Vikan - 18.09.1958, Page 9
FAGRIR MUNIR
ÚR GUtXI
OG SILFRI
Sendnm gegn póstkröfu.
Guðlaugur Magnússon
SKARTGRIPAVERZLUN
Ijiugavegl 22 A. — Sími 15272.
Valur- Vandar- Vöruna
SULTTJR — ÁVAXTAHLAUP
MARMELAÐI — SAFTIR
MATARLITUR — SÓSULITUR
EDIKSÝRA — BORÐEBIK
TÓMATSÓSA — ISSÓSUR
— Sendum um allt land —
Efnagerðin Valur h.f.
Box 1313. — Sími 19795 — Reykjavík.
TRICHLORHREINSUN
(ÞURRHREINSUN)
BJ©RG
SDLVALLAGÖTU 74 • SÍMI 13237
BARMAHLÍÐ G SÍMI 23337
Prjónastofan Hlín h.f.
Skólavörðustíg 18. Símar 12779 og 14508.
Prjónavörur höfum við framleitt í
síðastliðin 25 ár úr íslenzku og er-
lendu gami.
Höfum ávallt á boðstólum fyrsta
flokks vinnu, og fylgjumst vel með
tízkunni.
iiendum gegn póstkröfu um land allt.
Ég þakka þeim sem verzlað liafa í
Söluturninum við Arnarhól ánægju-
leg kynni, og bið þá um að beina við-
skiptum sínum í
Hreyfílsbúðina.
Pétur Pétursson.
LITLA BLIKKSMIÐJAN
Nýlendugötu 21 A. Sími 16457.
Smíðaí meðal annars:
Þakrennur, allar stærðir og gerðir.
Þakglugga, allar stærðir og gerðir.
Oliukassa í báta og skip.
Benzíngeyma í bíla og báta.
Loftrör, allar stærðir.
Lóðabala. Lofttúður o. fl.
,!hJj ™ , ——
SHORNIIQ
Eins og skiljanlegt er
hyllast margir foreldrar til
að fela ömmu og afa um-
sjá barnanna, þegar þau
fara í sumarleyfið. Við því
er kannski ekki nema gott
eitt að segja. En að mörgu
leyti getur það þó verið
varasamt. Börnin hafa áð-
ur hitt afa og ömmu á
sunnudögum og kvöldstund
öðru hverju, þegar foreldr-
arnir skreppa í bíó. Nú eiga
þau aftur á móti að vera
hjá afa og ömmu í tvær
vikur til mánuð og þá vill
oft brenna við, að mesti
glansinn fari af.
Ekki vegna þess að afi
og amma vilji ekki allt
gera fyrir barnabörnin.
Mikil ósköp. En þau hafa
yfirleitt ékkert hugsað að
ráði um börn í fjöldamörg
ár, og lenda í alls kyns
vandræðum. Börnin mega
ekki fara út að leika sér,
nema amma sé einhvers
staðar á næstu grösum. Hún
er hrædd um, að börnin
fari of langt burtu, verði
fyrir bíl, og ótalmargt
fleira. Það hefur ekki góð
áhrif á börn, þegar þau
finna að sífelldar gætur eru
á þeim hafðar.
Fyrstu dagana gengur
allt vel. En svo fara börn-
in að þreytast. Þau mega
aldrei hreyfa sig, helzt eiga
þau alltaf að vera inni og
það getur orðið tilbreyting-
arlítið fyrir börn, sérstak-
/ K.
iega ef gott er veður, að
hírast inni heilu dagana og
skoða myndabækur, lita og
eitthvað slíkt. Þau verða
leið og örg og skella skuld-
inni á ömmu fyrir að mega
aldrei vera úti.
