Vikan - 22.05.1958, Blaðsíða 8

FAGRIR MUNIR
tlR GIILLI
OG SILFRI
Sendom gegn póstkröfu.
Guðlaugur Magnússon
SKARTGREPAVERZLUN
I.auefavegi 22 A. — Simi 15272.
Valur- Vandar- Vöruna
SULTUR _ ÁVAXTAHLAUP
MARMELAÐI — SAFTIR
MATARLITIJR — SÓSULITUR
EDIKSVRA — BORÐEDIK
TÓMATSÓSA — ÍSSÖSUR
— Sendum um allt land —
Efnagerðin Valur h.f.
Box 1313. — Simi 19795 — Reykjavík.
TRICHLORHREINSUN
(ÞURRHBEINSUN)
SÓLVALLAGÖTU 74 • SÍMI 13237
BARMAHLÍQ 6 SÍMI 23337
Prjónastofan Hlín h.f.
Skólavörðustig 18. Símajr 12779 og 14508.
Prjónavörur höfum við framleitt í
síðastliðin 25 ár úr íslenzku og er-
lendu garni.
Höfum ávallt á boðstólum fyrsta
flokks vinnu, og fylgjumst vel með
tizkunni.
Sendum gegn póstkröfu um land allt.
Ég þakka þeim sem verzlað hafa í
Söluturninum við Arnarhól ánægju-
leg kynni, og bið þá um að beina við-
skiptum sínum í
Hreyfilsbúðina.
Pétur Pétursson.
LITLA BLIKKSMIÐJAN
Nýlendugötu 21 A. Sími 16457.
Smíðar meðal annars:
Þakrennur, allar stærðir og gerðir.
Þakglugga, allar stærðir og gerðir.
Olíukassa í báta og skip.
Benzíngeyma í bíla og báta.
Loftrör, allar stærðir.
Lóðabala. Lofttúður o. fl.
írd tnínum bœjardyrum
skrifar fyrir kvenfólkið, um
kvenfólkið og hugðarefni þess
Sumarleg tískusýning
Mynstraðir hattar frá Báru og mynstr-
aðir sumarkjólar frá Guðrúnu.
Meyjargrátur
Hvenœr skyldi hlotnast mér að heita kona?
Ætii ég verði alltaf svona?
Ónei, — ég skal biðja og vona.
(Úr gamalli Iðunni, í dálkunum Stolin krækiber)
Farið vel með skóna
TlZKUSÝNINGAR þeirra
Báru Sigurjónsdóttur
og' Guðrúnar Stefánsdóttur
eru orðnar fastur liður í
bæjarlífinu haust og vor.
Sýning sú sem þær buðu
upp á í Sjálfstæðishúsinu
fyrir skömmu, var með léttu
yfirbragði og vel til þess
fallin að koma áhorfendum
í sumarskap, enda var sýn-
ingardagurinn einn af
fyrstu hlýju dögunum á ár-
inu.
Prá klukkan fjögui' til
rúmlega sex gengu sýning-
arstúlkurnar gegnum sal-
inn, hver á fætur annarri,
íklæddar drögtum, kápum
og sumarkjólum frá verzl-
un Guðrúnar, og með hatta
og í kjólum frá Báru.
Þetta var yfirleitt ekki
iburðarmikili fatnaðui’, og
þar sáust engar nýjar „lin-
ur“, nema þá helzt á hin-
um svokallaða spútnikkjól é
meðfylgjandi mynd. En allt
var þetta fallegur og
smekklegur fatnaðui' í
nokkuð áberandi litum, eins
og vera ber á sumrin. Sýn-
ingin var prýðilega tll þess
fallin að gefa konum, sem
áhuga hafa á að fylgjast
með tízkunni, hugmynd um
hverju þær eigi nú helzt að
klæðast í sumar áður en þær
fara að fá sér það 'af sum-
arfatnaði sem á vantar. Og
þær konur sem viija fylgj-
ast með tízkunni reyndust
nú eins og áður vera fleiri
en Sjálfstæðishúsið rúmar.
Það sem einkum vakti
athygli mina á þessari sýn-
ingu var þetta:
• Sumarkjólar úr mynstr-
uðu „cotton-satíni“, en það
er áferðarfallegt efni með
ofurlitlum gljáa, sem þolir
vel þvott.
• Dagblaðamynstraðir
sumarkjólar. Slíkir kjólar
ei-u aisettri prentletri og á
þeim má lesa heilar klaus-
iu' úr (erlendum) dagblöð-
um.
