Vikan - 06.03.1958, Blaðsíða 3

Willy Ireland langaði að gleðja
pabba sinn. Og hann samdi —
„NÝTT LEIKRIT
EFTIR
SHAKESPEARE"
AÐ er nokkurnveginn örugg vissa fyr-
ir því, að William Shakespeare samdi
að minnsta kosti þrjátíu og sjö leikrit.
Þó hefur ekki fundist svo mikið sem
blaðslitur úr handritum hans. Þarf þó ekki
að lýsa því, að rækilega hefur verið leit-
að, enda mundi eiginhandarrit skáldsins
naumast verða metið til peninga.
Það má því geta nærri, að uppi varð
fótur og fit fyrir 160 árum, þegar sú
fregn barst út, að glatað Shakespeare-
leikrit, sem veröldin hafði ekki haft hug-
mynd um, væri komið í leitirnar.
Sérfræðingar athuguðu hið gulnaða
handrit og staðfestu, að það væri ósvikið.
Sheridan, forstjóri Drury Lane leikhúss-
ins, fékk það næst í hendur. Hann las það
fullur eftirvæntingar. En hann varð fyrir
vonbrigðum. Leikritið var satt að segja
heldur ómerkilegt. Shakespeare hlaut að
hafa skrifað það kornungur. Þó var líka
sú híið á málinu, að nýtt leikrit eftir
skáldið mundi vekja stórmikla athygli, og
ekki þurfti leikhúsið að óttast, að að-
sókn yrði dræm.
Svo varð heldur ekki. Sjaldan hafði
sést önnur eins biðröð við leikhúsið. Það
VEIZTU—?
1. Hvar liggtir Norðurheimskautsbaugurinn
yfir Islanil?
2. f frœgri sögu og kvikmynd, sem nýlega
var sýnd í Austurbæjarbíói, heitir aðal-
söguhetjan Aliab skipstjóri. Hvaða saga
er það?
3. I.iggur Neiw Foundland fyrir norðan eða
sunnan Ástralíu?
4. Hvaða landnámskona nam land í Dölum?
5. Hvað er klukkan í London, þegar hún er
10 í Reykjavík ? En livað er hún þá á
Grænlandi ?
6. Hvað er synodus?
7. Hver fann penicillínið ?
8. Hverjir flugu í fyrsta sinn kringuni
linöttinn (þeir komu við á íslandi) og
hvenær var það?
9. Gríski vínguðinn hét Dionysius. Hvað hé(
liann hjá Rómverjiun?
10. GATA: Einhverju sinni voru tvær konur,
þær sáu, hvar tveir menn komu; þá sögðu
konurnar: „I>ar koma okkar menn og
okkar mæðra menn og okkar feður“.
Sjá svör á bls. 18.
var bókstaflega slegist um aðgöngumið-
ana.
Meðlimir konungsfjölskyldunnar mættu
á frumsýningunni, og þessi fyrsta sýning
á „Vortigern og Rowena“ varð leiklistar-
viðburður ársins.
I heiðurssætinu næst konungsstúkunni
sat ungur skrifstofumaður. Hann var
maður kvöldsins. Fólk starði á þennan
átján ára pilt, sem orðið hafði fyrir því
makalausa láni að finna leikritið. hlann
hét eftir á að hyggja Willy Ireland.
Hann var mjög ókyrr í sæti sínu. Fólk
hélt að það stafaði af feimni. Engan
grunaði, að hin sýnilega vanlíðan hans
átti sér aðrar rætur. Hann hafði nefni-
lega skrifað þetta ,,Shakespeare-leikrit“
sjálfur, hvern einn og einasta staf!
,,Jæja, nú kemur það,“ hugsaði hann
um leið og tjaldið fór frá. En honum
til ósegjanlegrar furðu, var brátt byrjað
að klappa fyrir leikurunum. Leikritið,
sem hann hafði skrifað á laun á tæp-
um tveimur mánuðum, virtist ætla að fá
hinar ágætustu móttökur.
Þegar tjaldið féll, flykktust leikararnir
um Willy og óskuðu honum til hamingju.
Sem finnandi leikritsins átti hann nefni-
lega að fá helming ágóðans af sýningum
þess. Og Willy Ireland var þegar byrjað-
ur að velta því fyrir sér, hvort ekki væri
reynandi að ,,finna“ nokkur leikrit enn
eftir Shakespeare.
