Vikan - 04.09.1952, Blaðsíða 6

6
VIKAN, nr. 34, 1952
E. E. H. fór í frí fyrir skemmstu. 1 nœstu blööum segir hann frá f>ví, sem
fyrir augu hans bar. Hann kallar þennan greinaflokk —
Svipmyndir úr sumarleyfi
• •
rfe D jí ]| | pkl Að fara í sumarfríið virðist flestum ósköp
B 1 ■_ mW ■%. v V ■ I • • venjulegur hlutur nú orðið. Samt þótti mér
mikill vandi að velja hvert fara skyldi, líklega af því sveitamennskan er mér
í blóð borin, en sveitamenn mega tóra sumarfríslausir ævilangt eins og allir
vita og skortir þar af leiðandi sveigju þá í hugsunina sem borgarbúar hafa
tamið sér við margra ára þjálfun. Eg valdi Flatey og héraðið norðan Breiða-
fjarðar, vegna þess að byggðarlag þetta hefur hjúpazt fornsögulegum ljóma
í huga mínum, ég átti nefnilega því láni að fagna í bernsku að umgangast
fólk sem kunni reiðinnar ósköp af sögum þaðan, merkilegum spennandi sög-
um af allskonar fólki, allt frá hálfvitum og sveitarómögum upp í siglingar-
garpa sem léku sér að höfuðskepnunum líkt og þegar fingrum er smellt, —
sumir voru líka svo höfðinglyndir, að þeir áttu það til að færa fátæklingum heila
kú að gjöf, ef harðnaði í ári. Eða t. d. hann Eggert í Hergilsey: í Móðuharð-
indunum reri hann fimm tugum manna út í Oddbjarnarsker og ól þá við hval og
fiskifang, unz allir voru sloppnir við hungurdauðann. Og kellingarnar voru þann
veg gerðar í þá tíð, að þeim stóð alveg nákvæmlega á sama, hvort þær héldu
um nál og bródéruðu fínustu dúka, eða mn árahlumma og sæktu hákarl út á
fjarlægustu mið. Og láir mér svo nokkur, þó ég hefði hug á að sjá það land,
þar sem fólk þetta steig fæti sínum, þann himin sem það hafði fyrir augum, og
fjöllin. Auk afkomendanna — nema ég fór.
KARTIIMIM
Leiðin lá með rútu til Stykkishólms.
En eins og alltaf í rútu gerðist ekkert
frásögulegt jafnvel þó við ækjum fram-
hjá þyrpingu grænna tjalda uppi í Hval-
firði og einhver hefði á orði, svona
óvart, að þarna væri hernámsliðið víst
að stunda innrásaræfingar að viðstaddri
sjálfri varnarnefnd íslands. Þessi at-
hugasemd lyfti ekki agnarögn þyngsla-
hulunni af andlitum fólksins. Það sat
áfram og hossaðist í rykmettuðu loft-
inu og horfði sosum ekki neitt, varla
einu sinni útum gluggann, nema svona
óvart. Því í rútu gerist allt einhvern
veginn svona óvart. Fólkið hefur varla
rænu á að líta í andlit hvers annars,
og það var ekki fyrr en í Stykkishólmi
að ég veitti athygli ungum strák, 14,
15 ára, sem reykti eins og strompur og
sagðist ætla í kaupavinnu yfir í Múla-
sveit. Það var gaman að tala við strák
því hann var svo kartinn. Hann var ráð-
inn gegnum ráðningarstofu og sagðist
ekkert kvíða hinni ókunnu vist. Svo
spurði hann mig, hvort ekki væri bíó.
Nei það var ábyggilega ekki bíó. „Iss,“
sagði hann og mér skildist að nú færi
gamanið að kárna. Þá trúði hann mér
fyrir leyndarmáli, hann átti nefnilega
ekki fyrir farinu með Baldri út í Flat-
ey.
„Hvað á ég að gera, þegar kallinn
fer að rukka mig?“ spurði hann.
Ég tók eftir því, að hann var með
nokkra sígarettupakka í vösunum, en
þegar ég benti honum góðfúslega á, að
ef til vill gæti hann borgað farið með
sígarettum, brást hann hinn versti við,
issaði og spurði hvort ég væri galinn.
Þá fannst mér vissara að reyna annað
umræðuefni.
„Hvað ætlarðu að verða?“ spurði ég.
STRAKUR
„Ha veit ég ekki,“ sagði hann og leit
á ská upp í loftið eins og hann vildi lesa
framtíð sína úr skýjunum. „Nema ég
vil ekki vera í skóla. Iss, hroðalegt að
sitja mörg ár á rassinum og læra ein-
hverja vitleysu. Verða svo vitlaus
sjálfur.“
„Þú skalt verða bóndi,“ sagði ég.
„Já það langar mig til,“ sagði hann.
„Og það er nú líka peningur, skal ég
segja þér. Veiztu hvað þeir fá fyrir dilk-
skrokkinn?“
„Nei, það vissi ég ekki.