• Fallegur kóralrauður
eða rækjurauður litur, sem
virðist nú vera mikið í
tízku, enda klæðilegur bæði
fyrir ljóshærðar og dökk-
hærðar. Þarna voru m. a.
kápa í þessum lit frá Guð-
rúnu og prjónakjóll frá
Báru. Annars er mest áber-
andi liturinn núna kónga-
blátt.
• Dragtirnar, sem allar
höfðu stutta jakka, ýmist
víða eða aðskoma.
• Hvít kápa sem bæði
má nota I sól og regni því
hún er íborin og vatnsþétt,
þó hún sé fínleg á að líta.
Hentug flík í okkar veðr-
áttu.
• Háii' hanskar með
kvöldkjólunum. Þeir ná upp
fyrir olnboga og eru hafðir
í sama lit eða einhverjum
öðrum lit, sem fer vel við
kjólinn.
• Hálfsíði brúðarkjóllinn
frá Báru með höfuðskrauti
og brúðarslöri ofan á mitt
bak. Og blómskreytt múffa
og höfuðband, sem brúðar-
mærin bar.
• Brúðarvöndur úr kala-
blómum sem Aage Foged
hafði útbúið. Hér á landi
er það orðínn siðui' að nota
kalablóm etnungis við dap-
urlegri athafnir, en erlend-
is eru þessi blórn mikið not-
uð í brúðarvendi, enda eru
þau ákaflega falleg til þess.
• Mynstraðir, rósóttir og
doppóttir silki- og nælon-
hattar eða húfur fré hatta-
verzlun Báru, bornir með
látlausum svörtum kjólum
og drögtum frá Guðrúnu,
svo að fegurð hattanna naut
sín sem bezt. Slikir hattai-
eru vel til þess fallnir að
lífga upp á gamla kápu eða
gamla dragt.
• Satínkollui' í faliegum,
skærum litum. Sérlega
kiæðileg höfuðföt, og eiimig
nijög heppileg til að gefa
gömlum búningi annan blæ.
• Nokkrir skrýtnir
barðastórir hattar, sem
sennilega. áttu meira erindi
sem skemmtilegir sýningar-
gripir en beinlinis hattai' til
að ganga með, enda voru
sumir hverjir reglulegar
viggirðingar. Þeir vöktu
mikla kátínu. Það væri
kannski þess virði að bera
einn slíkan, til að koma öll-
um í létt skap í kringum
sig.
Þessi vorsýning var
skemmtileg andstæða haust-
sýningarinnar, sem sömu
verzlanir gengust fyrir sið-
astliðið haust — og að mín-
um dómi smekklegri og fail-
egri í heild.
NÚ er kominn sá árstimi,
þegar hægt er (stund-
um að minnsta kosti) að
ganga skóhlífalaus. yátt er
eins dýrmætt í þessu landi
og góðir skór. Ef okkur
tekst að ná í góða skó,
verðum við að reyna að
halda þeim við sem allra
lengst með því að dekra við
þá á alla lund.
Göngusk&r úr leðri: Þá
þarf venjulega að þvo með
léreftstusku. Síðan er bezt
að bera á þá með bursta og
fægja þá með léreftsklút
(ekki ullarklút). Það er
nauðsynlegt að nota skó-
áburð í nákvæmlega sama
lit og skórnir. Að undan-
förnu hefur fengizt hér á-
gætt litaúrval.
Götuskór úr leðri: Bezt er
að hafa alltaf leista í þeim,
þegar þeir eru ekki i notk-
un. Ef þeir eru blautir þarf
að. þurrka þá fjarri ofnin-
um. Séu þeir þurrir er strax
hægt að bursta af þeim ryk-
ið með þurrum bursta. Sið-
an en borinn á þá skóá-
burðuL’ í réttum lit með
baðmullarklút og þeir nudd-
aðir þar til þeir glansa. Þá
er gott að hafa klútinn of-
urlítið deigan og fara yfir
skóna, bera síðan aftur á
þá og fægja loks yfir með
baðmullarflaujeli. Ýmsum
boðorðum þarf að hlýða,
eigi skórnir að endast lengi.
Æskilegt er að vera aldrei
tvo daga i röð í sömu skón-
um og nauðsynlegt er að
reima þá vel frá áður en
farið er úr þeim, og fara í
þá með skójárni.
