Vikan - 06.02.1958, Blaðsíða 9

L222J
FAGRIR MUNBR
ÚR GULLI
OG SILFRI
Sendum gegn póstkröfu.
Guðlaugur Magnússon
SKARTGRIPAVERZLUN
Laugavegi 22 A. — Sími 15272.
Valur- Vandar - Vöruna
SULTUR — ÁVAXTAHLAUP
MARMELAÐI — SAFTIR
MATARLITUR — SÖSULITUR
EDIKSVRA — BORÐEDIK
TÓMATSÓSA — ISSÓSUR
— Sendum um allt land —
Efnagerðin Valur h.f.
Box 1318. — Sími 19795 — Reykjavík.
TRICHLORHREINSUN
(ÞURRHREINSUN)
©
SÓLVALLAGÖTU 74 • SÍMI 13237
BARMAHLÍÐ 6 SÍMI 23337
Prjónastofan Hlín h.f.
Skólavörðustfg 18. Símar 12779 og 14508.
Prjónavörur höfum við framleitt í
síðastliðin 25 ár úr íslenzku og er-
lendu gami.
Höfum ávallt á boðstólum fyrsta
flokks vinnu, og fylgjumst vel með
tízkunni. .
Sendum gegn póstkröfu um land aUt.
Ég þakka þeim sem verzlað hafa í
Sölutuminum við Amarhól ánægju-
leg kynni, og bið þá um að beina við-
skiptum sínum I
Hreyfilsbúðina.
Pétur Pétursson.
Alla vikuna í
skóm frá
HECTOR
Laugaveg 11
Laugaveg 81
írd mínum bœjardyrum
skrifar fyrir kvenfólkið, um
kvenfólkið og hugðarefni þess
Rakarinn minn
segir heldur fátt, og kann ekki nœrri eins mikið af kjafta-
sögum og rakari blaðamannsins í Speglinum, eða kannski
hann geymi þær allar fyrir viðskiptavini af karlkyninu.
Ég færi ykkur því engar kjaftasögur af rakarastofunni.
En síðast sá ég þar nýtt bamashampoo, sem að vísu
er fyrir börn á öllum aldri, allt frá því þau byrja ævina
með skalla og þangað til þau ljúka henni, sum álíka ber
á kollinum.
löngu búin að beygja mig
undir það að láta þessi um
það bil 120.000 hár á kollin-
um á mér ráða hvernig þau
liggja. Enginn má við
margnum.
Framfarir í hárgreiðslu.
Skelfing hlýtur það að
hafa verið erfitt hér áður
fyrr, meðan ekki var til siðs
að klippa hárið, að berjast
við öll þessi hár. Það er
ekki að furða þó tekið hafi
verið það ráð að hemja
þau í fléttum.
Hárið á kvenfólkinu mun
fyrst hafa verið klippt upp
úr frönsku stjórnarbylting-
unni, þegar hárkollur og
púðrað hár á almannafæri
var alltof dýrt spaug —
slíkt tildur gat beinlínis
kostað viðkomandi höfuðið.
Við nútímakonur njótum
góðs af framförum í vísind-
um og þá ekki sízt í olíu-
iðnaðinum. Nú getum við
með tiltölulega hægu móti
fengið hárgreiðslu eftir okk-
ar höfði. Hið svokallaða
kalda permanent, sem kom
á markaðinn í Bandarikj-
unum fyrir 15 árum og
framleitt er úr steinolíu,
hefur valdið byltingu i hár-
liðun. En þó rafmagnsperm-
anentið sé nú óðum að
hverfa af sjónarsviðinu,
megum við ekki gleyma að
vera Englendingnum Char-
les Nestlé þakklátar, en
Þessi mynd þarf engra skýringa við.
(
hann kom fyrstur manna
auga á þann möguleika að
nota rafmagnshita til hár-
liðunar og hélt sýningu á
fyrstu „permanentliðuninni"
í London árið 1905.
