Vikan - 17.07.1958, Qupperneq 7
Það er gott að styðjast við stólpagrip þegar liæfa skal í mark.
60—80 km. á dag á baki ís-
lenzku hestanna, án þess að
hestarnir láti nokkur þreytu-
merki á sjá. Enda verða þeir að
vinna fyrir brauði sínu með
miklu erfiði.
Á hestbakinu mun margur
borgarbúinn, veikur af inniset-
um, njóta hressingar, sem hon-
um er alveg ný. Dagdraumar
dreymdir mitt í reikningsskrift-
um og skýrslugerðum, munu
rætast á hestbaki. Þar munu
menn eiga þess kost að hverfa
aftur til náttúrunnar. Og marg-
ur stórborgarbúinn, 'sem man
ekki lengur, hvernig hestur lít-
ur út, getur nú auðveldlega
hresst upp á minnið með því, að
koma sér í kynni við þessa á-
gætu íslendinga.
Hjátrú sjómanna er ævaforn — og
enn eimir eftir af henni
Hjátrú sjómanna er jafn ríkur
þáttur í fari þeirra og ástin á sjón-
um. Frá fyrstu tið hefur hafið vakið
mönnum ugg og kvíða og orðið til
þess að allskyns hjátrú, bábiljur og
þjóðsögur hafa komist á kreik. Allt
á þetta rót sína að rekja til þess að
hafið er ekki hin eiginlegu heim-
kynni mannanna, þeir eiga heima á
þurru landi en hafið er þeim ó-
kunnugt og óvinveitt. Hann á líf sitt
undir þessu ógnadjúpi og öllum þeim
kynjaverum sem þar kunna að búa.
Þessvegna leggur hann sig fram um
að styggja ekki á neinn hátt þau
huldu öfl sem ríkja á sjónum.
Eitt elsta dæmið um hjátrú sjó-
manna er sú trú að hella skuli víni
yfir skipið þegar því er hleypt af
stokkunum og enn þann dag í dag
eru skip alltaf skirð með því að
brjóta kampavínsflösku á stefni
þeirra.
Fyrir árþúsundum var þó annar
háttur á hafður, þá var skipið roðið
fersku mannsblóði. Manni var fórn-
að sjávarguðunum til dýrðar og
höfuð fórnardýrsins var fest fram-
an á stefnið á skipinu til að vernda
sjómennina frá reiði guðanna.
Þá er það einnig gömul trú að
ekki megi hleypa skipi af stokkun-
um á föstudögum og er enn haldið
fast við þann sið víðast hvar.
Sá siður að láta aldrei úr höfn á
föstudögum er einnig furðu rótgró-
inn enn þá. Hann er til kominn af
því að ekki þótti óhætt að leggja frá
landi á þessum helga degi þar eð
blótsyrði, bölv og ragn fylgir því
jafnan að koma skipniu af stað, en
slíkt var talið hinn mesti voði á
helgum degi.
Spánskir sjómenn sóttust hinsveg-
ar eftir þvi að leggja úr höfn á
föstudögum, einkanlega fyrir þær
sakir að Kólumbus hafði lagt af stað
í sína frægu för á föstudegi.
Sjómenn trúðu því að sjávarguð-
irnir væru karlkynsverur og því töl-
uðu þeir alltaf um skipið sitt sem
kvenkynsveru og álítu að guðirnir
mundu þá fara mildari höndurn um
það.
Af þessu leiddi sú trú að beinn
voði væri á ferðum ef kvenmaður
væri tekin urn borð, því vitaskuld
yrði skipið afbrýðissamt út í keppi-
nautinn. Og enn þann dag í dag eru
írskir sjómenn dauðhræddir um að
taka kvefólk um borð i bátanna sína,
þeir óttast að enginn afli verði þann
dag.
Við írsku vesturströndnia þar sem
þessi hjátrú er við lýði er afar brima-
samt á vissum tíma árs. Sjómenn
segja að þetta feikna brim stafi af
því að fiskimenn fyrr á öldum hafi
drepið hafmeyju eina þar um slóðir
þrátt fyrir bænir hennar um líf.
Sjómenn fyrri alda mundu fremur
hafa látið sitt eigið líf en drepa fugl-
inn albatross, risafugl sem tíður er
í Suðurhöfum. Þeir trúa því að í
fuglum þessum búi sálir drukknaðra
sjómanna sem dæmdir eru til að
flögra um alla eilífð um endalausar
víðáttur hafsins í leit að kristnum
grafreit .
Hvort sem þið trúið því eða ekki
voru bjöllur hengdar upp í skipum
KARLMENN AÐEINS!