Þau suða og suða i
ömmu um að fá nú að fara
út og loks lætur amma
undan. „En bara út í garð,
börnin mín," segir hún á-
hyggjufull. „Og passið ykk-
ur nú á bílunum. Og strák-
urinn í næsta húsi er mesta
ótukt, þið skulið vara ykk-
ur, ef hann fer eitthvað
að sleikja sig upp við ykk-
ur. Hann er óþekkur og
slæmur piltur.“
Krakkarnir fara út, en
ekki eru þau beint ánægð.
Þeim finnst sem von er
amma dálitið skrítin. Ekki
hjá afa
láta pabbi og mamma
svona. En nú vill svo til að
um morguninn, þegar þau
fengu að vera smástund út
í garði hittu þau strákinn
í næsta húsi og hann var
engin ótukt. Hann kenndi
þeim meira að segja nýjan
stórfiskaleik, sem er allt
öðruvísi en sá gamli.
Þau eru búin að leika sér
góða stund í garðinu, þeg-
ar hann kemur aftur og vill
fá þau með sér út i búð.
„Nei, amma segir að við
megum ekki fara,“ segja
þau. „Hafið þið aldrei far-
ið út í búð?“ spyr strák-
urinn. Jú, þau hafa oft far-
iff fyrir mömmu og allt
gengið vel en nú er amma
einu sinni búin að banna
þetta og þau vilja ekki gera
hana reiða, svo þau segjast
ekki langa til að fara. „Þið
bara þorið ekki,“ segir
strákurinn í næsta húsi. Þau
vilja ekki viðurkenna það.
„Víst þorum við,“ segja
þau. „Af hverju viljið þið
þá ekki koma. Þið eruð
bara bleyður, segir strákur-
inn. Og auðvitað er þetta of
mikið. Þau eru engar bleyð-
ur, en þau lofuðu pabba og
mömmu að vera hlýðin og
góð.
Þau byrja að klifra yfir
þegar amma birtist í glugg-
anum og er nú heldur bet-
ur óðmála. Hún kallar
strákinn í næsta húsi öllum
ónöfnum og skipar börnun-
um að koma strax. „Þið
vitið að þið getið orðið fyr-
ir bíl. Og svo er þetta
illa upp alinn strákur, það
er ekki hollt fyrir ykkur
að vera með honum. Komið
þið bara inn.“
Þau hlýða að vísu, en
skapið er ekki gott. Amma
er búin að baka vöfflur til
að gleðja þau, en það hef-
ur engin áhrif. „Það mega
allir krakkar ieika sér úti,
nema við. Þú ert vond
amma. Eg vil fara heim til
mömmu og pabba. Þau eru
góð, en þú ert bara leiðin-
leg skrukka,“ segja þau
öskuvond og hálf skælandi.
Amma verður sár og leið.
Hún vill gjarnan vera góð
við börnin, en hún þorir
ekki fyrir nokkurn mun að
leyfa þeim að fara út úr
garðinum. Þetta endar með
því að krakkarnir eru í
fýlu allan daginn og vilja
ekkert fara út í garð, þótt
amma bjóðist til að fara í
og ommu
siðastaleik við þau. Þau
ráfa um húsið og skap-
vonskast út í ömmu sem
aðeins vill þeim vei.
Þegar afi kemur heim
hlaupa þau á móti honum
og fagna honum innilega.
Hann spyr, hvort það hafi
ekki verið gaman i dag og
hvort hann eigi að segja
þeim söguna af henni Gili-!
trutt og hvort amma hafi
ekki verið góð við þau.
Og öll óánægja er gleymd.
Afi segir þeim söguna af
Gilitrutt. Amma kallar á
þau í matinn og afi fer
með þau fram á bað til að
þau þvoi sér. Kvöldið líð-
ur slysalaust. Þau hafa aft-
ur tekið ömmu í sátt.
Kannski hún leyfi þeim að
fara út i búð á morgun,
og kaupa mjólk. Þá geta
þau sýnt stráknum í næsta
húsi að þau eru engar
bleyður.