Sýningin var ákaflega
söguleg. Keppinautar hans
reyndu að brjóta niður per-
manentvélina, af ótta við að
uppfinningin mundi ryðja
krullujárnunum úr vegi,
sem hún og gerði. En við-
skiptavinunum var allt ann-
að en hlátur í huga, þar
sem þeir sátu tímunum
saman með hárið fast í
hylkjum, sem héngu ofan
úr loftinu, og bjuggust á
HANDHÆG PRJÓNAVÉL
hverri stundu við að fá í sig
rafstraum og detta niður
dauðir.
Um 1782 mun kvenhárið
Þetta shampoo hefur
þann kost að ekki svíður
undan því þó það fari í aug-
un. Það er vafalaust ástæð-
an fyrir því að það er sér-
staklega kennt við böm. Ef
einhver ykkar skyldi eiga ó-
þekktaranga, sem alltaf
tekst að fá sápu í augun,
þegar honum er þvegið um
höfuðið, þá ættuð þið að
reyna þennan hárþvottalög,
sem ber hið þekkta vöm-
merki „Johnson’s".
Til að fyrirbyggja allan
misskilning vil ég taka það
fram, að ég er ekki svo ó-
lánssöm að hafa dúntoppa
á hökunni eða efrivörinni,
og fer ekki þessvegna til
rakara. Og hárið hefur ekki
verið rakað af kollinum á
mér síðan faðir minn ætlaði
að tryggja mér fagra lokka
um ævina með því athæfi,
þegar ég var tveggja ára
og hafði ekki enn fengið
nokkurt hár á kollinn. Nei,
skýringin er sú, að ég virð-
ist ráða miklu betur við
Síðan fóru að fást hand-
hægar og léttar prjónavél-
ar, hefur það færst í vöxt
að kaupstaðakonur léttu sér
vinnu eða reyndu að spara
aðkeypta vinnu með því að
fá prjónavél inn á heimilið,
og eru þá oft margar um
sömu prjónavélina.
Um daginn leit ég inn í
Pfaff á Skólavörðustíg 1,
þar sem frú Ingibjörg
Steinsdóttir var að kenna á
nýja gerð eða réttara sagt
nýendurbætta gerð af Pas-
sap prjónavélum frá Sviss,
en þær hafa fengizt þar nú
að undanförnu og munu
væntanlega fást áfram.
Þetta er ákaflega létt vél
(20 pund), sem hægt er að
stinga inn í skápinn hjá
ryksugunni, þegar hún er
ekki í notkun, og hafa á
hvaða borði sem er meðan
verið er að nota hana. Nál-
rakara með skæri í hönd-
unum (þetta segi ég af
mikilli hæversku og roðna)
en hárgreiðslukonur, sem
eru flestar alltof flínkar í
hinni vandasömu fjaðra-
klippingu. Það er ekki af
því að ég vilji vera öðru
vísi en aðrir að ég vil enga
fjaðraklippingu. Ég er alls
ekki að reyna að innleiða
neina „stælklippingu", held-
ur er ég einfaldlega fyrir
arnar eru 201 að tölu, og
breiddin á valsinum því um
það bil pilssídd, en með
þessum nálum er hægt að
prjóna silkigarn jafnt sem
gróft ullargarn. Jafnframt
því að vera léttar virðast
vélarnar ákaflega traustar
og fylgir þeim ársábyrgð.
Þær eru algerlega úr stáli
og þannig útbúnar að skipta
má um hvert smástykki
sem bilar, og er það ekki
svo lítill kostur.
Frú Ingibjörg Steinsdótt-
ir hefur verið úti í Sviss að
læra meðferð þessarar teg-
undar prjónavéla og veitir
nú hverjum kaupanda til-
sögn í fimm tíma. Að þeim
tíma liðnum er kaupandinn
búinn að læra að fella af,
auka í, taka úr, búa til
hnappagöt og bregða, svo
að hann með meiri æfingu
getur prjónað ótrúlega f jöl-
breytt gatamynztur, út-
prjón, fléttuprjón o. s.
frv.
