Vikan - 11.12.1952, Qupperneq 8
KONUR
CLAIRE BLOOM.
JACQUELINE AURIOL.
FOPPEA.
Rösklega tvítug leikkona, sem verður fi’æg
á einni nóttu.
Tengdadóttir forsetans í Frakklandi, sem
aldrei gefst upp og sigrar að lokum.
Og Poppea, fegursta kona Rómaveldis,
tiskudrottningin, sem Neró elskar og drep-
ur — og syrgir.
CLAIRE BLOOM var tuttugu ára þegar
Charles Chaplin símaði umboðsmönn-
um sinum í Ameríku, Englandi og
samveldislöndunum og bað þá að hefja
leit að ungri stúlku, sem gæti tekið að sér ann-
að aðalhlutverkið í
Limelight, myndinni,
sem hann þá hafði á
prjónunum og frum-
sýnd var í London í
október siðastliðnum.
Chaplin lýsti stúlk-
unni nákvæmlega.
Hún átti að vera
„blíðlind, tilfinninga-
rík, alúðleg og ein-
beitt“, falleg umfram
alla muni, kvenleg og
J i nett. Hún átti að leika
listdansara, símaði
Chaplin, sem hann
yrði ástfanginn í en sonur hans hreppti í lokin.
Já, og hún varð að vera mikill leikari.
. Þaö voru þúsundir ungra stúlkna í leikhúsum
enskumælandi landanna þennan vetur 1951, og
Claire Bloom var i London í smáhlutverki í Globe-
leikhúsinu. Þá gekk inn í búningsherbergið henn-
ar, kvöld eitt eftir leiksýningu, miðaldra maður,
kynnti sig sem sendimann frá mesta skopleikara
heimsins og bað hana að senda herra Chaplin í
Hollywood nokkrar myndir af sér. Hann sagðist
ekki sjá betur en hún kæmi til greina i aðal kven-
hlutverkið í fyrirhugaðri Chaplin-mynd, þó skyldi
hún ekki gera sér neinar tálvonir, það væru
hundruð ungra stúlkna um boðið. Kvaddi svo.
Claire sendi ljósmyndirnar til Hollywood, reyndi
svo að gleyma þessu. En í mars 1951 fékk hún
símskeyti frá Chaplin, þar sem hann bað hana að
koma til New York og reyna sig fyrir framan
kvikmyndavélarnar. Hann tók fram, eins og um-
boðsmaður hans, að hún skyldi ekki gera sér of
miklar vonir, margar kæmu til greina og kröfurn-
ar væru miklar.
Tvítuga stúlkan óþekkta, sem var bara pínulítið
nafn innan um þúsundir annarra nafna i heimi
leiklistarinnar, flaug til New York, þar sem
Chaplin tók á móti henni á flugvellinum. Hún
var veik i flugvélinni og leið hörmulega, þegar
hún heilsaði skopleikaranum. Það var á sunnu-
degi. Frá mánudegi til fimmtudags var hún með
Chaplin frá morgni til kvölds að lesa handritið
af Limelight. Þau æfðu líka eitt tiu mínútna
atriði, sem hún átti að leika til reynslu. Reynslu-
myndin var tekin föstudagsmorgun og næsta
mánudagskvöld var Claire aftur komin til Lon-
don og tekin til við hlutverkið sitt í Globe-leik-
húsinu. Mesti skopleikari veraldarinnar hafði sagt
henni, að hann mundi síma henni ákvörðun sína
eftir eina eða tvær vikur — og hún reyndi að
gleyma þessu æfintýri og gera sér engar tálvonir.
Reyndin varð sú, að hún mátti bíða í fjóra
mánuðl. Það var löng bið. Það fréttist frá
Hoilywood, að Chaplin væri að prófa aðrar ung-
ar stúlkur, tylftir ungra stúlkna, sem kæmu til
greina í hlutverkið. Umboðsmenn hans í Evrópu
og Ameríku sátu ekki auðum höndum.