Lakkskór: Á þá má aldrei
nota bursta. Rykið er
þurrkað af með mjúkum
klút, siðan borinn á hvitur
áburður og þurrkað yfir
með baðmullarklút. Það fer
illa með lakkskó ef þeir
verða fyrir snöggum hita-
breytingum. Áður en farið
er út í kulda, er gott að
mýkja þá með því að nudda
þá með baðmullarklút. Eins
er síður hætta á að þeir
spryngi, ef borin er á þá
olía tvisvar í mánuði.
Skór úr krókódílaskinni:
Burstið rykið af þeim með
mjúkum bursta, berið á þá
þunna húð af hvítum áburði
og fægið yfir með mjúkum
klút. Einstöku sinnum get-
ur verið gott að bera á þá
olíu.
Rúskinnskór: Þá verður
að bursta daglega með
gúmmíbursta, svo að rykið
festist ekki ofan í þeim.
Auk þess verður að bera á
brúnirnar á sólunum, og
sumir bera jafnvel einstöku
sinnum einhvei ja olíu á all-
an sólann, til að halda hon-
um mjúkum. Það má
hreinsa bletti úr rúskinn-
skóm með benzíni. Ef skinn-
ið er ljóst, verður að nota
hreinsað benzín.
Þeir þýzku gátu naumast hnerrað án þess aö London frétti það
4RTHUR POITEVIN
hljómlistai’kennari hafði
nemanda á Normandyströnd
í grend við Caen. Enginn
skipti sér af Poitevin, því
að hann var búinn að vera
blindur árum saman.
Nemandinn, hinn sextán
ára gamli Fancois Guerin,
fór oft í gönguferðir með
kennarann sinn niður að
höfninni í Port-en-Bessein.
Við þau tældfæri sagði
kennarinn gjarnan: „Segðu
mér, Fi’ancois, hvað þú
sérð.“
Francois lýsti því þá ná-
kvæmlega sem fyrir augu
hans bar, og lauk oft máli
sínu með sömu spurning-
unni: „Heldurðu virkilega
að þú getir munað þetta
allt?“
Svar Poitevins var þá
jafnan: „Þegar maðui' er
blindur, hefur maður tima
til að muna."
Frú Vauclin hafði alltaf
prjónana sina meðferðis,
þegar hún fór með rútunni
frá Bassein til Caen. Hún
prjónaði í bilnum. 1 kjöltu
hennar hvíldi prjónahefti,
sem hún virtist fylgja ná-
kvæmiega. öðru hvoru
skrifaði hún tölur á spáss-
iuna — 45 — 63 — 19.
René Duchez, beljaki
mikill, tók við þessum töl-
um í Caen. Hann var mál-
ai-ameistari, ræðinn, glað-
lyndur og vinsæll. Hann
stundaði knæpurnar af
miklum dugnaði, spilaði,
talaði og drakk.
Meðal knæpuvina hans
voru nauðasköllóttur bif-
vélavirki, rukkari, pípulagn-
ingarmaður og skrifstofu-
maður hjá grænmetisverzl-
un ríkisins.
Þeir kvöddust venjulegast
á mínútunni hálf átta, þvi
að þýzka herstjórnin bann-
aði borgurum Caen að vera
úti á kvöldin. Þeir kvödd-
ust með virktum. Og þegai'
heim kom, sneri einn þeirra
sér að landabréfunum sín-
um, annar að bréfdúfunum
sinum og sá þriðji að sendi-
stöðinni sinni. Og þetta gat
kostað þá lífið.
Þetta voru á yfirborðinu
ósköp venjulegir franskir
borgarar. Landið þeirra
hafði tapað styrjöldinni og
laut nú þýzkri stjórn.
Svona var ástandið búið
að vera alllengi. En núna,
árið 1942, var nýtt uppi á
teningnum. Þeir þýzku
höfðu komist að þeirri nið-
urstöðu, að þeir yrðu að
styrkja varnir sínar á
frönsku sti'öndinni. Þeir
voru farnir að óttast inn-
rás.
Þeir gripu til æfagamall-
ar aðferðar. Þeir ákváðu
að byggja varnarmúr. Hann
átti að heita Atlantshafs-
múrinn. Og 300,000 fanga-
búðaþrælar voru settir til að
byggja þennan múr.
Múrinn mikli átti að vera
svo öflugur og svo vel var-
inn, að ekkert kvikt kæmist
yfir hann, jafnvel þótt öll
veröldin snerist gegn Þjóð-
verjum.