1 nær öllum blöðum og tímaritiun eru fastir þættir þar sem er að
finna ráðleggingar og hollar leiðbeiningar til kvenþjóðarinnar, svo-
kallaðar kvennasíður. Þar er kvenfólki kennt að elda mat með sem
minnstri fyrirhöfn, grenna sig á sem skemmstum tíma og ganga í
augun á karlmönnunum á sem áhrifarikastan liáttj En sjaldnast er
hirt um að aðstoða okkur karlmennina í ölgusjó lifsins og kenna
okkur ýmis brögð sem að gagni mættu koma í hinu tvísýna tafli við
kvenfólkið og tilveruna. Hlutur okkar hefur verið borinn fyrir borð
á skammarlegan liátt og nú er það ætlun vor að bæta nokkuð úr
þessu. Hér koma nokkrar ráðleggingar sem karlmenn ættu að íhuga
vandlega.
1. Ef þú vilt prófa ást þú biður hennar skaltu óhik-
stúlku sem þú ert með skaltu að segja að þú hafir mismælt
ganga í Náttúrulækningafé- þig.
lagið og borða hvítlauk í öll
mál. Ef hún heldur áfram að 4. Sá aftur á móti þannig í
vera með þér og þykir jafn pottinn búið að stúlkan biðji
gott að kyssa þig og áður, þig að giftast sér, skaltu
skaltu í guðanna bænum samstundis svara játandi, því
segja henni upp eins fljótt og það getur orðið þér huggun
þér er unnt. Þú mátt nefni- síðar meir að þú hafir ekki
lega ganga að því vísu að vitað hvað þú varst að segja.
hún sé lyktarlaus með öllu en
þefskynjun er undirstöðu-
atriði í matreiðslu eins og
þú veist.
2. Annað ráð til að prófa
ást stúlku: Segðu henni að þú
sért fátækur maður og viljir
gjarnan bjóða henni í lystitúr
5. Ef þú ert staddur í
Hljómskálagarðinum í
tunglsljósi með stúlkunni
þinni og mildur blær leikur
um sefið, kyrrð og ró ríkir
yfir bænum og stjörnurnar
tindra á himninum skaltu
en vegna þess hve illa standi rei,kna nákvæmiega út hva.ð
á verði þið að láta ykkur Ær’ ,;ika£f„\ °§ dllkak3ot
nægja að hringsóla nokkrum
sinnum í hraðferðinni Aust-
komi til með að hækka á
næsta ári miðað við vísitölu
urbær-Vesturbær. Ef hún er °f. verðlagsuppbót Þú skalt
jafn glöð og sæl eftir fjórar ekkl kætta a að yrða a stulk-
hringferðir, þá skaltu svei nna /y1"1- en niðurstaðan er
mér fara að vara þig á henni íenSin-
því varla getur annað verið
en hún sé orðin skotin í bíl- 6. Gáfnafar kvenna er
stjóranum. mikilsvert atriði. Ef stúlk-
unni þinni finnst ekkert at-
3. Ef þú hefur verið lengi hugavert við það þó þú segir
með stúlku og biður hana að henni að þú þurfir að skreppa
lokum að giftast þér, getur burtu í eina viku til að vera
svar hennar hljóðað á tvenn- við jarðarför afa þíns sem dá-
an má,ta. Hún segir annað- ið hafi ókvæntur og barnlaus
hvort já eða nei. Ef hún seg- austur á Fjörðum, ætti þér
ir nei, þá skaltu láta sem að vera óhætt að giftast
þungu fargi sé af þér létt og stúlkunni. Þú mátt ganga að
segja henni að þú hafir bara því vísu að þú fáir að skreppa
ætlað að ganga úr skugga að helman um vikuskeið á
um að samvera ykkar dragi ári hverju alt þitt líf til að
engan dilk á eftir sér. En fari vera við jarðarför gamla
svo að stúlkan segi já þegar mannsins.
til þess aö hræða burtu illa anda og
bægja frá stormum en ekki í því
skyni að kalla hásetanna á vakt eða
gefa til kynna hvað tímanum leið.
Það var önnur ástæða fyrir því að
bjöllurnar voru látnar hljóma með
reglubundnu millibili, það var gert
til frekara öryggis gegn illa innrætt-
ym sjókindum.
Franskir sjómenn voru vanir að
tvinna saman blótsyrðum þega vant-
aði meiri vind í seglin. Þeir trúðu
því að heilagur Antónius hefði sofn-
að á verðinum og álitu að nokkur
kjarnyrt blótsyrði mundu vekja hann
til dáða.
Það var forn rómversk hjátrú að
það væri fyrirboði velheppnaðrar
sjóferðar að hnerra til hægri handar,
aftur á móti var voði á ferðum ef
maðui' hnerraði til vinstri handar.
Það var einnig fyrirboði mikillar
hættu ef sjómaður rétti félaga sínum
fána milli stigarima og einnig var
það fyrir válegum tíðindum ef menn
misstu fötu eða mottu útbyrðis.
Engum sjómanni mundi detta í
hug að slá í gler svo bylji í. Það er
útbreidd trú að hljómurinn sem af
því kemur sé líkhringing yfir drukkn-
andi sjómanni. Sé þetta gert af van-
gá, er hægt að bæta fyrir yfirsjón-
ina með því að leggja hönd á glerið
Framh. á bls. 14.
VIKAN
7