Vikan - 23.01.1958, Page 11

biege-rif í Torre-sundi. Perlu-
kafararnir hugðu í fyrstu, að
koparstangirnar á hafsbotni
væru úr gulli.
Árið 1934 fór fiskimaður að
nafni Bruce á land á Stephens-
eyju, skammt frá Cape York,
til þess að sækja vatn. 1 fjör-
unni hrasaði hann um óvenju-
legan stein, sem stóð upp úr
sandinum.
Hann gróf hann upp og sá sér
til mikillar furðu, að þetta var
óvenjuófrýnilegt goðalíkneski.
Um háls höggmyndarinnar var
festi úr rúbínum. Kann að vera,
að hinir innfæddu þarna hafi
stolið hálsfestinni frá skipreika
konu. Kynni þá ennfremur að
vera, að leitarleiðangur hafi
fælt ræningjana frá ránsfeng
þeirra, þeir hafi óttast afleið-
ingarnar og því gripið til þess
ráðs að grafa guð sinn og nýja
djásnið hans.
En hvernig sem þetta hefur
nú viljað til, þá er djásnið gam-
alt, og spennandi saga hlýtur
að vera á bak við það, hvemig
það komst á þennan stað.
— MICHAEL HERVEY
VEIZTU - ?
: 1. Hvað hefur maður á hægri :
hönd, þegar maður siglir frá ;
Eyrarsundi inn i Kattegat? j
■ 2. Á hve Iöngum tíma fór rúss- ;
neska gerfitunglið kringum •
jörðina, þegar það var fyrst 5
sett af stað?
j 3. Hvar og hvenær fæddist Jón j
Sigurðsson forseti?
■ ■
• 4. Hverri er höfundur leikrits- •
ins „Sölumaður deyr“ kvænt- ;
ur?
i 5. Hver gaf Islandi nafnið Snæ- j
land?
■ 6. I»rjú af eftirfarandi nöfniun :
eiga eitt sameiginlegt, það ■
fjórða er boðsflenna: Derby, *
Hamborg, Kaupmannahöfn og \
Nympfenburg. Hver er boðs- j
flennan ?
j 7. Hvernig væri hugsanlegt að j
ferðast í bíl frá New York ;
s ■
til London, án þess að taka j
nokkum tima ferju yfir meira ;
en 90 km. breitt vatn?
Ein bezta kvikmyndin sem j
gerð var árið 1954 var byggð ;
á einni af hinum frægu Síra j
Brown leynilögreglusögum. ;
Hvaða enskur leikari lék síra ■
Brown ? E
■
Hvaða fugl var það sem til ■
forna var álitinn ódauðlegur? j
Hann átti að lifa í 500 ár og ■
■ ■
•'yfíSja þá sjálfum sér bálköst j
til að brenna á og úr öskunni j
átti annar fugl að risa?
j 10. Gáta:
Hvert er það fagurt, himin- ;
smið, :
■ 7 ■
hlýrnir ber þann vottinn, j
sem ekki skapti i upphafs- ;
tið. j
almáttugur drottinn.
Svör á bls. 14.
Æst ag pólitík
Konungurinn hótaði prinsinum: Ef þú giftist stúlkunni, læt ég drepa hana!
! 8.
■
■
■
9
; 9.
£■■■•■1
KARDlNÁLINN lyfti hinni leiftr-
andi kórónu hátt á loft, svo að
allir viðstaddir mættu sjá hana. Svo
laut hann áfram, og um leið og kirkj-
an bergmálaði af hyllingarhrópum
portúgalska aðalsins, hagræddi hann
henni varlega á höfði konunnar, sem
sat fyrir framan hann.
Kardínálinn varð að gera þetta
varlega — því að konan, sem hann
var að krýna drottningu Portúgals,
var búin að vera dauð árum saman.
Lík hennar — það var raunar lítið
annað en beinagrindin — var bundlð
í hásætið. En hún var klædd fullum
krýningarskrúða; og á nöktum kjúk-
unum, sem voru fingur hennar, sátu
dýrmætir gimsteinar.
Þegar kórónan var komin á haus-
kúpu drottningar, gengu aðalsmenn-
irnir fram til þess að votta henni
hollustu. Þeir krupu fyrir framan
hana þarna í dómkirkjunni í Lissa-
bon, hneigðu höfuð sitt og kysstu
hendi hennar. Þeir gættu þess vand-
lega að bera þann lotningarsvip sem
athöfninni hæfði; því að bak við há-
sæti drottningar stóð Pedro konung-
ur í Portúgal — kunnari undir nafn-
inu ,,Ófreskjan“ — og hann var
biáðlifandi. Hann var líka alveg ó-
tvírætt vitskertur. En sú staðreynd
breytti engu um það, að hann stjórn-
aði ríki sínu með járnhnefa, crg þeg-
ar hann skipaði svo fyrir, að hin
lá.tna kona hans skyldi krýnd, dirfð-
ist enginn að andmæla.
Þessi furðulega krýningarathöfn
fór fram árið 1353. En á bak við er
einstaklega átakandi ástarsaga.
Tólf árum áður, þegar Pedro var
fjórtán ára, hafði faðir hans, Al-
phonse konungur, ákveðið að gifta
hann Constanze prinsessu í Aragon,
sem þá var sextán ára.
Þegar prinsessan kom til Lissabon
til brúðkaupsins, voru í föruneyti
hennar tvö hundruð þjónar, hirðmenn
og hirðmeyjar. Meðal þeirra síðast-
töldu var Inez de Castro, há og grönn
fjórtán ára stúlka með möndlulöguð
blá augu og glóbjart leiftrandi hár,
sem tók henni i mitti.