Þó var sannleikurinn sá, að Chaplin hafði
hrifist af yndisþokka Clarie og leikgáfum. 1
september hringdi hann til hennar frá Californíu,
sagði að hún hefði orðið fyrir valinu og spurði,
hvort hún vildi vera svo væn að slá til. Þegar
síminn hringdi, var hún að leika. Hún fékk skila-
boðin í hléinu eftir fyrsta þátt. Það sem eftir
var kvöldsins lék hún „eins og i draumi“.
Hún hélt til Bandaríkjanna tveim vikum síðar.
Þá þegar var tvítuga stúlkan óþekkta að byrja
að verða fræg. Biaðamennirnir sátu um hana
hvar sem hún fór og lögðu allt kapp á að lýsa
henni nákvæmlega fyrir lesendum sínum, lýsa
henni frá hvirfli til ilja, klæðaburði hennar, fram-
komu, jafnvel eyrnahringunum.
Hún vann hjá Chaplin í nærri fimm mánuði.
Hún var vakin hvern morgun klukkan fimmtán
mínútur yfir sex. Hún var komin í kvikmynda-
verið klukkan hálf átta, en þá tóku hárgreiðslu-
stúlkurnar og sminkararnir til óspilltra málanna.
Klukkustundu síðar birtist Chaplin, 62 ára fjör-
kálfur, jakkalaus og í ósvikinni sportskyrtu. Þau
unnu oftast til klukkan sjö. En flest fríkvöld
dvaldist Claire heima hjá Chaplin-hjónunum í
Beverly Hills.
Það kom fyrir nokkrum sinnum, að Chaplin
náði i eina eða tvær af gömlu, þöglu myndunum
sínum og sýndi þær í stofunni. Þá talaði hann
margt og gagnrýndi leik sinn, rétt eins og ein-
hver óviðkomandi ætti hlut að máli. „Þetta er
voðalegt, þetta er fyrir neðan allar hellur“, átti
hann til að segja um sum atriðin. „Þetta hefði ég
átt að fella úr“.
Claire Bloom fór heimleiðis með „Queen
Elizabeth" í febrúar síðastliðnum. Hún var í for-
kunnar fagufri og fágætri loðkápu með hnöppum
úr rúbínum. Hvað annað hafði þá ferðin fært
henni ? Að minnsta kosti tvennt margfalt dýr-
mætara en loðkápuna.
Hún var orðin „stjarna", hún sem áður var
aðeins eitt pínulítið nafn innan um þúsundir ann-
arra nafna í heimi leiklistarinnar. Og hún hafði
notið tilsagnar Charles Chaplin í nærri því hálft
ár, þess manns, sem tvímælalaust er hvortveggja
í senn, merkasti skopleikari aldarinnar og einn
slingasti leikstjórinn.
DAG EINN í júli fyrir þremur árum
barst Parísarblöðunum óvænt stór-
frétt: „Jacqueline Auriol ferst í flug-
slysi“. Þetta var í þann tíma sem tug-
ir fréttamanna og myndatökumanna eltu hana á
röndum. Hennar var get-
ið í blöðum nærri því
daglega. Ljósmyndir af
henni birtust oftar en af
frægustu kvikmyndadís-
um. Þvi hún var ekki
einasta tengdadóttir
franska forsetans, held-
ur einnig ein fegursta
og best klædda konan í
samkvænlislífi Parísar.
Fréttin um dauða
hennar reyndist röng,
en skýrslur læknanna
voru allt annað en góðar.
Tvíþekjan, sem hún var farþegi í, hafði stungist
í stöðuvatn í grennd við París, og hún var með-
vitundarlaus, þegar hún náðist úr flakinu. Nefið
var opið svöðusár, kjálkinn allur brotinn, annar
bandleggurinn sundurtættur. Þessi var árangur
nýjustu skemmtunarinnar, sem Jacqueline Aur-
iol hafði uppgötvað: fluglistarinnar.
