Vikan - 09.10.1958, Side 6

Rökkiið seig' yfir smábæinn Entre-
mont og það varð þessi undarlega
þunglyndiskyrrð, sem fylgir alltaf
komu haustkvöldsins.
Seinustu bændurnir voru að koma
heim af ökrimum og þungir trékloss-
ar þeira glumdu um þorpsgöturnar.
Títúr kaffihúsinu barst grófur hlát-
ur þriggja sídrukkinna Vichyher-
manna.
Þess á milli var dauðaþögn og nið-
ur árinnar Borne, sem rennur með-
fram götunni, gerði fremur að undir-
strika þögnina en að rjúfa hana.
Rökkur í Entremont seint í sept-
ember 1942. Þetta smáþorp í Frönsku
Savoyölpunum hýmdi undir bröttum
fjallshlíðunum og var þögult, eins
og Frakkland var þögult. Það var
dularfull, óróleg þögn. Jafnvel
hiátrasköllin frá kaffihúsinu virtust
ekki raska ró þorpsins.
I tvö ár, frá uppgjöfinni 1940, var
franska þjóðin kvalin og tvístruð
undir oki hinna þýzku innrásar-
manna; margir höfðu kosið að gleyma
erfðafjandskap sínum við andstæð-
inginn og játast undir Vichystjórn-
ina. En þeir voru fleiri, sem strengdu
þess heit að unna sér engrar hvíld-
ar fyrr en Frakkland væri aftur
frjálst.
Á þessum tímum var í Entremont
fólk af báðum þessum hópum og
það vann saman, talaðist við, bjó
jafnvel undir einu þaki. Og fáir gátu
vitað með vissu hvorum aðilanum
nágranni þeirra fylgdi að málum.
Dálítill hópur bænda fór hjá kaffi-
húsinu um leið og hlátrasköllin bárust
að innan.
„Úff! Glæsimennin úr hinum stór-
kostlega Garde Mobile!“ Einn þeirra
hrækti fyrirlitlega í átt til veitinga-
hússins.
”„Þegiðu, Gaston!“ sagði annar.
„Það er heimska að tala svona hátt.“
„Vichysvín,1 muldraði Gaston. „Og
einn þeirra er héðan úr þorpinu.
Þú manst eftir honum — Leduc.
Hann var einu sinni nágranni minn.
Nú heldur hann, að hann sé yfirboð-
ari minn. Svei!“ Og hann skyrpti
aftur enn fyrirlitlegar.
„Þetta er ekki rétt hjá þér, Gaston.
Leduc er okkar megin,“ sagði þriðji
maðurinn lágt. „Margir þeirra í
Garde Mobile eru viðkunnanlegustu
menn. Þeir koma að gagni, þegar
þar að kemur.“
„Úg mundi skammast mín fyrir
að fara i þennan búning,“ þrætti
Gaston. En félagar hans drógu hann
burt með sér í skyndi, þegar her-
mennirnir þrír skjögruðu út úr kaffi-
húsinu og eigruðu í hina áttina.
Bændurnir héldu leiðar sinnar og
myrkrið seig yfir þorpið. Brátt heyrð-
ust ekki önnur hljóð en fjarlægar
stunur búsmalans og niður árinnar.
Entremont var í svefni.
Antoinette Brelin hreyfði sig undir
ábreiðunni og opnaði augun. Sólin
skein inn um gluggann og léttur
andvari bærði gluggatjöldin.
FÆRIÐ
Hún settist upp í rúminu, teygði
sig og stundi af vellíðan. Þá tók
hún ofan af sér sængina og gekk út
að glugganum.
Foreldrar hennar voru einfalt fólk
er, samt var í þessari stúlku eitt-
hvert þögult stolt, eðlislæg göfgi,
sem skildi hana frá hinum stúlkun-
um í þorpinu. Hún var líka falleg.
Léttur náttkjóllinn huldi að hálfu
mjúkar línur líkamans, grannt mitt-
ið og fagurskapaða leggina.
Hún stóð við gluggann og augu
hennar ljómuðu, þegar hún leit yfir
í garð nágrannans. Þar var Gérard
Badeau, hinn myndarlegi fyrrverandi
liðþjálfi í Chasseurs Alpin — frönsku
fjallahersveitunum. Hann bjó einn
í næsta húsi.
