Vikan - 24.04.1958, Blaðsíða 10

Æfintýri á Albertsvatni i Congo
r
A kafi í krókódílum
•jiETTA hét „krókódílaleiðangur"
á máli ítölsku greifahjónanna,
sem réðu mig fyrir fylgdarmann.
Þau sögðust hafa áhuga á að kynna
sér lifnaðarhætti krókódílsins.
Greifynjan talaði heldur bjagaða
ensku og kallaði mig „herra veiði-
maður“ í öðruhvoru orði.
Þetta voru indælishjón og æfin-
týraþráin var þeim í bióð borin, þótt
bæði væru þau fullkomnir viðvan-
ingar á sviði villidýraveiða.
Mér fannst heppilegast að fara með
þau að Albertsvatni í Congo. Bæði
var sá staður nærtækastur, og svo
vissi ég, að þar var urmul krókódíla
að finna. Aðstæður allar við vatnið
eru hinar ákjósanlegustu (frá sjón-
armiði krókódíla): það er gruggugt,
bakkarnir sendnir og nóg af smug-
um til þess að leynast í.
Þetta eru grimmir og mannskæðir
krókódílar, sem lengi geta verið án
matar. Þeir vita að fyrr eða síðar
munu þeir komast í færi við bráð.
Veiðiaðferð þeirra er óskemmtileg.
Þeir leynast í vatninu fáeina þuml-
unga frá þeim stað sem þeir eiga
helzt von á að bráðin birtist til þess
að drekka, læsa kjaftinum um snopp-
una á vesalings dýrinu og draga
það út í vatnið og drekkja því. Að
þessu loknu dregur krókódíllinn hræ-
ið á land og felur það á vatnsbakk-
anum. Það er fljótt að slá í það í
hitanum, og þegar það er orðið vel
morkið, étur krókódíllinn það.
Það er skinn krókódílanna sem
gerir þá verðmæta, nánar tiltekið
skinnið á hálsi og belg. En greifa-
hjónin ætluðu sér ekki að græða á
þessum leiðangri; þau áttu gnægð
peninga, og eins og ég sagði í upp-
hafi, voru þau bara að þessu af
meðfæddri forvitni og æfintýraþrá.
Þegar til Albertsvatns kom, leigð-
um við okkur mótorbát og hugð-
umst búa um borð í honum. Til
sjálfra veiðanna mundum við þó
verða að nota eintrjáninga, fleytur
sem ég hef næsta litlar mætur á.
Erfiðleikarnir byrjuðu snemma.
Albertsvatn er alræmt fyrir storm-
ana, sem skella á fyrirvaralaust, og
við vorum naumast fyrr komin um
borð í bátinn með farangur okkar
en við lentum í einum af þessum
byljum.
Eins og í víti.
Þetta var um nótt og það gerði
sannkallað gjörningaveður. 3£g hef
aldrei séð aðrar eins eldingar. Þeim
laust niður allt í kringum okkur og
hvert tréð féll af öðru. Þetta var
líkast sprengjuregni í loftárás. 1
þokkabót voru dýrin í skóginum
skelfingu lostin og látlaus öskur
þeirra dundu á eyrum okkar. Það var
eins og maður væri kominn til vítis;
þetta var reglulega óhugnanlegt.
Móturbáturinn valt svo gífurlega,
að ég óttaðist að honum mundi þá og
þegar hvolfa. Niðri í lúkarnum var
allt á tjá og tundri og við urðum að
ríghalda okkur.
3Sg gat ekki annað en dáðast að
dugnaði greifynjunnar.
Hún tók þessum ósköpum með full-
komnu jafnaðargeði, gerði að gamni
sínu milli byljanna, lét það ekki á
sig fá þótt hún væri orðin bólgin og
blá. Og einu sinni, þegar örstutt hlé
varð á látunum, leit hún út um kýr-
augað og hrópaði: „Herra veiðimað-
ur! Eg sé krókódíla!"