Flugmaðurinn, sem hafði verið að kenna henni
listflug, slapp tiltölulega vel. Hann brákaði nokk-
ur rifbein. Það voru tár í augunum á honum, þeg-
ar hann fór úr sjúkrahúsinu. „Þeim tekst kannski
að bjarga lífi hennar", sagði hann, „en hún er
búin -að vera sem flugmaður".
Þetta var 1949. En í fyrsta skiptið, sem Paul
Auriol, maðurinn hennar, gat boðið henni í bíl-
ferð eftir slysið, bað hún hann að aka út á flug-
völlinn í Villacoublay. Hún vildi fá að horfa á
flugvélarnar, reyna að átta sig á því, hvort hún
mundi nokkurntima framar treysta sér til að
fljúga.
Til þess að forðast örvilnun og lífsleiða, tók
hún að lesa fræðibækur um flug milli skurðað-
gerðanna. Og tíu mánuðum eftir slysið var hún á
ný komin í flugsætið, enda þótt andlit hennar,
sem eitt sinn þótti svo frítt, væri ennþá afskræmt
af örum. „Þetta hugðarefni, sem nærþví varð
henni af fjörtjóni, varð nú til þess að bjarga
henni,“ segir maðurinn hennar.
Hún fór til Bandaríkjanna, þegar frönsku
læknarnir treystu sér ekki til að halda áfram
skurðaðgerðunum á andliti hennar. Þeir sögðust
ekki vilja leggja á hana meiri þjáningar, ekki
telja það ráðlegt að halda áfram að taka bein
og hold úr líkama hennar, til þess að búa til á
hana nýtt andlit. Þá tóku bandarísku læknarnir
við. Þeir hlýddu tengdadóttur forsetans, sem sagð-
ist þola miklu meira, og þegar hún sneri aftur
heim til Frakklands, þá voru örin að mestu
horfin af andliti hennar, hún var búin að fá nýtt
andlit.
En hún sást ekki framar í skemmtiklúbbum
Parísar. Hún var búin að missa allan áhuga á
þessháttar lífi, fannst það tómlegt og tilgangs-
laust og tilgerðarlegt. Hún vildi bara fá að vera
óbreyttur franskur borgari, og frönsku blaða-
mennirnir virtu þessa ósk hennar og létu hana í
friði.
Það var ekki fyrr en daginn sem hún reyndi
— 12. maí 1951 — að það spurðist, að hún ætlaði
að gera tilraun til að hnekkja hraðameti flug-
kvenna á 100 kílómetra vegalengd. Jacqueline
Cochran, hin bandaríska nafna hennar, átti
metið.
Hún æfði sig í nokkrar vikur í Marignane í
grennd við Marseilles. Hún var mætt á flugvell-
inum i gamla bilnum sínum á hverjum morgni
klukkan átta. Hún átti langar viðræður við flug-
menn og flugvélavirkja, bar sig saman við veð-
urþjónustuna, klifraði síðan upp í litlu, rennilegu
vélfluguna og hóf hana organdi til flugs. Hún
hætti að reykja, bragðaði ekki áfengi, fór í
stranga læknisskoðun daglega.
Hún lagði upp frá flugvellinum klukkan 17.50
12. maí, flaug yfir flugturninn klukkan 17.57 og
þaut eins og eldflaug í áttina að Avignon. Sjö
minútum og 20 sekúndum síðar voru 100 kíló-
metrarnir að baki henni og hún búin að setja
nýtt og glæsilegt heimsmet með 818 km meðal-
hraða á klukkustund.
Jacqueline Auriol var búin að sigra. Þetta var
mikill sigur og glæsilegur, sem bar hugrekki
sigurvegarans fagurt vitni. En afrekið kom um
leið á óvart, að minnsta kosti ókunnugum. Því
það er óneitanlega sjaldgæft, að 33 ára gömul
fegurðardís úr háborg hins franska skemmtana-
8