En morguninn eftir byrj-
ar sama striðið. Þau fá að
vísu að fara út í búð, en
amma er með í förinni og
sleppir ekki höndum þeirra
aiia leiðina.
Þegar sumarleyfi foreldr-
anna er á enda eru allir
orðnir uppgefnir, þau á iðju-
leysinu, börnin á afa og
Þessar barnahosur eru
mjög fljótprjónaðar og
Ijómandi snotrar. Nota á
gróft ullargarn, um það bil
25 g í parið og prjóna núm-
er 4.
Fitjið upp 40 lykkjur.
Prjónið átta prjóna (slétt).
Þá kemur: 1. prjónn:
prjónið 16 lykkjur, takið
tvær saman, prjónið 4, tak-
ið tvær saman, prjónið 16
lykkjur.
2. prjónni: prjónið 15
lykkjur, takið tvær sam-
an, prjónið 4, takið tvær
saman, prjónið 15 lykkjur.
ömmu og afi og amma
þreytt, leið og sár vegna
vanþakklætis barnabarn-
anna og óþekktar.
En næsta sunnudag eru
krakkarnir aftur farin að
sakna afa og ömmu og þau
sakna svo aftur barnanna.
Og svo er farið í heimsókn
og allir skemmta sér ljóm-
andi vel. Afi og amma eru
aftur orðin eins skemmti-
leg og áður, segja sögur
og baka pönnukökur og
eftir kaffið fer amma í
síðastaleik við þau út í
garði.
Og þegar börnin eiga að
fara heim, vilja þau allt í
einu vera lengur. „Megum
75 g smjörlíki, 100 g
hveiti, 2 dl vatn, 3 egg,
hjartasalt. Ostakremið er
búið til úr 1 eggi, 1 tesk.
kartöflumjöli, 1 dl rjóma, 3
matsk. rifnum osti. Smjör-
líki og hveiti hrært og vatn-
inu blandað saman við.
Haldið þannig áfram þar
til 20 lykkjur eru eftir á
prjóninu.
Þá: prjónið 1 lykkju, slá-
ið bandinu uppá prjóninn
og takið tvær saman allan
prjóninn út. Prjónið 1
prjón (brugðið) og 2
prjóna (slétt).
Prjónið þá fimm prjóna,
1 lykkja slétt og hin brugð-
in.
Fellið síðan laust af. Saum-
aðir saman og band þrætt í
götin. Dúska má hafa ef
vill.
við vera í nótt og á morg-
un?“ spyrja þau. „Það er
svo gaman hjá ömmu og
afa.“
En foreldrarnir standa
fast við sinn keip og börn-
in verða að koma með
þeim heim.
Foreldrar ættu að gera
sem minnst af því að hafa
börnin 1 lengri tíma hjá afa
og ömmu. Það er yfirleitt
þreytandi fyrir alla aðila.
En ekkert er eins
skemmtilegt og fara þang-
að i heimsókn á sunnudög-
um og stoppa allan dag-
inn. Af slíkum fundum hafa
líka allir langmesta á-
nægju. <
Eggjunum bætt í, (betra er
að hræra þau áður) eitt i
einu. Hjartaslatið síðast.
Búnar til litlar kökur og
þær settar á velsmurða
plötu. Bakað við allmikinn
hita í 20 mínútur. Osta-
kremið hefur áður verið sett
á kökurnar. Það er búið
svona til: Eggið kartöflu-
mjölið og rjóminn hrært,
hitað og hrært í á meðan.
Kremið kælt og osturinn
hrærður saman við.
liaffiefieserf
Hafið þér nokkurn tíma
borðað kaff idesert ? Þér
ættuð að reyna þennan.
Hann er fljótlagaður og
smakkast vel.
1 og hálfur dl af sterku
kaffi er blandað saman við
6—7 blöð af matarlími og
150 g af sykri hrært smám
saman út í. Þá eru settir 4
dl af þeyttum rjóma. Maus-
inu hellt í skál og skreytt
með þeyttum rjóma, súkku-
laðibitum og skrautsykri.
