Vikan - 12.06.1958, Page 4

Tillif/nninff um mord
eftir Agöthu Christie
EG spurði ungfrú Hinchliffe hvort hún hefði sagt það svona, hélt
ungfrú Marple áfram. Því ef hún hefði sagt: „Hún var þar
ekki,“ þá hefði það haft allt aðra merkingu. Gerið ykkur bara
í hugarlund hvað fram fór í huga hennar. Það er ekki hægt
að sjá hlutina og vita svo ekki að maður hefur séð þá. Ég
minnist þess t. d. þegar ég lenti einu sinni í járnbrautarslysi, og ég man
það enn þann dag í dag að ég sá stóran málningarblett við hliðina á einum
vagninum. Þegar ungfrú Murgatroyd fór því að rifja upp fyrir sér það
sem hún hafði séð, þá mundi hún eftir heilmörgum smáatriðum.
Ég hugsa að hún hafi byrjað við arinhilluna, þar sem ljósgeislinn skein
fyrst — og haldið síðan áfram að glugganum. Milli hennar og glugganna
stóð eitthvað af fólki. T. d. frú Harmon, sem þrýsti krepptum hnefunum
upp að augunum. 1 huganum fylgdist hún svo með ljósgeislanum framhjá
Dóru Bunner, sem stóð með galopinn munninn og starandi augu — og
áfram framhjá auðum veggnum og borðinu með lampanum og sígarettu-
kassanum. Þá kváðu skotin við — og allt í einu mundi hún eftir einu, sem
varla náði nokkurri átt. Hún hafði horft á vegginn, þar sem seinna fund-
ust tvö kúlugöt, vegginn sem Letitia Blacklock hafði átt að standa við
þegar skotið var á hana, en þegar hvellurinn kvað við og skotið var á
Letty, þá var hún þar ekki.
Skiljið þið núna hvað ég á við? Hún hafði verið með hugann við kon-
urnar þrjár, sem ungfrú Hinchliffe hafði sagt henni að hugsa um. Ef ein-
hver þeirra hefði ekki verið þarna, þá hefði hún lagt áherzlu á manneskj-
una sjálfa. Hún hefði þá sagt: Þetta er hún! Hún var þar ekki! En nú var
það staðurinn sem hún hafði í huga — staðurinn þar sem einhver hefði
átt að vera — en það var enginn á þessum stað. Staðurinn var þarna, en
þar var engin manneskja. Hún gat ekki fyllilega áttað sig á þessu svona
alveg á stundinni. „Hvað þetta er skrýtið, Hinch,“ sagði hún. „Hún var
þar ekki“ , . . Þetta gat aðeins átt við Letitiu Blacklock . . .
— En þú varst komin á sporið áður, var það ekki? spurði Bunch. Þegar
lampinn sprengdi öryggin. Þegar þú skrifaðir þér til minnis á pappírismið-
ann. Lampi? Já, ég skil það. Fjólur? Já. Aspirínglasið. Áttirðu við að
Bunny hafði ætlað að kaupa sér aspirín þennan sama dag og hefði því
ekki átt að þurfa að fá það hjá Letitiu?
— Ekki nema hennar eigin glas hafi verið falið fyrir henni. Þetta varð
að líta þannig út, að Letitia Blacklock væri sú sem ætti að myrða. Það er
ekki gott að segja hvenær ég gerði mér grein fyrir þessu. Öll þessi smá-
atriði hlóðust upp og mynduðu loks heilt mynstur.
— Já, ég skil. Og svo var það þessi kaka, þessi svokallaða „Ljúffengur
dauði.“ Og meira en kakan ein. ÖIl afmælisveizlan, til þess eins gerð að
veita Bunny hamingjuríkan dag áður en hún dæi. Fara með hana eins og
hund, sem á að lífláta. Þetta finnst mér það óhugnanlegasta við þetta allt
— öll þessi uppgerðar gæzka.
