Vikan - 11.09.1952, Blaðsíða 10
10
VIKAN, nr. 35, 1952
- HEIMILIÐ -
RITSTJÖRI: ELlN PALMADÓTTIR
SILFURPLETT
HúSMÆÐUR eru ekki hreyknari
af neinu en fallegu silfurmununum
sinum. En það er töluverður vandi
að kaupa silfurmuni, ef maður ætlar
ekki að gefa of hátt verð fyrir þá,
og vill láta þá endast árum saman.
Það hafa ekki allir efni á þvi að
eiga muni úr hreinu silfri, heldur
verða að láta sér nægja silfurplett.
Það getur líka verið ljómandi fallegt,
ef maður kann að velja það.
Allt silfurplett er úr sömu efnum
— innst er blanda af kopar, zinki og
nikkel. Nú skulum við líta inn í silf-
urverksmiðju og sjá hvernig munirn-
ir "verða til.
Fyrrgreindir málmar eru bræddir
saman og þeim hellt í stór form.
Fyrst verða þeir að stórum hellum,
sem svo eru þynntar út og skornar í
borða. Þarna kemur gæðamunurinn
strax fram, því málmþynnurnar eru
hafðar þykkari í dýrari tegundir silf-
urpletts. Auðvitað er síður hætta á
þvi að þykkir munir brotni, dalist
eða bogni. Auk þess er gott plett
ekki jafnþykkt alls staðar, heldur
þykkara og sterkara, þar sem mest
reynir á það.
1 næsta sal verksmiðjunnar er
hávaðinn gífurlegur. Þar skera vélar
lengjurnar niöur í hæfilegar stærðir
og geysistórir hamrar gera úr þeim
skeiðar, gaffla eða aðra vel þekkta
hluti.
Og enn eru þessir munir mótaðir,
hamraðir, fægðir og rannsakaðir. Eft-
ir því sem plettið á að vera dýrara,
þeim mun nákvæmari meðferð fá
þeir á hverjum stað.
Nú er komið að silfurhúðuninni og
í henni liggur verð silfurmunanna
aðallega. Meðfram veggjunum í húð-
unarsalnum stendur röð af stórum
baðkerum, fullum af rafhlöðnum
vökvum. Innan í þeim eru plötur úr
hreinu silfri eða 999/1000. Það er
hreinasta sílfur sem hægt er að fá.
Nú er mununum, sem við sáum
áður fægða svo vel að þeir virðast
tilbúnir til að leggja þá á borðið,
ekið að kerunum. Þeim er stungið
ofan í og þeir fljóta frá einum enda
kersins til annars. A leiðinni fá þeir
ð sig húð úr hreina silfrinu. Hraði
munanna gegnum kerið fer eftir því
hve fínir munirnir eiga að vera.
Ódýrasta plettið fer hratt, en dýrustu
munirnir mjakast áfram, svo silfrið
hafi góðan tíma til að hlaðast utan
á þá.
Þegar munirnir hafa flotið gegnum
kerið, þeytast þeir upp úr því eins
og brauð úr brauðrist. Nú eru þeir
þaktir hvítri, mattri húð, eins og
þeir séu frosnir. Þeir eru því enn
fægðir og burstaðir þangað til þeir
fá gljáann, sem allar húsmæður dást
að í búðargluggunum og dreymir um
að sjá á borðinu hjá sér. Auðvitað
eru dýrustu tegundirnar betur fægð-
ar en þær ódýrari.
Áður en silfurmununum er pakkað,
eru þeir þvegnir úr sápuvatni, eins
cg gert er I heimahúsum og fægðir
með mjúkum burstum.
Flestar stórar silfurplettverksmiðj -
ur framleiða fimm mismunandi vand-
aðar tegundir silfurpletts og nú þeg-
ar við vitum í hverju verðmunurinn
er fólginn, er miklu auðveldara að
ákveða hver þeirra hentar okkur,
bæði með tilliti til buddunnar og
gæðanna.
HÚ 5 RÁÐ
Nú eru bömln að koma úr sveit-
inni með grasbietti í fötunum sínum.
Ef blettum er veitt athygli áður
en fötin eru þvegin, má leysa þá
upp í blöndu af, salmíakspíritusi
spritti og volgu vatni. Hlutföllin eru
Ef barnið vill ekki matinn
verður að beita kænsku.
Eftir dr. B. SPOCK.
Það eru engar reglur fyrir því
hvenær eigi að byrja á því að gefa
börnunum mat, en þau taka breyt-
ingunni betur meðan þau eru mjög
ung. Þegar börn eldast verða þau oft
þrjóskari. Þau fá líka ýms efni í
matnum, sem ekki finnast í mjólk-
inni, á ég þá einkum við járn.
Þegar skeiðinni er í fyrsta skipti
stungið upp í barnið grettir það sig
af viðbjóði. Allt er nýtt, bragðið og
skeiðin. Þegar það sýgur brjóst-
ið rennur
mjólkin af
sjálfu sér
niður í
maga. Barn-
ið hefur því
ekki nokkra
hugmyndum
^ ' hvernig á að
fara að því að taka matinn með
tungubroddinum og velta honum aft-
ur í munninn. Það ýtir tungunni í
matinn og helmingurinn rennur nið-
ur hökua á því.
Það er alveg sama í hvaða máltíð
börnin fá matinn. Reynið bara að
komast hjá því að gefa þeim hann
þann tíma dagsins, sem þau eru
lystarminnst.
