Vikan - 06.03.1958, Blaðsíða 11

FAGRIR MUNIR
tíR GULLI
OG SELFRI
Sendum gegn póstkröfu.
Guðlaugur Magnússon
SKARTGRIPAVERZLUN
Laugavegi 22 A. — Sími 15272.
Valur- Vandar- Vöruna
SULTUR — ÁVAXTAHLAUP
MARMELAÐI — SAFTIR
MATARUTUR — SÖSULITUR
EDIKSÝRA — BORÐEDIK
TÓMATSÓSA — ÍSSÓSUR
— Sendum um allt land —
Efnagerðín Valur h.f.
Box 1313. — Sfmi 19795 — Reykjavík.
TRICHLORHREINSUN
(ÞURRHREINSUN)
©
SDLVALLAGÖTU 74 • SÍHI 13237
BARMAHLÍÐ 6 SÍMI 23337
Prjónastofan Hlín h.f.
Skólavörðustíg 18. Símar 12779 og 14508.
Prjónavörur höfum við framleitt í
síðastliðin 25 ár úr íslenzku og er-
lendu garni.
Höfum ávallt á boðstólum fyrsta
flokks vinnu, og fylgjumst vel með
tízkunni.
Sendum gegn póstkröfu um land allt.
Ég þakka þeim sem verzlað hafa í
Söluturninum við Arnarhól ánægju-
leg kynni, og bið þá um að beina við-
skiptum sínum í
Hreyfilsbúðina.
Pétur Pétursson.
Alla vikuna í
skóm frá
HECTOR
Laugaveg 11
Laugaveg 81
frd mínum bœjardyrum
skrifar fyrir kvenfólkið, um
kvenfólkið og hugðarefni þess
Ertu með eða á móti hádegisverðarhléi?
• Fallegur stóll er nauðsynlegur á hverju heimili.
Ég vil byrja á því að
taka það fram að mér finnst
allt mæla með því að aðal-
máltíð dagsins færist aftur
til síðari hluta dagsins eða
kvöldsins, að minnsta kosti
í stærri bæjum, að hádegis-
verðarhléið verði stytt og
vinnutímanum ljúki þeim
mun fyrr á daginn.
t mínum augum vinnst
margt með þessu fyrir-
komulagi. Það sparar heim-
ilisföðurnum langa ferð í
yfirfullum strætisvagni eða
akstur i þungri umferð á
mesta annatímanum, það
drýgir vinnustundir hús-
móðurinnar og veitir föð-
urnum tækifæri til að vera
ofm'litla stund í ró og næði
með litlu börnunum áður
en þau fara í bólið, og
óþægilegur skólatími verð-
ur þá ekki til þess að stærri
börnin og unglingarnir
missi af aðalmáltíðinni í
hópi fjölskyldu sinnar.
Ef þetta verður almennt
tekið upp, geta þeir sem
Við fórum í leikhús, Pét-
ur og Kristín, sem bæði
eru fjögurra ára, og ég
laldur minn verður ekki
opinberaður hér). Við fór-
um að sjá „Fríða og dýr-
ið“. Við vorum öll búin
að herða okkur upp í það
að vera alveg ósmeyk þó
kóngssonurinn breyttist i
dýr, því hún Blíða mundi
sjá um að hann yrði aftur
að kóngssyni áður en við
færum heim. Eins vorum
við tilbúin til að hlægja
sð vitlausu systrunum og
iáta okkur þykja vænt um
góðu stúlkuna.
Dómur Péturs:
Pétur skildi dramað i því
að kóngssonurinn skyldi
vera lokaður inni í kastal-
anum sínum svona lengi,
bara af þvi hann var frek-
ur, en 500 ár fannst hon-
um nokkuð langur fangels-
istimi fyrir svona lítilfjör-
lega yfirsjón. Og ungur
maður, sem orðinn er fjög-
urra ára og kann að telja
upp að tíu, hefur hugboð
um að það sé ógurlegt órétt-
læti. Þó leikurinn væri
skemmtilegur, þótti Pétri
hann nokkuð langur — og
þá var ágætt að hvíla sig
á að hugsa bara um eitt-
livað spennandi, eins og t. d.
staddir eru í skólanum eða
á vinnustað um hádegið tek-
ið sér 15 mínútna eða hálf-
tíma hlé til að borða nestið
sitt og húsmóðirin gefið
minni börnunum einhvern
bita heima.