Þótt ótrúlegt sé, átti þetta allt rætur
sínar að rekja til saklauss hrekks. Faðir
Willys var fornbókasali, sem hafði gam-
an af að safna myndum af Shakespeare
og bókum um hann. Willy þurfti að gefa
honum afmælisgjöf og gróf upp bók frá
dögum Elizabethar I. Þetta var falleg og
góð gjöf. Og að gamni sínu — einungis til
þess að glettast við föður sinn — skrifaði
Willy á saurblað bókarinnar ,,tileinkun“
frá Shakespeare til drottningar.
Honum til mikillar furðu gleypti faðir
hans agnið. Ireland gamli heimtaði meir
að segja að fá að vita hvaðan bókin væri
komin, og Willy varð að búa til heilmikla
sögu um kaupsýslumann, sem hefði gefið
honum aðgang að gömlu skjalasafni.
Faðir hans bað hann í guðanna bæn-
um að halda áfram að leita. Willy féllst á
það eftir nokkurt þóf — og gladdi gamla
manninn nokkrum vikum seinna með því
að færa honum afsalsbréf með „eigin-
handarundirskrift" Shakespeares.
Nú voru um þessar mundir aðeins til
sex önnur sýnishorn af undirskrift skálds-
ins, svo að geta má nærri að fundurinn
vakti eigi litla athygli. Fræðimenn komu í
hópum heim til feðganna. Allir vildu þeir
fá að tala við Willy. Og af einskærri
,,skyldurækni“ — því að hann vildi ekki
valda þeim vonbrigðum — náði hann sér í
gamalt pergament, skrifaði á það nokkr-
ar línur úr Hamlet og tilkynnti, að þarna
hefðu þeir síðu úr frumriti leikritsins.
Fræðimennirnir rýndu í letrið, þukluðu
á pergamentinu og sögðu, að sennilegast
hefði hann rétt fyrir sér.
Því miður leit Willy á þetta sem hvatn-
ingu til þess að halda ritstörfum sínum
áfram. Kunningi hans, sem var bókbind-
ari, kenndi honum að búa til vökva, sem
var nauðalíkur æfagömlu bleki.
Willy harðneitaði af augljósum ástæð-
um að upplýsa, hver kaupmaðurinn væri,
sem átti þetta makalausa skjalasafn.
Hann sagði að maðurinn væri óhemju hlé-
drægur og að hann — WiTly — hefði heit-
ið honum því að ljóstra ekki upp um nafn
íians. Hinsvegar mundi hann halda áfram
að rannsaka skjalasafn hans og tilkynna
veröldinni jafnharðan hvað kæmi í leit-
irnar.
Næst kom Willy með bækling trúarlegs
efnis, og var þar hver stafkrókur með
„ritliönd“ Shapespeares. Kunnir klerkar
lofsungu bæklinginn og innihald hans há-
stöfum.
Þá komu nokkrar síður úr Lear kon-
ungi og glefsur úr áður óþekktu leikriti,
sem sýndist hafa fjallað um Vilhjálm
bastarð. Og fáeinum 'dögum seinna kom
Willy með kassa nokkurn, sem hafði að
geyma lokk úr hári Shakespeares!
Meðal gesta Ireland-feðganna þessar
vikur voru margir frægir menn. Æfisögu-
i’itarinn Boswell kom, kraup á hné fyrir
framan handritin og hárlokkinn og lofaði
guð hástöfum fyrir að fá að lifa þennan
dag. Prinsinn af Wales mætti líka með
fríðu föruneyti.
Svo fór auðvitað, að Willy stóðst ekki
mátið og ákvað að semja enn eitt „Shakes-
peare-leikrit“. Kunnasti leikhússtjóri
Lundúna hafði heitið honum sem samsvar-
ai 150,000 krónum, ef hann gæti grafið
upp leikrit á borð við „Vortigern og
Rowena.“
En nú komu forlögin til skjalanna. Ver-
ið var að sýna „Vortigern og Rowena“ fyr-
ir fullu húsi, þegar það óhapp vildi til í
lok sýningar, að tjaldið féll beint ofan á
höfuð eins leikarans og hafði nærri rot-
að hann.
Vitanlega vakti þetta hlátur. Og ein-
hvernveginn fylgdi það í kjölfar híáturs-
ins, að fólk fór að gruna, að hér væru
brögð í tafli. Þegar Willy lýsti yfir, að
Framhald á bls. 18
VIKAN
3