Hún horfði í aðdáun á Gérard og
fann óljóst til löngunar að vera hjá
honum í sólskininu. Hann vann nak-
inn að beltisstað og vöðvarnir hnykl-
uðust undir dökkri húðinni, þegar
hann hreyfði sig.
„Heyrðu, Toni! Hættu nú að glápa
á kærastann svolitla stund og færðu
okkur pabba vinsopa."
Antoinette hrökk við og leit niður
á glottandi andlit bróður síns. Páls,
sem horfði upp til hennar. Þá leit
hún yfir til Gérards og roðnaði, því
hann horfði á hana og brosti. Hann
hafði heyrt athugasemd Páls.
„Bonjour, mon amour!" kallaði
hann stríðnislega.
Antoinette flýtti sér frá gluggan-
um og hugsaði um hvað það getur
verið óþægilegt fyrir átján ára
stúlku að eiga fjórtán ára bróður.
Hún fór úr náttkjólnum og smeygði
sér í einfalda blússu og pils. Hún
var mjög falleg, jafnvel þó hún væri
Frá andspyrnuhreyfingunni!
ótilhöfð og hárið félli óhindrað nið-
ur yfir axlimar.
Hún fór niður í eldhúsið, hellti
rauðvíni í tvö glös, lét þau á bakka
og fór út i garðinn. Hún var þvi feg-
in, að vinnustofan þar sem faðir
hennar, George, vann að smíðum sín-
um, skyggði á Gérard, þar sem hann
var að vinna. Hún gat ekki þolað,
þegar hann var að striða henni og
henni leiddist að hann leit alltaf á
hana eins og krakka.
Þegar Antoinette kom inn á verk-
stæðið, hættu faðir hennar og Páll
að vinna, dustuðu sagið úr fötunum
og settust á bekk til að drekka vínið.
„Hvar er mamma?" spurði Anto-
inette.
„Hún fór i búðir," sagði faðir henn-
ar. „Þú ættir nú að hjálpa henni."
„Hvað ertu að smíða, pabbi?"
„Bollaskáp og borð.“
„Handa okkur?"
„Nei. Það er handa viðskiptavini."
„Nú, jæja!“ hrópaði Páll. „Þú vilt
ekki heldur segja Toni það. Ég er
viss um, að þetta er fyrir óvinina.
Fleiri húsgögn fyrir Vichyhermenn-
ina, svo að svínið Lefevre hafi meiri
þægindi við sín myrkraverk!"
George Brelin snéri sér gramur
að syni sínum. „Þegiðu, drengur.
Ég er margbúinn að segja þér það,
þessi reiði þín á eftir að koma þér
i klandur. Heldurðu að mér finnist
gaman að vinna fyrir þá? En ef ég
geri það ekki, deyjum við úr hungri
— og hvaða gagn væri það fyrir
Frakkland ?“
„Monsieur Martin segir byrj-
aði Páll einbeittur.
„Æ, þessi kennari." Brelin band-
Seinna um daginn laumaðist Anto-
inette að heiman og hélt til uppá-
haldsstaðarins síns við ána, þar sem
hún baðaði sig oft á sumrin. Hún
fór í baðfötin og horfði niður á
líkama sinn. Það var eins og hún
hefði á örfáum dögum breytzt úr
gelgjulegum stelpugopa í fullvaxna
konu. Hún fann til líkama síns og
þráði að láta vatnið lykjast um sig.
Hún stakk sér út í tært vatnið og
leið vel þó hún sypi kveljur vegna
skyndilegs kuldans. Hún synti
fimlega út í strauminn og naut
mjúkra atlota hans.
Á eftir, þegar hún lá og sólaði
sig í grasinu, fór hún aftur að hugsa
um Gérard, og um Pál og föður sinn.
Faðir hennar hafði líka á réttu að
standa, á sinn hátt.
Hún var viss um, að hann hefði
gert nákvæmlega það sama á Páls
aldri — stýrt „leyniher" skólabræðra
sinna í smáskærum gegn Vichyhern-
um. En nú var hann faðir, sem var
að reyna að vernda fjölskyldu sína.
Og hvað með Gérard? Flestir her-
deildarfélagar hans voru nú í leyni-
hernum, en það var eins og hann
hefði gleymt allri föðurlandsást.