Ég spurði Ingibjörgu hve
langan tima það tæki að
prjóna á slíkar vélar, og
hún svaraði því til, að mað-
ur færi með um 50 gr. af
garni á 4—5 mínútum þeg-
ar fullri leikni væri náð.
Sjálf var hún nýbúin að
prjóna 5 pör af misháum
leistum á einum sunnudags-
eftirmiðdegi. Hvílíkur mun-
ur fyrir þær mæður, sem
eiga marga sokkaböðla!
Prjónavélunum fylgir
bæklingur með nokkrum
mynstrum, og umboðið átti
von á blöðum með prjóna-
uppskriftum mjög bráðlega.
Annars er hægt að prjóna
eftir venjulegum uppskrift-
um fyrir handprjón, ef að-
eins er reiknuð út fyrst
stærðin á hverri lykkju.
Verðið á þessum prjóna-
vélum er kr. 1700, en til að
geta prjónað heila flík með
brugðnu prjóni þarf nokk-
uð dýran aukakamb, Allt
annað (þarmeð talið stroff)
er hægt að prjóna á vélina
kamblausa. Það er vert að
geta þess, að þetta verð
er aðeins um % af verði
gömlu, þungu vélanna, sem
þó ekki höfðu sömu kosti.
Þær þurfti t. d. að skrúfa
fastar.
Þegar maður sér svona
hentuga og góða gripi, hlýt-
ur maður að fá trú á að
vöruval á innflutningi sé
ekki alveg eins slæmt og
það virðist oft vera. 1 þessu
tilfelli mun viðskiptamála-
ráðherra hafa liðkað sér-
staklega til, svo að hægt
væri að flytja inn þessar
þörfu vélar. Hafi hann
þökk fyrir!
hafa staðið hæzt upp í loft-
ið eða um 90 sm. Máttar-
viðir í hárgreiðslunni voru
úr vír, stoppið úr ull og
hrosshári og borðar, fjaðr-
ir og blóm haft til skrauts.
Hefðarkonur áttu svo silf-
urprjóna til að klóra sér
með.
Fyllt síld.
Svo er hér einn síldarrétt-
ur, sem er bæði hollur og
gómsætur: Síldarnar eru
vel skafnar, uggarnir
klipptir af og beinin tekin
út.. Nú eru síldarnar fylltar
með hökkuðum lauk, stein-
selju og svolitlu raspi, sem
fyrst þarf að bleyta í mjólk.
Ofurlitlum pipar og salti er
stráð yfir og síðan er bund-
ið á tveimur stöðum utan
um hverja síld. Þá er síld-
unum velt upp úr hveiti og
þær steiktar á pönnu. Bezt
er að steikja í oliu, en það
má nota ofurlítið og nota
sömu olíuna hvað eftir ann-
að. Síldin borðuð með soðn-
um kartöflum, bræddu
smjöri og ediki.
Hún er annað og meira en „skemmtileg brella“
DáleidslcEn
REYKIRÐU of mikið ?
Drekkurðu kannski
meir en góðu hófi gegnir ?
Borðarðu of mikið ? Ertu
kannski óánægður með
vinnu þína og óviss um að
þú sért á réttri hillu? Eða
kannski þú þurfir að fara
að koma þér til tannlæknis,
en hræðist sprautur meir en
allt annað.
Það sem hér hefur verið
nefnt, má ef til vill laga
með dáleiðslu. Því að dá-
leiðslan er orðin annað og
meira en skemmtiatriði
trúða.
En þótt læknar og sál-
fræðingar séu farnir að
beita dáleiðslu í sívaxandi
mæli, þá er hún sízt hættu-
minni en áður í höndum við-
vaninga. Hér er aðvörun að
marggefnu tilefni: Leyfðu
aldrei leikmönnum að gera
á þér dáleiðslutilraunir.