Veörinu slotar.
Og hún var reyndar ekki að sjá of-
siónir. Það var heil torfa af krókó-
dílum við bátshliðina; maður sá þá
greinilega þegar eldingarnar lýstu upp
himininn. Þeir virtust hafa gaman
aí ölduganginum.
TJndir morgun datt skyndilega á
dúnalogn. Þetta var afstaðið. Við
klöngruðumst upp úr lúkarnum og
VIK AIM
hvetur lesendur sína til að
gerast áskrifendur.
Vikulega; fjrval af grein-
um, sögum og myndum
— tvær framhaldssögur
í fullum gangi — tízku-
og heimilisfréttir.
Fimmtíu blöð á ári —
samtals 800 blaðsíður!
Þið gerið ekki
betri kaup.
svipuðumst um. Krókódilarnir höfðu
dreift sér nokkuð, en héldu sig þó
ennþá í grend við bátinn. Þegar sól-
in kom upp, skriðu þeir upp á vatns-
bakkann og létu fara vel um sig. Þeir
geispuðu (og það var enginn smá-
ræðis geispi), þyrluðu upp sandinum
með sporðinum og gáfu okkur gæt-
ur. Litlu andstygðaraugun þeirra
glömpuðu í sólskininu.
Greifinn og greifynjan fóru niður
aftur til þess að hvíla sig um stund.
Skömmu seinna kom andahópur
fljúgandi úr suðurátt. Eg náði í byssu
og skaut nokkrar í soðið. Það kom
stygð að krókódílunum við skothvell-
ina, þeir stóðu á fætur og stungu sér
hundruðum saman fram af vatns-
bakkanum. Þeir syntu út með bakk-
anum og fjarlægðust okkur, syntu í
kafi fyrsta spölinn. Þarna var vissu-
lega nóg af krókódilum handa
greifahjónunum mínum.
Þegar við höfðum matast, fórum
við í land, náðum tali af þeim inn-
fæddu og föluðumst eftir eintrján-
ingi. Þessir holuðu trjábolir eru alveg
einstaklega ólánleg farartæki í mín-
um augum. Það er erfitt að sitja í
þeim vegna þrengslanna, erfitt að
stjórna þeim — og auðvelt að hvolfa
þeim.
En eintrjáning urðum við að hafa
til þess að komast á grunna grugg-
vatnið við vatnsbakkann, þar sem
var hið raunverulega „heimili“ krókó-
dilanna. Svo að við völdum stærsta
eintrjáninginn sem við fundum. En
jafnvel hann var þrengri en svo að
greifinn kæmi afturendanum fyrir í
honum, svo að það varð úr, að hann
beið í mótorbátnum á meðan við
greifynjan héldum inn í krókódíla-
land.
Við tókum með okkur tvo svert-
ingja til þess að stjaka eintrjáningn-
um áfram, og lögðum af stað. Að-
dáun mín á greifynjunni óx hroðum
skrefum. Hún var sýnilega staðráðin
í að missa ekki af neinu, og lét
hvorki erfiðleika, óþægindi né aug-
ljósar hættur aftra sér. Hún ypti
öxlum og hló til mín þegar hún upp-
götvaði, hve erfitt var að sitja í ein-
trjáningnum.
Fyrstu þrjá klukkutímana gekk
allt eins og í sögu. Svertingjarnir
voru duglegir að stjaka og eintrján-
ir.gurinn var sæmilega stöðugur.
Við fórum fram hjá flóðhestum,
sem horfðu á okkur sínum rauna-
mæddu augum, og fílahjörð sáum
við, sem var að fá sér morgunbað í
vatninu. Það varð annars sífellt
gruggugra og sefið þéttara.
Svo fórum við fyrir dálítið nes I
vatninu og um leið renndi greifynjan
augunum til min og benti.
Beint fram undan eintrjáningnum
var urmull krókódíla að leika sér.
Þeir voru þarna hundruðum saman.