— Ungfrú Blacklock var í rauninni góðhjörtuð kona. Þetta sem hún
sagði í eldhúsinu var alveg rétt. Hún vildi ekki drepa neinn. Hún vildi að-
eins fá mikla fjárupphæð, sem hún átti ekki rétt á. Og fyrir þeirri löngun
vai'ð allt annað að víkja. Þetta var orðin nokkurs konar ástríða á henni •—
peningarnir átu að bæta henni upp allt sem hún hafði mátt þola. Þeir sem
eru eitthvað ósáttir við veröldina, eru alltaf hættulegir. Þeim hættir til að
halda að hún skuldi þeim eitthvað. Ég hefi þekkt fjölmargt heilsulaust
fólk, sem hefur mátt þola miklu meira en Karlotta Blacklock og verið
miklu meira útundan í lífinu, en hefur þó tekizt að lifa miklu ánægjulegra
lífi. Það erum við sjálf sem ráðum því hvort við verðum hamingjusöm eða
ekki. Æ, nú er ég hrædd um að ég sé komin langt frá efninu. Hvar vorum
við nú ? Já, við vorum að fara yfir listann minn.
Þegar þér sýnduð mér bréfið frá Letitiu Blacklock til systur sinnar,
fulltrúi, þá veitti ég því athygli að í því stóð orðið skrýtinn, skrifað með
ý. En á miðanum sem ég bað Bunch um að sýna yður, hafði ungfrú Blac-
klock skrifað skrítið með í. Fólk breytir sjaldan rithætti sínum með aldr-
inum. Mér fannst þetta vera ákaflega eftirtektarvert.
Já, sagði Craddock. Ég hefði átt að sjá það.
Dapurleg örlög borin af hugrekki, hélt Bunch áfram. Það var þetta
sem Bunny sagði við þig í eldhúsinu, en auðvitað hafði Letitia ekki mátt
þola nein dapurleg örlög. Joð. Var það joð sem kom þér á sporið að þetta
væri í sambandi við kirtil.
— Já, góða mín. Ungfrú Blacklock hafði gefið í skyn að systir hennar
hefði dáið úr tæringu í Sviss. En ég minntist þess að frægustu skurðlækn-
arnir, sem fengust við skjaldkirtilsuppskurði, voru á þessum tíma í Sviss.
Það gat líka gefið skýringu á þessari fremur ósmekklegu perlufesti, sem
Letitia Blacklock var alltaf með. Hú.n átti einhvern vegin ekki við hana —
en kom að góðum notum við að fela örið.
Nú skil ég hvers vegna hún varð svona æst þegar festin slitnaði,
;Sagði Craddock. Það kom mér dálítið kynlega fyrir sjónir þá.
— Þú hefur þá skrifað Lotty en ekki Letty á miðann þinn?
Já, ég mundi að systir hennar hét Karlotta, og að Dóra Bunner hafði
oftar en einu sinni kallað ungfrú Blacklock Lotty — og að alltaf hafði
komið eitthvert fát á hana á eftir. Neðst á miðanum stóð svo Bern, þar
sem Rudi Scherz hafði unnið á. sjúkrahúsi, og ellistyrkur, sem minnti mig
á söguna, sem ég sagði þér einu sinni, Buneh, um gömlu konuna sem tók
alltaf út ellistyrkinn sinn og líka látinnar vinkonu sinnar, af því að eldri
konur eru svo áþekkar hverri annarri. Þegar ég var búin að skrifa þetta
allt á miðann, fór ég út til að kæla mig ofurlítið og hugsa um hvernig ég
gæti nú sannað þetta. Þá 6k ungfrú Hinc.hliffe fram á mig og við fundum
Murgatroyd . . . Ungfrú Marple lækkaði röddina. Hún var ekki lengur á-
köf og sigri hrósandi. Nú talaði hún lágt og harðneskjulega. — Þá vissi
ég að eitthvað varð að gera. Og það strax! En við höfðum engar sannanir.
Mér datt þá í hug dálítil gildra og talaði um það við Fletcher lögregluþjón.
— Fletcher átti ekkert með að samþykkja einhhverja ráðagerð, án þess
að tala um það við mig fyrst, þrumaði Craddock.
— Hann var heldur ekkeit hrifinn af því. En ég taldi hann á mitt mál,
sagði ungfrú Marple. Hann fór upp að Lettle Paddocks og ég náði í Mitzi.
- Ég get ekki ímyndað mér hvernig þér tókst að fá hana til að gera
þetta, sagði Júlía.
