Vikan - 26.06.1952, Blaðsíða 7

VIKAN, nr. 26, 1952
7
Úr, elzta borg heimsins.
Framliáld af bls. 3.
Grafir þriðju konungsættarinnar í Úr,
en frömuður þeirra var Úr-Nammú, fund-
ust 1930. Á þeirra tímum var mikil vel-
megun í landinu. Framleiðslan var flutt
til nálægra geymsluhúsa, nokkrum hluta
hennar var neytt þegar í stað, en afgang-
urinn geymdur, þangað til skortur steðj-
aði að sakir óáranar eða stríðs. Kvittan-
ir voru gefnar og nákvæmir reikningar
haldnir, lán veitt, enda þótt vextir væru
háir. Hús hafa verið grafin upp tuttugu
fetum undir yfirborði, eða frá tímum
Abrahams. Þau voru byggð úr brenndum
múrsteini. Prestarnir ástunduðu spásagn-
ir með því að rýna í kindalifur eða upp í
stjömurnar. Það var upphaf falsvísinda,
sem nefnd hafa verið stjörnuspáfræði.
Lifur með spádómsteiknuvi.
Svona skyggndust prestar Babýloniu inn í fram-
tíðina.
Nútímaheimurinn er ekki á ýmsum svið-
um eins nýr og við gjarnan hyggjum. Ýmis
íorm í byggingarlist hafa sveigt til hins
afturhalla forms Ziggúratsins, sem einnig
má telja fyrirmynd kirkjuturna, og sum-
ir myndhöggvarar hafa tekið upp frum-
stæð hlutföll í myndum sínum, eða öllu
heldur mishlutföll. Enda þótt við búum
ekki til grafhýsi undir húsum okkar,
eins og gert var í Úr, er tiginborið fólk
enn í dag lagt til hvíldar í helgum bygg-
ingum, svo sem Westminster Abbey og St.
Pálskirkju í London.
Syndaflóöið, í bábylónskum sögum.
I Úr var öll hirðin greftruð með kon-
ungum sínum. Ekki er álitið, að fólkið
hafi verið tekið af lífi á grimmilegan hátt,
heldur hefur líklega hver og einn framið
sjálfsmorð með því að eta banvænt eitur.
Karlar og konur, sumar með gullkamba
í hári, hermenn með spjótsfjaðrir úr gulli
eða silfri, hirðþjónar og eklar, uxar og
asnar hafa fundizt líkt og þeim hefði
verið skipað í fylkingu. Uxunum var beitt
fyrir vagnana, svo fljótt væri hægt að
grípa til þeirra í framhaldslífinu.
Erfðasagnir um flóðið mikla er til með
næstum öllum þjóðum. Óhætt er að full-
yrða, að gífurlegt flóð hafi átt sér stað
í neðri dal anna Efrats og Tígris um 3200
f. Kr. Bæði fornleifafræðingar og jarð-
fræðingar hafa sannað það.
Frásagnir Babyloníumanna af synda-
flóðinu má lesa af bökuðum leirtöflum:
Úta-Napishtim er þeirra Nói. Guðirnir
vöruðu hann við og hann byggði sér geysi-
stórt skip með sjö þilförum og á hverju
þilfari voru níu káettur. Þegar hann,
fjölskylda hans, dýrin öll og stýrimaður-
inn nefndur Puzur-Amurru hafði stigið á
skipið, tók regnið að streyma, eldingar
þutu um himininn, og veröldin öll lukt-
ist æstum vötnum. Á sjöunda degi nam
skipið staðar uppi á háum tindi.
Önnur babylónsk saga segir frá fyrsta
flugmanninum. Hann var hirðingi og
nefndist Etana, en hjörð hans hætti að
auka kyn sitt. Þá heyrði hann, að á himn-
um yxi planta, sem læknaði ófrjósemi, og
hann fékk talið uglu á að fljúga með sig
þangað upp. Guðirnir urðu afbrýðisamir,
óttuðust stærilæti hins jarðneska mann,
°g þegar Etana átti skammt eftir steypt-
ist hann og uglan til jarðar.
Líklega er talið að Egyptar hafi tekið
eftir Babyloníumönnum notkum múrsteins
í byggingum. 1 Kish kom í ljós, að þeir
höfðu fyrstir manna skreytt þiljur húsa
eins og nú er svo algengt. Margvíslegar
myndir birtust. Uxar drógu plóga og
vagna með leðurhjólum. Menn mjólkuðu
kýr og sátu fyrir aftan þær, en ekki til
hliðar, það tíðkast ennþá á Italíu, og
þannig mjólka Arabar kindur sínar og
geitur. — Landeigendur voru frjálsir,
en fjöldi þræla vann óæðri störfin.
ENDURFUNÐUR
Framhald af bls. 4.
Hann hugsaði um þetta, þangað til það olli
honum óþægindum; honum hafði fyrst dottið
þetta í hug þegar hann kom að henni í herbergi
prinsessunnar. Hann var ekkert reiður; þetta var
ekki sama konan, sem hann horfði á núna — og
þessi granna, litla, æsta brúða liðna tímans.
Hvað átti hann að gera? Hvernig átti hann
að ávarpa hana? og hvað að segja við hana?
Hafði hún þekkt hann aftur?