Ein aðalmáltíð, þegar all-
ir sitja saman til borðs og
rabba um viðburði dagsins,
er ómissandi þáttur í heim-
ilislífinu. En á fjölmörgum
heimilum í bæjunum er
enginn tími til að sitja
þanníg saman um hádegið.
Jafnvel þó allir komi um
svipað leyti, verða þeir að
þjóta upp frá borðinu fyri'
en varir.
Kennslukona í einum hús-
mæðraskólanum úti á landi
sagði mér að borðsiðum
ungra stúlkna hrakaði
greinilega með hverju árinu
sem líður, og vill kenna því
um að börn og unglingar
verði nú oiðið i sívaxandi
mæli að borða óformlega
frammi í eldhúsi, þegai' þau
koma heim úr skólanum,
hvað maður ætlaði að vei'ða
þegar maður væri orðinn
stór. Brunamaður, ákvað
Pétur í miðju leikritinu.
Dómur Kristínar:
Miklu leiðinlegra leikrit
en Ferðin til tunglsins, sem
hún sá í fyrra. Alltaf verið
að tala og tala. Enginn sem
datt á rassinn, engin fluga
sást fljúga, ekki karlinn í
tunglinu og engin Óli lok-
brá, sem talaði við mann.
Eins vildi Kristin fá að vita
það strax hvort kóngsson-
urinn væri dáinn, en ekki
bíða lengi, lengi eftir að
hann hætti við að deyja.
eftir að aðrir eru búnir að
borða. Hún sagði mér frá
ungri stúlku, sem alltaf sat
skökk við borðið, þannig að
hún rak hnén í annan sessu-
naut sinn en sneri baki í
hinn, og lagði svo olnbog-
ann upp á borðið. Aumingja
stúlkan hafði vanizt því að
tylla sér við eldhúsborðið,
sem ekki var hægt að koma
fótunum undir, og borða
þar eins og henni bezt lík-
aði, því enginn á heimili
hennar kom í mat á sama
tíma og hún.
Mér skilst á flestum þeim
karimönnum og vinnandi
konum, sem ég hef átt tal
við, að þau séu fylgjandi
þessu fyrirkomulagi. Mót-
mælin hafa einkum komið
frá húsmæðrunum, sem
vilja helzt ljúka störfunum
á heimilinu að mestu fyrri
hluta dagsins.
Það er mín skoðun að
með hagkvæmu fyrirkomu-
lagi þurfi aðalmáltíðin á
kvöldin ekki að valda mik-
illi aukafyrirhöfn. T. d. má
alveg eins kaupa í matinn
á morgnana og búa hann í
Dómur eldri kralckanna,
í kringum oklcur: Ógur-
lega gaman! örlög kóngs-
sonarins gengu þeim til
hjarta, og þau biðu spennt
eftir að vita hvort hann biti
hana Blíðu, þegar dýrseðlið
náði tökum á honum, eða
hvort henni tækist að forða
honum frá bráðum bana.
Sjálf hafði ég gaman af
leiknum, en ég var bara
,,stikfrí“ og á ekki að vera
að sletta mér fram í einka-
mál Þjóðleikhússins og
la'akkanna. Annars hefur
þetta sama æfintýri verið
kvikmyndað — fyrir full-
orðna, en þá fór franski
pottinn, jafnvel steikja hann
og hálfsjóða, ef húmóðirin
reiknar með að koma 'heim
í seinna lagi. Það ætti ekki
að vera neitt verra að fara
í búðir á morgnana^ eða
klukkan eitt, og saum-
kiúbba má eins vel færa
fram, svo einhver dæmi séu
nefnd.
Kvöldmatinn þarf að
sjálfsögðu að færa fr&tn, ef
lítið er borðað um hádegið,
t d. til klukkan hálf sex.
rithöfundurinn og leikstjói'-
inn Cocteau auðvitað öðrum
höndum urn efnið.
Niðurstaðan verður þá sú,
að leikritið sé ákaflega
skemmtilegt fyrir börn,
sem farin eru að skilja
nokkuð löng æfintýri. Aftur
ð móti ei' ekkert til að hvíla
litlu krakkana, sem ekki
geta ennþá hlustað lengi I
einu.
