heima
hjá mér. „Ég ætla að skemmta mér reglulega
vel. Þú mátt ekki misskilja mig, en þú skilur að
árin líða og æskan fjarlægist um leið og hárin
grána og maginn . . . En heyrðu góði“ honum
aatt allt í einu eitthvað í hug, „hvernig hefurðu
efni á að búa einn í herbergi og hafa eldhús?“
„Ég ber kostnaðinn með félaga mínum, sem
er á ferðalagi," svaraði ég.
„Nú jæja, það er skemmtilegra að búa svona,
en að hafa herbergi í heimavist. Átt þú hús-
gögnin ?“
„Að nokkru leyti. Ég hefi borgað þau með því
að kenna við og við,“ laug ég forhertur.
„Það verð ég að segja,“ sagði sá gamli og
tæmdi glasið sitt, „að þetta getur maður kallað
skynsemi í peningamálum, og ef þér skyldi ein-
hverntíma detta í hug að ganga í heilagt hjóna-
band, þá hefirðu leiktjöldin tilbúin, ef svo mætti
segja. Hvernig gengur þér annars í kvennamál-
um ?“
Mér fannst ég sjá eitthvað annað en föðurlega
umhygju í augnaráði pabba, en ef til vill var það
bara vínið. Hvað um það — hann var maður á
bezta aldri og ef hann langaði til að skemmta
sér örlítið á saklausan hátt, með mig sem vagt-
mánn siðferðisins, þá . . .
„Það eru ma'rgar fallegar stúlkur hér í Upp-
sölum, ef þú átt við það, pabbi,“ sagði ég, „en
ég hefi aldrei haft mikið saman við þær að
sælda. Ég vil heldur rólegt heimilislíf."
Þetta gekk eins og í sögu —• og færði mér
auk þess hundrað krónur sem laun fyrir góða
hegðun og til að halda brottför pabba hátíðlega
með einhverri Evunni (hm!): „Maður hefur
sjálfur verið ungur,“ lauk hann ræðu sinni hátíð-
legur, „annars hvílir aldurinn ekki þungt á mér.“
Nei, það átti ég sannarlega eftir að reyna,
og hefði mig grunað, hvað í vændum var, hefði
ég hiklaust tekið ráði Evu, og viðurkennt allt.
Afmælishóf pabba var haldið á Gillet og þar
sem ég átti að eyða laugardagskvöldinu einhvern-
veginn, fór ég á veitingahús með tveimur félög-
um mínum. Um ellefu leytið heyrðist hávaði frá
inngangi veitingahússins — það voru afmælis-
börnin, sem komu inn. Pabbi kom strax auga á
mig og við urðum allir þrír þátttakendur í af-
mælishófinu. Við fengum vin og kaffi og gömlu
mennirnir heimtuðu að við, hinir yngri, kölluð-
um þá fornafni og þúuðum þá.
Þegar veizlan stóð sem hæst, nálguðust þrjár
stúlkur borðið okkar. Ein þeirra var Eva. Hún
var allt of falleg. 1 tilefni dagsins hafði hún
greitt hárlokk djarflega fram á ennið og í aug-
um hennar dönsuðu þúsund smádjöflar.
„Er þetta ekki Bertil," sagði hún og stefndi
beint á mig, „það er orðið langt síðan þú hefur
sézt. Ertu að lesa undir próf, eða hvað? Þú hef-
ur þó ekki gift þig, þú hefur verið alveg ósýni-
legur í seinni tíð.“
„Góðan daginn, Eva,“ sagði ég og þvingaði
fram glaðlega rödd.
Framhald á bls. 13.