Það er lítill vandi að læra
að dáleiða. En eins má
segja, að það sé vandalítið
að læra að aka bíl. Þó get-
ur viðvaningurinn við stýr-
ið gert bílinn að ósvikinni
vígvél, alveg eins og dá-
leiðslan verður stórhættu-
legt vopn í meðferð viðvan-
ingsins.
Friedrich Anton Mesmer
er talinn upphafsmaður dá-
leiðslunnar, eins og hún nú
þekkist. Hann notaði hæfi-
leika sína í lækningaskyni
— þótt hann væri ekki held-
ur frábitinn því að beita
þeim til skemmtunar við
hii'ð Marie Antoinette.
Nefnd franskra vísinda-
manna rannsakaði starfsað-
ferðir Mesmers og komst að
þeirri niðurstöðu, að lækn-
ingamáttur þeirra byggðist
á ímyndun sjúklinganna.
Síðan hafa þó ýmsir frægir
læknar viðurkennt opinber-
lega, að dáleiðsla geti verið
hið nytsamasta vopn í hönd-
um sérfróðra manna. Dr.
Sigmund Freud notaði lengi
vel dáleiðslu í sambandi við
rannsóknir sínar á sálsýki,
þótt hann tæki síðar upp
aðrar aðferðir. En ýmsir
nánir samstarfsmenn hans
segja þó, að hann hafi alla
tið beitt aðferðum náskyld-
um dáleiðslu.
1 dag nota þúsundir lækna
og tannlækna einhver af-
brigði af dáleiðslu. En að-
ferðin er enn á tilraunastigi
í augum margra lækna og
hefur því ekki hlotið al-
menna viðurkenningu. Þó
fer þeim mönnum sífellt
fjölgandi sem fengið hafa
einhverja meinabót vegna
dáleiðslu, og sá dagur kann
að vera ekki langt undan,
þegar vísindamenn almennt
viðurkenna þessa lækninga-
aðferð.
Hundruð bóka hafa verið
ritaðar um þetta efni —
flestar þó ætlaðar viðvan-
ingurn. Nokkrar kenna hin-
um upprennandi dávaldi að
dóleiða sjálfan sig, en það
er vægast sagt hæpið til-
tæki.
En það hafa líka verið
skrifuð vísindarit um þetta
efni. Má í því sambandi
nefna bók G. H. Estabrooks,
sálfræðiprófessors við Col-
gate háskóla í New York.
Estabrooks mælir með því,
að sýningar á dáleiðslu séu
bannaðar, enda geti þær
verið skaðlegar í tvennum
skilningi. I fyrsta lagi geti
þær jafnvel valdið varan-
legu tjóni á andlegri heilsu
hins dáleidda, sé dávaldur-
inn ekki því varkárari. Og
í öðru lagi valdi þessar sýn-
ingar því, að almenningur
fái það álit á dáleiðslu, að
hún sé einungis verkfæri
trúða.
„Frá læknisfræðilegu
sjónarmiði hafa miklar og
furðulegar framfarir átt sér
stað á sviði dáleiðslunnar á
undanförnum tíu árum",
segir í bók prófessorsins.
Estabrooks hefur á und-
anförnum árum beitt dá-
leiðsluaðferðum við hinar
ólíkustu rannsóknir og með
ágætum árangri að hann
segir. Hann hefur til dæmis
notað dáleiðslu til þess að
hjálpa ungum mönnum, ný-
skráðum úr hernum, til þess
að uppgötva hverskonar
vinna hæfi þeim bezt. Hann
trúir þvi, að með dáleiðslu
megi hjálpa ungu fólki að
finna sér starfssvið við sitt
hæfi og spara því þannig
erfiði og margskyns von-
brigði.
Dáleiðslu má skipta í þrjá
flokka. Fyrst ber að telja
þá tegund dáleiðslu sem
notuð er af læknum — þar
með töldum tannlæknum —
og sálfræðingum. Til dæm-
is má nota dáleiðslu til þess
að losa menn við slæma á-
vana, losa menn úr fjötrum
sem eiga sér rætur í sálar-
lífi þeirra.