Appelsínusúpa
1 og einn fjórði 1 vatn
jafnað með 50 g kartöflu-
mjöli, eða maísmjöli. Einu
heilu eggi og einni eggja-
rauðu bætt í og 60 g sykri.
Hrært sérlega vel. Safa af
3—4 appelsínum (nota má
ávaxtasafa úr dósum, en
þaö gefur þó ekki eins gott
bragð), bætt i og hrært
vandlega.
BARNAHOSUR
Bakaðir bananar
1 matsk. smjörlíki og 65 g hveiti hrært með hálfum dl
af mjólk og 1 tesk. pepsi cola eða sinalco, salti og sykri.
Hýðið tekið af banönunum og skornir í ræmur. Pönnu-
kökurnar steiktar og eitt bananastykki sett í ausuna um
leið og deigið er sett á pönnuna. Smakkast bezt meðan
pönnukökurnar eru volgar.
FÁAR konur hafa verið eins hat-
aðar og Draga Mashin, ást-
kona konungsins, sem að lokum var
tekin af lífi méð honum og líkum
þeirra varpað út um gluggana niður
í hallargarðinn í Belgrad.
Draga var komin af serkneskum
bændum eða landeigendum. Hún var
fædd 1866. 1 þá daga var Serbíu (sem
nú er hluti af Yugoslavíu) stjórnað
af prinsi í nafni Tyrkjasoldáns.
Landið var hlutað sundur í tvö
greifadæmi og fjandskapur með
greifaf jölskyldunum tveim, Karg-
örgvitsum og Obreuovitsum. En 1882
tókst Milan Obreuovits, sem orðið
hafði prins 1868 þegar fyrirrennari
hans var myrtur að vinna að fullu á
Tyrkjum og tók sér konungstign.
Faðir Drögu dó á geðveikrahæli og
skildi konuna og börnin eftir blá-
snauð. Stúlkan varð að leita sér að
eiginmanni og seitján ára gömul
giftist hún Mashin, námuverkfræð-
ingi.
Hann var áður en langt um leið
orðinn ofdrykkjumaður og stundum
varð hún að flýja húsið undan bar-
smiðum hans. Hún hjúkraði honum
í sjúkleikanum þar til dauðinn losaði
hann við byrði sína eftir árs hjóna-
band.
Drögu hinni ungu ekkju vildi það
þá til -— heppni eða óheppni -— að
Natalí drottning veitti henni athygli
og tók hana í hóp þjónustumeyja
sinna.
Draga var því oft i höllinni — svo
oft, að orðrómur komst á kreik um
það, að hún væri hjákona Milan
konungs. Það er samt ólíklegt; Milan
hafði lítinn tíma aflögu fyrir konu
sína, að vísu, en seildist hann til
kvenna, var það oftast nær til hinna
léttlyndu, ungu Parísarleikkvenna.
Natali drottning var langdvölum í
Biarritz á Spánarströnd, sem þá var
mikill afhaldsstaður iðjulauss kónga-
fólks og árið 1890 fór Draga með
henni þangað.
Hvað hafði hún hafst að síðan mað-
ur hennar dó? Ef við eigum að taka
trúanlegar sögur, sem um hana
gengu síðar, hefur hún verið algjör
vændiskona. Allt það versta var um
hana sagt. Hún var kölluð áberandi
og peningahít, kona, sem haft hafði
samband við heila lest manna af
ýmsum stigum og komið þannig ár
sinni vel fyrir borð.
Mjög líklega er eitthvað satt í
þessu. Það er engan vegin óalgengt,
að laglcg ung kona taki sér elskhuga,
jafnvel marga elskhuga og þá ekki
einasta sér til gamans heldur líka til
að hafa þak yfir höfuðið.