Lestin stoppaði aftur. Hann stóð upp, hneigði
sig og sagði: „Bertha, get ég náð í eitthvað
handa þér.“
Hún virti hann fyrir sér frá hvorfli til ilja og
svaraði, án þess að sýna nokkur merki undrunar
eða reiði, og algerlega áhugalaust:
„Mig vantar ekkert, þakka þér fyrir."
Hann steig út og gekk fram og aftur um
stöðvarpallinn til að átta sig, eins og til að ná
sér eftir fall. Hvað átti hann að gera núna? Ef
hann færði sig í annan vagn, liti út eins og
hann væri að flýja. Átti hann að vera kurteis
eða ástleitinn? Þá liti út eins og hann væri að
biðja fyrirgefningar. Átti hann að tala eins og
yfirmaður hennar? Það liti heimskulega út og
a.uk þess hafði hann engan rétt til þess.
Hann fór inn og settist í sæti sitt.
Meðan hann var í burtu hafði hún í flýti lag-
að hár sitt og föt og teygði nú ánægjulega úr
sér á bekknum, án þess að sýna nokkra geðs-
hræringu.
Hann sneri sér að henni og sagði: „Kæra
Bertha, fyrst við höfum hitzt af einkennilegri
tilviljun eftir sex ára skilnað — skilnað með
fullri vinsemd — eigum við þá að halda áfram
að líta hvort á annað sem ósættandi óvini? Við
érum lokuð inni saman, augliti til auglitis, sem
er mjög slæmt eða ágætt. Ég ætla ekki að
skipta um vagn, svo finnst þér ekki að við ætt-
um að tala saman sem vinir það sem eftir er
ferðarinnar ?“
Pramhald á bls. 14.
Úr ýmsum áttum —
Lúöurþeytarinn á hraðlestinni.
Hljóðið berst með 340 m hraða á
sekúndu. Ef hraðlest færi 350 m á
sek., nefnilega hraðar en hljóðið, og
stæði maður upp á þeirri lest og
þeytti lúður, þá mundi hið furðuleg-
asta koma í ljós. Lúðurþeytarinn og
samferðamenn hans mundu ekki
heyra neitt í lúðrinum, jafnvel þótt
hann væri þeyttur af öllu afli, — það
er ósköp skiljanlegt, því að lestin
æki burt frá hljóðinu. Og næmi lest-
in staðar væri heppilegast fyrir lúð-
urþeytarann að hætta að blása, því
að nú gæti hann í ró hlýtt á tónana,
sem hann áður hafði blásið í lúður-
inn, aðeins í annarri röð. Síðustu tón-
arnir yrðu fyrstir, því að þeir þyrftu
| Tímaritið SAMTÍÐIN \
: :
: Flytur snjallar sögur, fróðlegar :
: greinar, bráðsmellnar skopsögur, :
5 iðnaðar- og tækniþátt o. m. fl. :
■ 10 hefti árlega fyrir aðeins 35 kr. :
■ Ritstjóri: Sig. Skúlason magister. ■
; Áskriftarsími 2526. Pósthólf 75. ;
að berast stytztu leiðina, og allra
seinast mundu fyrstu tónarnir koma.
Hvemig múmíur voru tilbúnar.
Forn-Egyptar smurðu hina fram-
liðnu, því að þeir trúðu, að þeir hefðu
not af líkömum sínum hinum megin
grafar. Smurningin tók langan tíma
og kostaði mikla peninga, og marg-
víslegum aðferðum var beitt. Heilinn
og önnur líffæri voru fyrst skorin
burt og lögð í krukkur. Kryddjurtir
voru lagðar í þeirra stað, kviðurinn
vandlega saumaður saman og líkam-
inn geymdur í salt- og sódaupplausn
í tíu vikur. Síðan var líkaminn þurrk-
aður, smurður og vafinn þétt með
líni, en það var stundum vætt í við-
arkvoðu og málað, svo að það líktist
útliti hins andaða. Stundum var lík-
aminn aðeins þveginn, stundum var
aðeins húð og bein skilið eftir.
Snemma á árum voru líkkisturnar
gerðar sem likastar húsum, en smám
saman færðust þær nær formi líkam-
ans. Alls kyns munir voru lagðir með
líkunum. Lík Tut-ankh-amen var lok-
að niðri í sjö kistum, og í hverri
kistu var múmía úr skíru gulli.
„Skólaspeki“:
BRÉFASAMBÖND
Amerika var uppgötvuð, af þvi
mönnum langaði til að vita, hvort
þeir bráðnuðu við að fara yfir mið-
bauginn.
FRÍMERKJ ASKIPT1 I
Sendið mér 100 íslenzk fri-
merki. Ég sendi yður um hæl |
*oo erlend frímerki.
Gunnar H. Steingrímsson
Nökkvavogi 25 — Reykjavik
Birting á nafni, aldri og heimilis-
fangi kostar 5 krónur.
Aðalbjörg Árnadóttir og
jóna Gunnarsdóttir (við ungt fólk
14—16 ára), Vopnafirði.
Auður Stella Þórðardóttir (við ungt
fólk 14—16 ára), Deildartúni 10,
Akranesi.
Carol Mc. Cibbon (16—18 ára),
Badminton Road, Downend, Brist-
ol, Glos, England.
„ Noríre — ísland =
0/^/7 0
I Noregi, innan- |
=
lands eða öðrum I
löndum, getur hver |
valið sér í gegnum Islandia, |
bréfavin við sitt hæfi. Skrif- |
ið eftir upplýsingum.
SRfFAKiÚBBURlNN
lUANDIAj
Reykjavík