„Ábyggilega yfir tvö hundruð krón-
ur.“
Um borð í Baldri átti hann í útistöð-
um við stýrimanninn, bæði út af farinu
og svo bara af því hvað hann var kart-
inn. Fólkið þjappaðist niður í káetuna
af því það var dálítil alda, og strákur
gerði sig heimakominn og skaut sér upp
í koju, meira að segja upp í efrikoju.
Stýrimaðurinn sá, að hann fór í skón-
um upp í kojuna, og sagði hastur að
hann mætti ekki vera í skónum, hann
skiti út teppin.
„Ég er ekkert í skónum, forfaninn,"
sagði strákur.
Og þó sáu all-
ir, að hann var
í skónum.
Seinna frétti
ég, að það var
allt í lagi með
farið hans, því
bóndinn, sem
hann ætlaði að
vera hjá um
sumarið, mundi
borga það.
E. E. H.
Gerald féll fram af. Og síðar í sambandi við
stimpingarnar. Fyrst sagði hún að Gerald hefði
gripið í axlirnar á sér en síðar að hann hefði
gripið um úlnliðinn.
„Og svo ýttuð þér honum óviljandi fram af
klettunum ?“ spurði lögregluforinginn háðslega.
„Hann var aðeins þumlungi lægri en ég og vó
180 pund,“ skaut Mikael inn i.
„Hann missti jafnvægið," hrópaði Anna æst.
„Ég veit ekki hvers vegna Mikael Killikk gefur
þessa skýringu, en það er satt, sem ég . . .“
„Nei heyrið þér nú,“ sagði lögregluforinginn
hvasst. „Farið þér heim og hugsið um þetta
einu sinni enn. Ef það gerir yður léttara í skapi,
get ég sagt yður, að við munum það sem þér
hafið sagt og þér heyrið ef til vill frá okkur
seinna. En á meðan ráðlegg ég yður að vera
róleg og reyna að hafa stjórn á skapi yðar.“
„Eigið þér við, að þér trúið mér ekki?" spurði
Anna.
Hann svaraði ekki, en sagði aðeins: „Við köll-
um á yður ef' við viljum spyrja yður frekar.
Þakka yður fyrir, frú Fielding."
Það þýddi ekkert þó hún mótmælti. Hún sá
að lögregluforinginn var þreyttur á henni. Það
var eins og hann ásakaði hana fyrir að hafa
eytt tíma hans. Og um leið og herðabreiður
lögregluþjónn fygldi henni til dyra mætti hún
brosandi augnaráði Mikaels. Og meðan hún starði
í augu hans breyttist augnatillitið og varð að-
varandi. Það var næstum eins og hann væri að
reyna að segja henni eitthvað.
Þegar hún kom út á götuna reyndi hún að
átta sig. En hún skildi ekkert af þessu. Hún
hataði Mikael og hann hataði hana — en var
hann að reyna að vernda hana, þó hún hefði
drepið bróður hans? Það gat hún ekki skilið.
Hvað hafði hann sagt, þegar þeir tóku hann
fastann ? Hversvegna tóku þeir hann fastann ?
Hún varð að komast að þessu.
Ef Mikael hefði búið á sama hóteli og hann
var vanur að gera, gæti einhver þar sagt henni
þetta. Einhver hefði ef til vill heyrt eitthvað.
Alla leiðina í strætisvagninum fannst henni
þetta heimskulegt og tilgangslaust ferðalag. En
hún varð að gera eitthvað. Hún gat ekki farið
heim.
Anna fór út úr vagninum við endann á göt-
unni, sem hótelið stóð við og hélt áfram fót-
gangandi.
Hvað átti hún að segja þegar hún kæmi þang-
að ? Henni yrði vísað á dyr, ef hún bæri ekki
fram einhverja frambærilega skýringu.
Það var lítið kaffihús á móti hótelinú og hún
ákvað að fá sér kaffibolla þar og finna ein-
hverja afsökun, áður en hún gengi inn á hótelið.
Öll borð voru upptekin, en út við gluggann
sat einn maður við borð. Anna gekk til hans og
sagði: „Hafið þér nokkuð á móti þvi að ég setj-
ist hér.“
Maðurinn muldraði eitthvað, sem hún heyrði
ekki. Hann var að lesa í blaði og hélt því fyrir
andlitinu.
Anna hikaði dálítið, svo settist hún og bað um
kaffi.
Henni fannst eitthvað einkennilegt við blað
mannsins og eftir dálitla stund hafði hún gert
sér grein fyrir hvað það var. Fólk færði venju-
lega blöðin til og fletti þeim um leið og það
las, en það gerði þessi maður ekki. Hann var
ekki að iesa í blaðinu, heldur notaði það fyrir
hlíf milli sín og hennar.
Þjónustustúlkan kom með reikning hans um
léið og kaffi Önnu. Hún var að flýta sér og í
flýtinum hellti hún úr kaffibollanum yfir hand-
legg mannsins. Hann varð reiður og augnablik
féll blaðið niður. Svo var það í flýti tekið upp
aftur.
Anna greip um borðbrúnina. Það ætlaði að líða
yfir hana. Var hún orðin brjáluð? Þetta andlit
hinu megin við borðið — það var andlit manns-
ins, sem hún hafði drepið.
Hún rétti fram skjálfandi hendina og þreif
Framhald á bls. 14