Vikan - 23.10.1958, Side 26

UM nóttina hafði brugðið til sunnanátt-
ar og fyrrihluta dags var komið
sólskin og brakandi þerrir. Sumir byrjuðu
að snúa heyi sínu fyrir hádegi, en flest-
ir biðu þar til upp úr klukkan eitt að
sæmilega þurrt varð á grasi. Heyið var
farið að gulna enda höfðu óþurrkar var-
að lengi og bændur þama í sveitinni áttu
mikið flatt. Sumsstaðar, þar sem slegið
hafði verið í byrjun óþurrkakaflans, var
jörðin farin að grænka að nýju nema und-
ir görðum í flekkjunum; þar var hún gul;
ekki eirgul eins og legið hey, heldur ljós-
gul og næstum hvít, svo varla var búizt
við að grasið jafnaði sig fyrir háarslátt.
Menn urðu ákaflega glaðir við þurrk-
inn. Það var töluvert umstang heima við
bæina frá því snemma um morguninn og
fólk var fáklætt að amstra í sólskininu,
sem var afar sterkt vegna rakans. Og
þegar fært þótti að byrja að rifja buðu
bændur út öllu liði sínu, eins þótt þeir
ættu snúningsvélar, og börnin fengu hríf-
ur og kepptust við eins og þeir fullorðnu.
Það vakti strax athygli heyvinnufólks-
ins að Undirvallahjónin létu ekki sjá sig
úti við. Þau áttu töluvert af flötu heyi,
sem var orðið hrakið eins og hey annarra
í nágrenninu, og þótt nágrannamir hefðu
varla orð á því, að þeim þætti þetta kyn-
legt með Undirvallahjónin, var það efst í
hugum allra nema barnanna, að þau
skyldu ekki snúa heyi sínu fyrst þurrk-
urinn var loksins kominn. Karlarnir
tuggðu strá og litu til sólar, rýndu í suðr-
ið og spáðu áframhaldandi þerri; ruddust
um flekkina með heyflygsumar á
lofti undan hrífuhausunum og fylgdust
með strákunum á snúningsvélunum; köll-
uðu í þá að hvíla hestana fyndist þeim á-
stæða til og svitnuðu undir breiðum dökk-
um axlaböndum sínum eftir langt að-
gerðarleysi rigningardaganna. Þeir bölv-
uðu Jóni á Undirvöllum í huganum og
tóku fastar á hrífunum en hváðu bara og
hummuðu, þegar aðrir litu heim að bæn-
um og sögðust ekki skilja þetta.
Einn þeirra gerði sér eitthvað til er-
indis og hringdi að Undirvöllum en þar
var ekki anzað. Kona þess sama hringdi
nokkru síðar ef hjónin hefðu kannski ver-
ið vant við látin í fyrra skiptið, en henni
var heldur ekki anzað. Þá hringdi hún á
annan bæ til að spyrjast fyrir. Þar var
konan nýkomin inn til að hita síðdegis-
kaffið. Eftir nokkurt þóf, heilsan og því-
umlíkt játuðu þær hvor fyrir annarri, að
þær hefðu báðar verið að horfa heim að
Undirvöllum. Þær dæstu dálítið hvor upp
í eyrað á annarri, báðu guð fyrir sér og
sögðust ekki vita hvemig þetta færi, unz
vatnið fór að sjóða hjá þeirri, sem hafði
brugðið sér úr heyinu til að hita kaffið.
Flestir voru búnir að rifja einu sinni
um klukkan hálf fjögur og fóru þá heim
til að fá sér hressingu.
Þegar Ólafur á Undirvallahól kom út
frá því að drekka kaffið, snerist hann
dálitla stund í kringum sjálfan sig á bæj-
arhlaðinu. Konan og börnin komu líka út
og tóku hrífur sínar. Elzti strákurinn fór
og spennti hestinn fyrir snúningsvélina
meðan kona og börnin röðuðu sér á næsta
flekk. Ólafur var enn að snúast á hlað-
„Ég læt skjóta ykkur eins og hunda .
(Árni Elfar teiknaði).
inu þegar byrjaði að skralla í snúnings-
vélinni bak við bæinn. Hann vissi ekki
hvað hann var að gera, og um tíma hélt
hann að hann væri kannski að leita að
einhverju. Hrífa hans stóð upp við vegg-
inn hjá eldhúsglugganum. Hann hafði ver-
ið að líta til hennar öðru hverju. Þetta
fyrir brjóstið og hallaði sér fram á hann
og starði annars hugar heim að Undirvöll-
um. Hann fór yfir það allt í huganum einu
sinni enn; kýrnar höfðu verið látnar út á
eðlilegum tíma um morguninn; það hafði
Jón gert. Að vísu var það óvenjulegt, en
hvað um það. Skömmu síðar hafði Jón
Smásaga
eftir Indriða G. Þorsteinsson
var gamalt hró með brúnbrístindum, sem
ekki var notað nema á dögum eins og
þessum, þegar allir voru í heyi. Hún var
ekki til mikilla átaka samanborið við
hrífur með aluminíumhaus eins og nú var
farið að nota almennt. Hann tók hrífuna,
studdi skaftinu á harðtroðið hlaðið og
fór höndum um haus hennar. Hann var
ekki alminlega fastur á skaftinu. Hann
reyndi að losa hann betur en það gekk
ekki vel. Þá setti hann hrífuhausinn þvert
farið með mjólkina upp á veginn. Hann
hafði ekki beðið eftir mjólkurbifreiðinni,
en það gerði hann heldur ekki daglega.
Svo kom eyða.
Ólafur hafði vikið sér að heiman fyrir
hádegi. Þegar hann kom aftur um klukk-
an tólf, hafði ekki verið snert á heyi á
Undirvöllum, eins og raunar á fleiri bæj-
um. Hann lét hrífuskaftið svigna undan
þunga sínum. Það brakaði í hausnum.
Ekkert lífsmark, hugsaði hann. Konan
26
VIKAN