Löngu áður en þetta gerð-
ist, eða daginn sem Frakk-
land hafði gefist upp, hafði
ungur franskur liðsforingi
að nafni Dewavrin flúið til
Bretlands. Nokkrum vikum
seinna var farið með hann
i Sankti Stefáns hús í West-
minster.
Gríðarstór hershöfðingi
að nafni de Gaulle tók á
móti hónum og lagði fyrir
hann nokkrar spurningar.
„Gott og vel,“ sagði hann,
„þú stjórnar þá njósnadeild-
inni okkar." Samtalið stóð
vfir i nákvæmlega eina
mínútu og tuttugu og fimm
sekúndur. Þetta var upphaf
mikillar' sögu, sem nú loks-
ins kemur fyrir almennings-
sjónir. Hún er sögð í nýrri
bók sem nefnist Tíu þús-
und augu.
Þessi saga fjallar um það
hvernig Normandy, eins og
önnur frönsk héruð, varð
lifandí landabréf, sem hvísl-
aði leyndarmálum sinum
sífellt til London. Árið 1944
gátu þeir þýzku naumast
hnerrað i Frakklandi án
þess að leyniþjónustan í
London fengi um það vitn-
cskju.
Það voru þúsundir ó-
breyttra borgara sem gerðu
Frakkland að lifandi vega-
bréfi. Þetta á sér fáar eða
engar hliðstæður í mann-
kynssögunni. Njósnararnir
voru bílstjórar, læknar,
pípulagningarmenn, hús-
mæður, skrifstofustúlkur —
jafnvel Poitevin gamli hinn
blindi.
Enginn veit með vissu,
hversu margir náðust, voru
pyndaðir og drepnir. Engin
leið er að áætla, hve mörg-
um brezkum og bandarísk-
um mannslífum þetta fólk
bjargaði.
Enginn þakkaði því með-
an á þessu stóð. Það vissi
ekki einu sinni hvort fórnir
þess báru nokkum árangur.
Þó var svo komið í júní
1944, að Marcader reiðhjóla-
sali hafði 300 njósnara.
Gresselin matvörukaupmað-
ur stjórnaði 1200 i og við
Cherbourg. Svona var þetta
um gervallt Frakkland.
Svo, eftir tvö ár, sagði
röddin í brezka ríkisútvarp-
inu. „Börnunum leiðist á
sunnudögum. ®g endurtek.
BÖRNUNUM LEIÐIST Á
SUNNUDÖGUM."
Og „börnin" — þau sem
enn voru á lífi — þrifu vopn
sín. Þau voru lengi búin
að bíða eftir þessu merki.
Og múrinn mikli, sem það
hafði tekið tvö ár að byggja
á laun, bjó ekki lengur yfir
neinum lejmdarmálum. Það
tók innrásarherinn tvo daga
að mola hann niður.
DAVID WALKER.
HERRATlZKAN, Laugavegi 27 hefui' nú starf-
að í tvö ár. Höfuðverkefni verzlunarinnar
frá byrjun hefur verið að útvega viðskiptamönn-
um sínum allan karlmanna- og drengjafatnað.
Þessi tvö ár hefur verzluninni tekizt að útvega
vandaðar og smekklegar vörur, að lang mestu
leyti frá innlendum framleiðendum. Áherzla hefur
jafnan verið lögð á að fylgjast með tízkunni.
Þeir innlendu framleiðendur, sem verzlunin
hefur aðallega haft skipti við, eru: Belgjagerðin,
Dúkur, Gefjun, Sjóklæðagerð Islands, Skjólfata-
gerðin, Toledó, Sameinaða verksmiðjuafgreiðslan,
Vinnufatagerð Islands og mörg önnur þekkt fyp-
irtæki.
Húsak.ynnin eru sérstaklega skipulögð til að
auðvelda viðskiptavinum að velja sér vörur við
sitt Jiæfi. Ennþá standa þau þó til bóta, en verzl-
unin mun í framtíðinni leggja áherzlu á góða
þjónustu og gott vöruval.
1 tilefni afmælisins hafði Herratízkan sýningu í
glugga málarans í Bankastræti og kynnti þar
nýjar vor- og sumarvörur.
Forstjóri Herratízkunnar er Edvard Frímanns-
son, sem einnig hefur rekið Tízkuna að Lauga-
vegi 17 síðan 1948.
Myndin cr úr Herratízkunni.
HERRATÍZK4N
8
VIKAN
VTKAN
9