Á að gefa baminu matinn á und-
an eða eftir pelanum? Það fer eftir
skaplyndi barnsins. Sum börn verða
ofsareið, ef þeim er gefinn maturinn
á undan en önnur, einkum þau sem
eru lystarlítil hafa ekki lyst á hon-
um þegar þau eru búin að drekka
mjólkina sína. Eftir nokkrar tilraun-
ír veit móðirin nákvæmlega hvernig
barnið vill hafa það og getur farið
eftir því.
Ef barnið vill ekki matinn. Sum
börn venjast matnum fljótt og gapa
eins og ungar í hreiðri í hvert
skipti sem þau sjá skeiðina. önnur
láta það ótrírætt í ljós að þau kæra
sig ekkert um mat. Reynið þá ekki
að neyða matarskammtinum ofan í
barnið, þvi þá getur það fengið ólyst
á öllum mat. Svíkið það heldur um
pelann nema einu sinni á dag og gef-
ið þvi örlítinn mat í staðinn, þangað
til það hefur vanizt honum. Það er
líka reynandi að sykra matinn, sum-
um börr.um þykir það betra. Eins
gefst það oft vel að skipta um matar-
tegund, gefa barninu t. d. ávexti í
stað grautar til að byrja með. Ef
barnið sýnir mótþróa i marga daga
þrátt fyrir þetta, verður að hætta
við matinn í bili og byrja aftur eftir
1-—2 vikur. Ef það fer á sömu leið
er vissara að leyta læknis.
Hvar fæst hvað?
Gluggatjöld fyrir baðherbergi og
eldhús.
1 glugganum á Diddabúð á Klappa-
stíg 40 eru plastikpífur og organdi-
pífur, nægilega breiðar til að hylja
gluggakarma. Þær eru því mjög
hentugar í eldhús og baðherbergis-
gluggatjöld, annaðhvort einar eða
með öðrum efnum. Pífurnar eru til
í mörgum litum og kostar meterinn
af plastikpífunum 15 krónur, en 4
metra bútur af organdipífum kostar
63 kr.
Úr ýmsum áttum —
Þegar sá orðrómur komst á kreik
i Sýrlandi fyrir átta árum að nokkr-
ar konur ætluðu að taka ofan blæj-
una, olli það almennu uppþoti. Nú
mega konur þar í landi kjósa, ef þær
geta lagt fram gagnfræðapróf.
! ! !
1 Lebanon, sem er að hálfu leyti
kristið land, vinnur 100 kvenna
klúbbur að kvenréttindamálum. For-
maður klúbbsins er Ibtihaj Khadoura,
sem tók fyrst allra kvenna þar í landi
ofan blæjuna.
i t i
Tyrkneskar konur fengu kosning-
arrétt og rétt til opinberra embætta
1930. Áður hafði fjölkvæni verið
bannað í landinu og konum bannað
að hylja andlitið.
Fyrir fyrri heimsstyrjöldina höfðu
aðeins fjögur lönd veitt konum full
réttindi (Ástralía, Finnland, Nýja-
Sjáland og Noregur). Konur fengu
full réttindi í Bandaríkjunum 1920,
x Bretlandi 1928 og í Frakklandi og
Italíu í lok síðari heimsstyrjaldar-
innar.
! ! !
Forstjórinn var á eftirlitsferð í
búðinni sinni, þegar hann kom auga
á sendisvein, sem leit ekki út fyrir
að geta drattast úr sporunum. Hann
hallaði sér upp að búðarborðinu og
horfði í kringum sig.
„Hvað hefirðu mikil laun á viku?“
spurði forstjórinn. ,,200 krónur,“ svar-
aði slæpinginn. „Farðu með þennan
miða á skrifstofuna," sagði forstjór-
inn. Strákurinn drattaðist af stað
upp á skrifstofuna, þar sem honum
voru fengnar 200 krónur.
„En hvað þetta var góður karl,“
sagði hann.
„En það er búið að reka þig,“ svar-
aði gjaldkerinn.
„Já,“ sagði strákurin nmeð ánægju-
svip, ég vinn ekki hérna skilurðu.
Ég er sendill í annarri búð.“
1:2:3:.
ý'i»«................................
I MERKIN A SILFURMUNUNUM.
Algengast er að í silfurmunum sé 830—925 af þúsundi 1
1 hreint silfur. Hér fer á eftir skýring á því hvernig þær =
| þjóðir, sem við fáum silfurmuni frá merkja þessa hluti, i
1 svo við getum betur áttað okkur á þeim í búðunum.
I Þýzkalandi eru silfurmunir venjulega merktir með í
| tölum, t. d. 830 S. og 925 S.
A Norðurlöndum er silfur oft merkt með tölum. Þriggja i
| turna merkið á danska silfrinu samsvarar 925 S. Aftur f
1 á móti er um silfurplett að ræða, ef tveir turnar eru á |
Í því. Svíar merkja sína silfurmuni með þrem kórónum í i
i sporöskjulöguðum skildi. Það samsvarar 830 S. — 925 S. I
I Englandi eru silfurmunir oft merktir með tölum. Mynd f
1 af Ijóni og álettrunin Sterling hefur sömu merkingu og í
I 830—925 S.
Bandarískt silfur ber líka áletrunina Sterling.
''uiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii|||||||,||,lllllllllmlll||||||||||||||||||||||||||||| iuiiiiiiiiiiii,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,.iiiiiiiiiiiiiiin^
Dýragaröurinn
1»»»/
f
Almáttugur en sú mæða. Andstreymið eltir
úlvaldann og þá sem honum líkjast. Slíkir menn
gera enga konu hamingjusama.