Það er hægt að draga úr
sígarettuástríðu manna
með dáleiðslu. Batinn er
kannski ekki varanlegur, en
ef menn hætta á annað borð
að reykja í nokkra mánuði,
eru þeir rrndir mörgum
kringumstæðum lausir við
ávanann og frekari dá-
leiðsluaðgerða því ekki þörf.
Hér má geta þess, að Cary
Grant kvikmyndaleikari
notaði þessa aðferð fyrir
skemmstu til þess að losa
sig við sígaretturnar.
Ofdrykkju og ofát má
líka hindra með dáleiðslu,
en fyrst skyldi læknirinn
ganga úr skugga um, hvaða
ástæður valdi því, að við-
komandi maður leitar at-
hvarfs i áfengum drykkj-
um eða mat.
Sem kvalastillandi meðal
er dáleiðslan mjög rnikil-
væg. Hún hefur verið notuð
í sambandi við uppskurði og
fæðingar. Helzti kostur
hennar er sá, að sjúkling-
urinn losnar við hinar ó-
þægilegu og óæskilegu eft-
irstöðvar sem venjuleg
deyfing getur haft í för
með sér.
önnur tegund dáleiðsl-
unnar er sú, sem almenn-
ingur þekkir bezt, — dá-
leiðsla til skemmtunar. Að
dómi sérfróðra er hættan
ekki fyrst og fremst í því
fólgin, sem gerist uppi á
sviðinu, heldur í þeirri stað-
reynd, að trúðurinn er oft
fús til að beita kunnáttu
sinni í lækningaskyni.
Maður, sem þjáist af stöð-
ugum magaverk. kemur til
dávalds, sem enga læknis-
kunnáttu hefur, en er snjall
sýningamaður.
„Ég skal losa þig við
þrautirnar", segir dávaldur-
inn. Hann dáleiðir sjúkling-
inn — og eins og hann lof-
aði, hverfur verkurinn. Gall-
inn er sá, að verkurinn kann
að hafa stafað frá illkynj-
uðum sjúkdómi. Þegar
sjúklingurinn er laus við
þrautirnar, hirðir hann ekki
um að leita til læknis.
Hversvegna skyldi hann
vera að því? Hann kennir
sér einskis meins.
Þriðju dáleiðslutegundina
nota ræðumenn, auglýsinga-
menn og áróðursmenn al-
mennt. Þyljið nógu oft
sömu þuluna yfir fólki, og
án þess að það geri sér
grein fyrir því, er það fall-
ið undir áhrif dávaldsins,
það hlýðir honum, það fer
út og kaupir vöruna, sem
hann hefur verið að sístag-
ast á að það þyrfti að eign-
ast. Hinn dáleiddi trúir
kenningum og slagorðum,
af því það er búið að berja
þetta inn í höfuðið á hon-
um.
Er hægt að dáleiða hvern
sem er? Alvarlega sálsjúkt;
fólk er oft ekki hægt að dá-
leiða. Og það er sjaldnast
hægt að dáleiða menn gegn
vilja þeirra. Meinið er bara
þetía, að þegar um fjölda-
dáleiðslu er að ræða, gera
menn sér ekki ljóst, hvað er
á ferðinni.
Ef þú átt við einhvers-
konar „innri erfiðleika" að
glíma eða ef þú villt sigr-
ast á einhverjum ávana,
getur vel verið að dáleiðsla
geti hjálpað þér. En fyrst
ættirðu að leita læknis til
þess að fá úr því skorið,
hvort ekki sé hægt að sigr- '
ast fyrst á ástæðrmni sem
liggur á bak við vandræði
þín.
En þetta skyldirðu ávallt
hafa hugfast:
Að dáleiðsla er hættuleg
í höndum viðvaningsins og
leikmannsins og skottu-
læknisins. Að hún er enn-
fremur hættuleg þegar
henni er beitt gegn afleið-
ingu meinsins en ekki mein-
inu sjálfu. Og að hún er
stórhættulegt múgsefjunar-
vopn.
8
VIKAN
VIKAN
9