Pedro prins hafði aldrei litið konu-
efnið sitt augum, og ekkert virtist
hann hrifinn, þegar hann loks fékk
aö sjá prinsessuna. Hann hafði orðið
ástfanginn af Inez við fyrstu sýn og
hugur hans var allur hjá henni. Þó
varð hann að giftast prinsessunni;
faðir hans krafðist þess af pólitísk-
um ástæðum.
Inez varð um kyrrt í Lissabon sem
cin af hirðmeyjum Constanze. Pedro
tókst að ná fundum hennar daglega
i fáeinar dýrmætar mínútur, nægi-
lega lengi til þess að kyssa hendur
hennar, þrýsta henni andartak að sér
og sannfærast um, að ást hans var
endurgoldin.
En pilturinn Pedro var ekki sam-
viskulaus. Þótt hann gæti ekki elskað
konuna sína, var hann henni ekki ó-
trúr.
Og svo varð hann skyndilega
ekkjumaður. Prinsessan dó af
barnsförum. Loksins, hugði Pedro,
get ég kvænst konunni, sem ég elska.
En konunginum föður hans
fannst það hart að gengið að þurfa
að ,,eyða“ krónprinsinum í stúlku,
sem ekki var í tengslum við neinn
þjóðhöfðirtgja, sem hvorki mundi
færa honum í heimanmund ný lönd
né öfluga bandamenn.
„Ef þú giftist þessum kvenmanni,"
öskraði hann framan i son sinn,
„mun ég láta deyða hana áður en
brúðkaupsnóttin er á enda."
Pedro vissi, að ef hann dirfðist að
óhlýðnast opinberlega, mundi lif
Inezar ekki vera eyrisvirði. En nótt
eina fæi’ðu þrir vinir hans stúlkuna
inni sem mundi gera hann að kon-
ungi og leyfa honum að leiða hina
fögru konu sína fram fyrir auglit
allrar veraldar.
En forlaganornirnar — og njósn-
arar Alphonse konungs — höfðu ann-
að í bígerð.
Hinum konunglegu snuðrurum
tókst að þefa uppi dvalarstað Inezar,
sáu hringinn sem hún dirfðist a8
bera og hvísluðu tíðindunum í eyru
konungs. Sagan segir að Alyhohse
hafi gengið berserksgang, brotið
spegla og húsgögn, risti sundur vegg-
teppin með sverði sínu. Svo kallafli
hann fyrir sig tvo af gæðingum sín-
um og gaf þeim leynilegar fyrirskip-
Óþokkarnir komu að henni í kastalagarðinum
á laun út úr Lissabon og komu henni
fyrir i kastala í nágrenninu.
Viku seinna dulbjó prinsinn sig
sem óbreyttan hermann, og á mið-
nætti reið hann inn i kastalagarðinn.
I fylgd með honum var gamall prest-
ur, sem orðinn var svo hrumur, að
hann var nærri algjörlega blindur og
heyrnarlaus.
Um nóttina gaf gamli presturinn
þau saman, Pedro og Inez. Einu
vitnin voru tveir af tryggustu vinum
Pedros. En snemma næsta morgun
sneri prinsinn aftur heim til Lissa-
bon.
Næstu fimm árin beitti Alphonse
öllum biögðum til þess að vekja á-
huga sonar síns á öðrum konum.
Hann lét leiða fyrir hann fegurstu
prinsessur Evrópu, grátbað hann að
giftast einhverri þeirra, greip að
lokum til hótana.
En árangurslaust. Prinsinn svaraði
eínarðlega. að hann væri „því fegn-
astur að vera laus við þessa einu
eiginkonu og ekkert áfjáður í að
bindast annarri."
En þegar hann mátti því við koma,
reið hann til kastalans þar sem Inez
beið hans. Hún ól honum tvo syni og
eina dóttur. Hann beið óþreyjufullur
eftir dauða föður síns, lausnarstund-
Þeir riðu saman út að kastalanum.
Þeir komu að Inez í garðinum. Þegar
hún heyrði hófatakið, spratt hún 4
fætur og hljóp fagnandi að kastala-
hliðinu. Hún bjóst við manninum sín-
um. En I stað eiginmannsins, sem
hún elskaði svo heitt, stóð hún and-
spænis tveimur skeggjuðum óþokk-
um. Alphonse konungur beið spölkorn
frá kastalanum.
Annar morðingjanna þreif hið ljósa
hár stúlkunnar og rykti höfði hennar
aftur á bak. Hinn rak rýting sinn í
háls henni og brjóst. Um leið og hún
hneig örend til jarðar, rifu morðingj-
arnir hin blóði drifnu klæði af henni
og skildu við hana hálfnakta.
Þeir sýndu konungi herfang sitt
far sem hann beið þeirra. „Þessu er
lokið, herra," sögðu þeir. Konungur
kinkaði kolli og reið burtu. Tveimur
stundum síðar fann Pedro prins konu
sína þar sem ódæðismennirnir höfðu
skilið við hana.
Á sama augnabliki féll svartur
skuggi á sál hans og sinni. Hinn við-
kvæmi og laglegi unglingur varð að
fölum, óhugnarlegum rudda, sem
virtist hafa ánægju af því einu að
kvelja og drepa.
Hann safnaði um sig allskyns
Framliald á bls. 14.
VTKAN
11