Það er ákaflega erfitt að
finna leikrit fyrir telpui' og
drengi á öllum aldri. Alltaf
er hætt við að stóru krökk-
unum finnist það of barna-
legt eða það verði minnstu
börnunum of erfitt. Ég býst
við að Fríða og dýrið spanni
eins stórt bil og hægt er
að koma við, enda er Hildi
Kalman, sem hefur þýtt
leikinn og stjórnar honum,
einstaklega vel lagið að
bera á borð fyrir börn það
sem þau kunna að meta,
bæði á leiksviði og í út-
varpi. Leikendur fóru allir
ágætlega með hlutverk sín
og var ákaft fagnað. („Af
hverju eiga allir að
klappa þegar spjaldið fer'
upp og niður og allir í Ieik-
ritinu leiðast?" sagði Krist-
ín. Næsta ár verður hún
kannski orðin franxbæri-
legur leikhúsgestur.)
Þá fara böi’nin ekki að
sofa með fullan maga og
hjónin eiga kvöldið frjálst
frá klukkan 8. Ef vinnutím-
inn styttist ættu ekki að
vera nein vandkvæði á því.
Ég efast ekki uirx að í
þessu nxáli séu talsvert
skxptar skoðanir. Það gæti
því verið fróðlegt að heyra
hvað fleiri konur hafa um
þetta að segja. Eins væri
gaman að fá stutta lýs-
ingu sem flestra á því
hvernig slíkt mundi verka á
heixxiilishætti þeirra. Látið
nú ekki hina frægu íslenzku
pennaleti hafa yfii'höndina
og sendið mér stutta nótu
um þetta efni.
• Mjóu skóhælax’nir, sem
riú eru mest í tízku, ku hafa
cinn mikinn galla, og reynd-
ar háir hælar yfii'leitt. Þeir
þjálfa mjaðmavöðvana! Og
það kærir sig víst engin unr
að fá alltof mikla hnykla
á mjaðmirnar. Ég get borið
virðulegan doktor frá Suð-
ui'-Kalifoi'níu háskóla,
Elizabeth Austin, fyrir þess-
ari frétt.
• Tízkiifrömuðurinn Pierre
Cardin, er einkum þekktur
fyrir tízkukápur sinar. Hér
er ein af nýjustu kápunum
lians. Hún er úr shetlands-
ull. Takið eftir kraganum.
Hann ku vera það sem
koma skxxl.
• Úr barnalelkritimi
„Fríða og dýrið".
Klemenz Klemenzson
(Valdemar Helgason)
með dætur sínar þrjár,
Engilfríði (Sigríður
Hagalin), Fríðu (Sig-
rxður Þorvaldsdóttir)
og Huldufriði (Ása
Jónsdóttir).
I félagsskap yngstu leikhúsgestanna
S.srr&'h&'1'
1»
KAY Kendall er há, fjör-
ug og lagleg brezk
leikkona, sem 31 árs gömul
hefur öðlast skyndifrægð í
fyi'stu kvikmyndinni senx
hún leikur í vestur í Holly-
wood. Myndin heitír Kven-
Jólkið. Cole Poi'ter hefur
samið músíkina og Gene
Kelly og Mitzi Gaynoi' eru
meðal leikenda. Kay leikur
fyi'rverandi dansmær, sem
gefið hefui' út endurminn-
ingar sínai', verið kannski
full opinská og fengið meið-
yrðamál á sig fyrir bragðið.
Þar til Kay gerðist þriðja
eiginkona Rex HaiTison í
júní síðastliðnum, var hún
algjörlega óþekkt í Banda-
ríkjunum nema hvað ein-
hverjir mxmdu kaimski eftir
henni í hlutverki dnxkkinn-
ar stúlku, sem spilaði á
tx-ompet í kvikmyndinni
Cenevieve, en í þeirri ágætu
mynd hafði fomfálegur og
úr sér genginn bíll stjömu-
hlutverkið.
Ýmsuxn fannst Kay
skemmtilegri en billinn.
Kay hefux' átt misjafna
daga sem leikkona. Sann-
leikurinn er sá, að hún hef-
ur til skamms tíma átt
tryggari aðdáendur meðal
bíó- og leikhúsgesta en
leikstjóra. Þeir hafa verið
mjög á báðum áttum um
hæfileika hennar. Hún er
nefnilega bæði lagleg og
fyndin. Leikstjórai' hafa
öldum saman átt bágt með
að trúa sínum eigin augum,
þegar þeir hafa staðið and-
spænis svona leikkonum,
ekki almennilega viljað
ti'úa því að ósvikin kýrnni-
gáfa og ósvikin fegurð gæti
farið sarnan. Árangurinn
hefur svo oft orðið sá, að
leikkonurnar hafa hvorki
fengið hlutverk út á fegurð-
ina né kýmnigáfuna.