- Ég skjallaði hana, góða mín, sagði ungfrú Marple. Hún hugsar alltof
mikið um sjálfa sig, stúlkán sú, og það hefur bara orðið henni til góðs
að hafa gert eitthvað fyrir aðra. Ég sagðist vera viss um að hún hefði verið
í andspyrnuhreyfingunni, ef hún hefði verið í sínu eigin landi, og hún
samþyklcti það. Þá sagði ég að hún væri alveg tilvalin til þeirra hluta,
hún væri svo hugrökk, kærði sig kollótta um hættur og gæti auk þess
leikið. Svo sagði ég henni sögur um stúlkur í andspyrnuhreyfingunni, sum-
ar sannar, en ég er hrædd um að aðrar hafi ekki haft við neitt að
styðjast. Hún varð alveg himinlifandi. Þá fékk ég hana til að lofa að
leika þetta hlutverk fyrir okkur. Ég æfði hana, þangað til hún kunni
hvert orð. Svo sagði ég henni að fara upp og láta ekki sjá sig fyrr en
Craddock væri kominn. Það versta við þetta æsta fólk er, að það á það
til að rjúka af stað, áður en rétti tíminn er kominn.
— Ég skil ekki almennilega tilganginn, sagði Bunch. En ég var
heldur ekki viðstödd.
— Árangurinn hlaut að verða dálítið tilviljunum háður. Hugmyndin
var sú, að Mitzi ætti eins og í ógáti að viðurkenna að hún hefði haft
fjárkúgun í huga. Gegnum skráargatið hefði hún séð ungfrú Blacklock með
skammbyssu i hendinni fyrir aftan Rudi Scherz. Hún hefði því séð allt sem
gerðist. Það var einungis hætta á að ungfrú Blacklock áttaði sig á því
að lykillinn hafði staðið í skránni og að Mitzi gat því ekki hafa séð neitt
gegnum skráargatið. En ég vai'ð að treysta á það, að fólk hugsi ekki um
slíka smámuni þegar það hefur fengið jafn afdrifaríkar fréttir. Og ung-
frú Blacklock skildi það eitt að Mitzi hafði séð hana.
Nú tók Craddock við frásögninni: - En ég lézt vera vantrúaður á
þessa sögu hennar, og það skipti höfuðmáli. Ég þóttist loksins vera
að slá fram því sem ég byggi yfir og réðist á einn sem ekki hafði verið
grunaður. Ég ásakaði Edmund . . .
—• Ég lék mitt hlutverk með mestu prýði, sagði Edmund. Þverneitaði
öllu samkvæmt fyrirframgerðri áætlun. En í áætluninni var ekki gert ráð
fyrir því að þú, mín kæra Philippa, færir neitt að kvaka og segjast vera
Pip. Hvorki ég né fulltrúinn höfðum hugmynd um að þú værir Pip. Það
setti okkur alveg út af laginu í bili, en fulltrúinn náði sér snilldarlgea á
strik og kom með einhverjar andstyggilegar getsakir um að ég væri á
höttunum efir riku kvonfangi. Það á sennilega eftir að geymast i undir-
meðvitund þinni og setja allt í bál og brand milli okkar einhvern tíma í
framtíðinni.
— Ég get ekki skilið að það hafi verið nauðsynlegt.
- Ekki það ? Frá sjónarhóli Karlottu Blacklock var Mitzi einasta
manneskjan sem grunaði nokkuð eða vissi sanleikann í málinu. Lögregl-
una grunaði allt aðra mannekju. ’1 augnablikinu héldu kannski allir að
Mitzi væri að ljúga þessu. En ef hún fengi að halda áfram að tönnlast á
þessu, þá gat verið að hlustað yrði á hana og henni trúað. Þessvegna varð
hún að þagga niður í stúlkunni. Mitzi hafði farið beina leið fram í eldhús,
eins og ég var búin að segja henni. Ungfrú Blacklock kom næstum strax
á eftir henni. Það leit út fyrir að Mitzi væri ein í eldhúsinu. Fletcher var
inni í búrinu og ég í kústaskápnum. Til allrar hamingju er ég ekki fyrir-
ferðarmikil.
Bunch leit á ungfrú Marple. — Hvað hélztu að mundi gerast, Jane
frænka ?
—• Eitt af tvennu. Annað hvort mundi Karlotta bjóða Mitzi fé fyrir
að þegja — og þá yrði Fletcher vitni að því, eða þá hún mundi revna að
drepa hana.
4
VIKAN