Og með því að okkur bar svona
skyndilega að þeim og það var all-
þungur straumur fyrir nesið, þá viss-
um við ekki fyrri til en við vorum
komin inn í miðjan hópinn. Þetta
var svosem engum að kenna. Svert-
ingjarnir okkar reyndu eftir beztu
getu að stöðva eintrjáninginn, en ár-
angurslaust. Þeir gerðu sér auðvitað
ljóst engu síður en ég, að við vorum
I bráðum lífsháska.
Krókódílar leika sér þannig að
þeir opna ginið og loka því með
miklum smelli, auk þess sem þeir
láta sporðinn riða á vatnsfletinum.
Og þarna sátum við nú í völtum
eintrjáningi og störðum höggdofa í
augun á ófreskjunum.
Krókódílar eru að vísu ekki mann-
ætur undir venjulegum kringum-
stæðum, en því fer samt víðs fjarri
að þeir aftaki að leggja sér manna-
kjöt til munns ef þannig stendur á.
Eg óttaðist ekki að þeir mundu
beinlínis ráðast á eintrjáninginn. Eg
óttaðist miklu fremur, að þeir yrðu
gripnir hræðslu, eins og við skot-
hvellina fyrr um morguninn, legðu á
flótta, hvolfdu farkosti okkar með
bægslagangi sínum og gerðu — óvilj-
andi eiginlega — út af við okkur.
Krókódílarnir tryllast.
Og svona fór þetta reyndar —
næstum því. Eg hrópaði á svert-
ingjana að reka stengurnar í
leðjuna og righalda i þær, ef
verða mætti að það gerði eintrján-
inginn stöðugri. En það var til
einskis. Krókódílarnir voru að tryll-
ast, þeir byltu sér voðalega og einn
eða tveir glenntu upp gintö og
glefsuðu til okkar. Þeir náðu okkur
ekki. En þetta dugði samt. Bátskelin
okkar lagðist á hliðina og hvolfdi.
Það er til marks um hve þétt
krókódilatorfan var, að við féllum
ekki strax í vatnið. Við féllum ofan
á bök krókódílanna og sprikluðum
þar með þeim í nokkrar sekúndur
áður en vatnið tók við okkur.
Þetta voru ónotaleg augnablik.
Eg valt fyrstur niður í vatnið og
var fljótur að koma fótunum fyrir
mig í leðjunni. Eg lét það verða mitt
fyrsta verk að svipast eftir greif-
ynjunni. Hún lá þá ennþá uppi á
krókódílakösinni, þvert yfir bakið á
heljarstórri ófreskju og -— að mér
virtist — aðeins fáeinar tommur frá
glefsandi gini hennar.
Loks rann hún líka niður í vatnið,
hvarf andartak, birtist svo skammt
frá mér í iðunni og stóð grafkyrr,
skorðuð milli krókódílanna.
Ég teygði mig til hennar. En ég
náði ekki og varð beinlínis að troða
méi' gegnum krókódílaþvöguna til
þess að komast að henni. Á sama
augnabliki stjakaði krókódíll svo
óþyrmilega við henni að hún fór
aftur í kaf, en ég seildist niður í
skolmórautt vatnið, náði taki á öxl
hennar og kippti henni á fætur.
í mikilli hættu.
Svertingjunum hafði farnast betur.
Eg sá að þeir voru komnir út fyrir
torfuna og syntu allt hvað þeir gátu
að fljótsbakkanum. Eg var feginn
því að þurfa ekki að hafa áhyggjur
af þeim. Nóg var nú samt. Eg greip
utan um greifynjuna og þrýsti henni
upp að mér, og þannig stóðum við
nú, grafkyrr, innan um ófreskjurnar.
, Það var komin hreyfing á torf-
una: krókódílarnir voru að hypja
sig. En við vorum enn í mikilli hættu.
Ef einhver þeirra ræki sporðinn í
Framh. á bls. 11,.
10
VIKAN