Hvemig gat maður, sem hafði barizt
eins hetjulega fyrir ættjörðina allt
í einu verið orðinn skeytingarlaus um
örlög hennar? Þama rak hugsanir
hennar í stanz.
Hún reis á fætur og seildist í föt-
in sín.
Þegar hún var klædd, gekk hún
hægt götuna heim að húsinu. Þegar
hún kom heim í garðinn var sólin
að ganga undir og það var farið að
kólna í lofti.
MÉR KðNUNA!
aði með höndunum. „Hann fyllir
ykkur með vitleysu. Hættu að hugsa
um þennan barnaskap og farðu með
körfuna þá arna yfir til frú Favre."
Páll kinkaði kolli í uppgjöf, lauk
úr glasinu og tók töskuna. Antoinette
gekk með honum yfir garðinn og
út um litla hliðið út á götuna.
„Heyrðu, Páll,“ sagði hún við bróð-
ur sinn, „pabbi hefur miklar áhyggj-
ur af þér —- og það hefur mamma
líka."
„En ég er stór og sterkur eftir
aldri," svaraði Páll. „Við erum líka
of snúnir fyrir þá i Garde Mobile.
Monsieur Martin segir, að Frakkland
verði að halda áfram að berjast með
öllum ráðum þangað til síðasti Þjóð-
verjinn er hrakinn úr landinu."
„Þú, með þinn Monsieur Martin,"
sagði Antoinette hlæjandi. „Þú tal-
ar eins og hann væri einhver guð . . “
„Nú, hann hefur að minnsta kosti
hugrekki til að breyta eftir sann-
færingu sinni,“ svaraði Páll. „En
þinn kæri Gérard .... engum getur
dottið í hug, að hann hafi einhvern
tíma verið í Chasseurs. Honum er
sama um örlög Frakklands — hann
hefur ekki áhuga á öðru en líðan
hænsnanna sinna."
„Það er ekki satt!" svaraði Anto-
inette reið. „Þú veizt vel að Gérard
fékk heiðurmerki fyrir hugrekki,
áður en vopnahléð var samið. Og
hættu að minnsta kosti að kalla hann
Gérard minn — mér er alveg sama
um hann!“
„Þvi skyldirðu þá vera að verja
hann svona ákaflega?" sagði Páll.
Antoinette roðnaði í annað sinn á
þessum morgni og sagði ekkert.
Það virtist óvenju hávaðasamt í
þorpinu. Hún hljóp að hliðinu og út á
götuna. Þorpsbúar stóðu í hópum
fyrir framan hús sín og töluðu i
lágum hljóðum. Það var órói yfir
þeim.
Antoinette fór inn og fann undir-
eins að það lá eitthvað í loftinu. Móð-
ir hennar sat þegjandi í horninu við
ofninn og var að bæta skyrtu. Hún
hafði grátið.
„Hvað hefur gerzt, pabbi?" snökti
Antoinette.
„Þeir eru búnir að taka Monsieur
Martin fastan."
„Nei!“ Það var angistarhreimur í
röddinni. „En hvers vegna? Hvað
hefur hann gert af sér?"
„Hann var í leynihernum," svaraði
faðir hennar.
,,Æ, hvers vegna láta Frakkar
svon hver við annan, er það ekki nóg,
að Þjóðverjarnir eru óvinir okkar?"
„Landið er sjúkt," sagði George
Brelin hægt. „Fólk er ruglað,
skemmt, afvegaleitt. Það hagar sér
eins og börn og þetta er afleiðingin.
Ástand eins og þetta kallar fram
það versta í mörgum. Það er ástæð-
an,“ — og hann lei't beint í augu
dóttur sinnar. — „Ég vil ekki að
fjölskylda mín blandi sér neitt i
þetta. Það kemur að því, að Frakk-
land verður frjálst aftur. Við getum
ekkert flýtt þvi með asnastrikum . . “
Það kom glampi í augu Antoinette.
í fyrsta sinn á æfinni langaði hana
til að deila við föður sinn. Hún fann
skyndilega að öll hennar samúð var
með Páli.
„Kannske heldur fólk áfram að
berjast af því að það hefur stolt,"
sagði hún ögrandi.
Framhald á bls. 7.
/

c
VIKAN