Fyrii- um það bil tólf ár-
um, kunngerði Rank-kvik-
myndafélagið að það ætlaði
að búa til stórkostlegustu
músíkmyndina sem fram-
leidd hefði vei’ið í Bretlandi.
Félagið flutti meir að segja
inn bandarískan leikstjóra
að nafni Wesley Ruggles til
þess að sjá um, að allt tæk-
ist vel.
Kay var 19 ára þegar
þetta gerðist, tiltölulega ný-
byi-juð að leika og gjörsam-
lega óþekkt. Þó gekk hún
undir prófraun hjá Rank-
mönnum. Nokkrum dögum
siðar var hún kvödd fyrir
þá og' sagt: „Við ætlum að
láta þig fá aðalhlutverkið."
„Hversvegna?" spurði
Kay.
„Það er eitthvað við þig,“
var svarið.
Hvað þetta „eitthvað"
var, veit hún ekki enn þann
dag í dag. Löngu áður en
myndatökunni lauk, var
hyi-jað að draga hana á
fi'umsýningar og sýna hana
í næturklúbbum. Myndir
voru teknar af henni í
KAY KENDALL
nær sér á strik
hundraðatali og greinar
sanxdar um hana fyrir blöð-
in. Hún gat varla farið út
á götu án þess að þekkjast.
Það var verlð, á máli áróð-
ursmanna kvikmyndanna,
að „byggja hana upp.“
Þegar myndin var frum-
sýnd, voru gagnrýnendur
Lundúnablaðanna innilega
sammmála um, að þetta
væri ekki einungis dýrasta
og stærsta músíkmyndin,
sem gerð hefði verið í Bret-
landi, heldux' líka sú versta.
Stjarnan fékk þá dóma,
að hún ætti að fá sér vei’k-
smiðjuvinnu og fáeinum
dögum sxðar tók kvik-
myndafélagið undir þetta á
sína vísu með því að segja
henni upp.
„Þetta var amerísk
glansmynd af versta tagi,"
sagði Kay fyrir skemmstu.
„Og ái’óðurirm gekk fram
úr öllu hófi. Ég hef megn-
ustu ótrú á því að taka gjör-
samlega óþekktar ungar
stúlkur og reyna að gera
þær að stjöi-num á einni
nóttu. Og yfirleitt hef ég
mestu andstygð á áróðurs-
aðferðum kvikmyndafélag-
anna.“
Kay er einstaklega hrein-
skilin leikkona. Hún segir
það sem henni býr í brjósti.
Þar af leiðandi er hún sí-
fellt að lenda í deilum við
yfirboðara sína, sem ekki
exxi svona framkomu vanir.
Það er til dæmis vitað, að
hún var síður en svo áfjáð
i hlutverk sitt í Kvenfólkinu
og gex-ði margar tilraunir
til að þurfa ekki að taka
það að sér.
Ein aðferð hennar var sú
að heimta hærri laun. Þeg-
ar mennirnir í Hollywood
gengix að þvi, heimtaSi húxx
bíl og einkabílstjóra á með-
an hún dveldist vestaixhafa
Þegai' mennirnir f. Holly-
wood gengu lika að þvi,
gafst hún loksins upp.
Henni er það kannski
ekki láandi, þó að skyndi-
frægð hennar núna geri
hana dálítið hrædda. Hún er
Framhald á bls. 14
Fyrir skemmstu var opnuð í Þjóðminjasafninu minningarsýnjng
xxm Sigurð Guðmiindsson málara. 1 siðastliðnum mánnði voru lijðin
125 ár frá fæðingu hans, en auk þess er Þjóðminjasafnið, sem hanr
átti mikinn þátt í að stofna, 95 ára um þetta leyti. Eins og kunn-
ugt er, beitti Sigurður sér meðal margs annars fyrir „nýsköpun"
íslenzka kvenbúningsins. Það er tilefni meðfylgjandi myndar. Vikan
veit ekki, hvort búningnrinn, sem stúlkan sýnir, er að öllu leyti
byggður á tiUðgum Siguröar; um það geta aðeins kunuáttiiménh
dæmt. En allt um það: einstaklega er þessi klæðnaðnr tíllö^nr. ’
,. :íjí rri9P. ,Xiniiö(.iiji';; <
VIKAN
VIKAN
11