En hafi Draga verið slík fjöllyndis-
ins drós, hvernig stendur þá á því að
Natalí drottning, kona vönd al' virð-
ingu sinni, hefur hana í hópi svo nær
sér.
Hver svo sem sannleikurinn er þá
er hitt víst, að fjölskylda eiginmanns
Drögu leit á hana með mikilli tor-
tyggni og jafnvel hatri, sérstaklega
var mágur hennar, Alexander Mashin
liðþjálfi svarinn óvinur hennar.
Árið 1889 afsalaði Milan konungur
sér krúninni i hendur tólf ára göml-
um syni sínum eftir ósigur í stríði
við Búlgara.
Ekki er vitað með vissu hvenær
þau hittust fyrst Alexander Okreno-
vits konungur og Draga Mashin en
það getur naumast hafa verið fyrr
en 1894. Þá var hann átján ára gam-
Morðið sem vakti ugg
um allan heim
því, að kóngurinn var þar tiður gest-
ur og hvað var eðlilegra en að ætla
að' hann héfði búið viðhaldi sínu ást-
arhreiður þarna? Og hafi hún ekki
þegar verið orðin það, varð hún það
a. m. k. áður en langt um leið.
Hirðfólkinu til undrunar bað
Alexander hennar og vi'ldi gera hana
að drottningu. Hann hafði aldrei
límgað i konungstigninga en var
staðráðinn í að gera sitt bezta. Nú
hafði hann hitt þessa konu, einu kon-
ur.a, sem mundi geta gert líf hans
hamingjusamt. Hann var staðráöinn
að giftast henni því án ástar hennar
ga.t hann ekki lifað. Annars mundi
hann segja af sér, giítas: henni e.igu.
síeur og setjast að erlcndis.
Ráðherrarnir, sem hann ráðgaði
sig við urðu æfir og gerðu allt sem
þeir gátu til að fá hann ofan af þessu,
Þeir reyndu að koma Drögu úr landi
og hefði tekist það ef hún hefði ekki
komiö boðum til bróður sínis um
það hvert farið yrði með hana. Hann
sagði það Alexander og kóngurinn
hraðaði sér henni til hjálpar og færði
hana aftur til Belgrad með trúlof-
unarhring á hendinni.
Andstaðan óx, en hershöfðingjun-
um til skelfingar léði Zarinn í Rúss-
landi fylgi sitt og lét í ljósi ósk um
Framhald á bls. 14
all. Hann var tíu árum yngri en hún
og hafði fram til þessa heldur staðið
stuggur af konum.
Hann var líkamlega næstum frá-
hrindandi, efri hluti líkamans óeðli-
lega stór, bringan innfallin og hnén
slógust saman þegar hann gekk. Hann
var stuttklipptur og hárið lá fram á
ennið. I-íann ræktaði yfirvaraskegg
og var með lonníettur.
Það er sagt að Draga hafi verið
einstaklega falleg, að minnsta kosti á
yngri árum. Sé svo hafa ljósmynd-
arar verið henni lítið vinveittir. Þeir
sýna hana breiðleita, hrokkinhærða
og með hökuskarð.
ÞaO ;ná íc-lja víst að konungurinn
hafi ekki eytt jtima í að reyna að
gcra hana að ástkonu sinni, það litla
sem við vitum bendir einnig til að
hún hafi ekki kastað sér beint í fang
hans.
Á kaffihúsum gekk sú saga, að
nótt eina í Biarritz hefði Alexander
reynt að komast inn í svefnherbergi
hennar en verið vísað á dyr af ein-
urð, sem var meiri en svo, að um
uppgerð gæti verið að ræða.
Natalí drottning fann bréf frá
syni sinum til Drögu og ef til vill
hefur það breytt einhverju um sam-
band þeirra. Draga fékk nú til íbúðar
notalegt, lítið sumarhús nálægt
höllinni í Belgrad. Menn tóku eftir
8
VIKAN
VIKAN
9