Vikan - 23.10.1958, Page 45

OG KÆTIIM VEX . . .
. . . þetta er hálfgerður kall, en hvað
um það, betra en ekkert og svo á
hann nóga seðla . . .“
„Þetta var síðasti dans . . . við
vonumst til að sjá ykkur hér bráð-
lega aftur,“ segir hljómsveitarstjór-
Framhald af bls. 13
inn meðan út úr svip hans skín:
„bara að ég þyrfti aldrei að líta aug-
um slika samkundu framar." 1 faðm-
lögum stíga menn eitt skref með
hægri fæti og tvö með vinstri, eða
öfugt, og sumir ofan á tær annarra,
og á gólfinu er hvíslað: „má ég fylgja
þér heim, hvar áttu annars heima"
— og um leið er hugsað: —- vonandi
ekki í Hafnarfirði. Á öðrum stað á
gólfinu: Hver býður í partý? Við
veruum að fara í partý.
„Það er talsvert að gera hjá ykk-
ui i kvöld,“ segja hljómsveitarmenn-
iinir við dyraverðina, þegar farið er
að fækka i salnum. „Já, þetta var
frekar erfitt fólk, það er alltaf svona
Klukkan hálf tvö er mannlaus miðbærinn.
þegar togararnir eru inni.“ Og Siggi
sleppur ekki út fyrr en á hádegi á
morgun, hann fer heldur ekki tá
Grænland fyrr en um fimmleytið. Það
er lika einmitt klukkan fimm, sem
flugvélin fer, en lögfræðingurinn er
ekkert að hugsa um það núna, og þvi
síður um Sigurlínu.
Fyrir utan danshúsið skipta menn
sér niður á leigubílana meðan kluklt-
urnar tifa látlaust á annan tímann og
þegar klukkan á torginu er hálftvö
og klukkan á dómkirkjunni tvær
mínútur yfir, sést varla nokkur sála
í miðbænum.
Gera sér far um að hrella
vegfarendur.
Tundurdufl
Frambald af bls. 17
hann víst fáir af vinnunni. Annars heitir
hann Gunnar Gíslason og var áður skip-
herra hjá Landhelgisgæzlunni. Gunnar
starfar nú sem eftirlitsmaður með vopnum
og björgunartækjum varðskipanna og
ennfremur eyðir hann flestum tundurdufl-
um, sem finnast hér á landi, en þau eru
ófá. Á stríðsárunum gekkst Skipaútgerð
ríkisins fyrir því að nokkrum íslendingum
var kennt að gera óvirk tundurdufl og eru
fjórir af þeim mönnum starfandi við það
enn þann dag í dag og má þar sérstaklega
nefna Haraid Guðjónsson bónda í Mos-
fellssveit, sem mest hefur mætt á á síð-
ustu árum. Minnast menn, að á hverjum
vetri koma tundurdufl í vörpur togaranna.
Svo mikil brögð eru að þessu, að oft horfir
til vandræða. Bæði eru duflin afar hættu-
leg, eins og varla þarf að taka fram, og
svo veldur þessi faraldur miklum töfum
fyrir skipin.
Gunnar er nýkominn frá Danmörku;
þar var hann á námskeiði í að gera sprengj-
ur óvirkar. Danski flotinn stóð að nám-
skeiði þessu.
HESTASTEINNINN — TUNDURDUFL
A „FRIÐARTÍMUM“.
Sú saga er sögð frá „tundurduflaárun-
um“ fyrir austan, að á einum bænum var
snotrasta tundurdufl lengi vel notað fyrir
hestastein. Var þægilegt að binda beizlis-
tauminn á takkana, og eins þótti hestun-
um notalegt að klóra sér utan í duflið.
Þegar búið var að notast við þennan sér-
kennilega „hestastein" um nokkra hríð
bar af tilviljun að sérfræðing í
eyðingu tundurdufla. Athugaði hann dufl-
ið og til mikillar skelfingar kom í ljós, að
duflið var virkt, og mesta mildi að ekki
var þegar orðið stórslys.
Tundurdufl eru, eins og flestir vita úr
málmi, kúlulaga, með belti í miðju. Víða
hafa safnazt dufl svo tugurn skiptir. Hafa
sniðugur náungar fundið uppá, að nota
þau fyrir olíugeyma. Slíkir geymar munu
vera til við íbúðarhús hér á landi. Já eng-
inn veit sína ævi fyr en öll er.
VIRKT eða ÓVIRKT.
í stóru tundurdufli eru um 200 kg. af
sprengiefni, sem nefnist T N T. Þetta
sprengiefni er geysikröftugt. Til saman-
burðar má geta þess, að 200 kg. af T N T
jafngilda tonni af dynamiti. Sérstök for-
sprengja sprengir upp aðalsprengjuna og
það er fyrst og fremst þessi forsprengja,
sem gerir duflið hættulegt. Þegar hún
hefur verið fjarlægð, er duflið sauðmein-
laust. Á eftir má svo kveikja i TNT
sprengiefninu, en það springur aðeins við
mikið högg. Brennur sprengiefnið hægt og
rólega og þykkan, svartan reyk leggui'
af bálinu.
Þegar vart verður við tundurdufl, vakn-
ar sú spurning fyrst hjá mönnum: Er það
virkt? Þessari spurningu er aldrei hægt
að svara fyrirfram. Aðeins sérfróður mað-
ur getur skorið úr um það. Þar til hánn
hefur litið á duflið, ættu menn að haida
sig í hæfilegri fjarlægð. Annars „eiga"
duflin að vera óvirk, ef þau slitna upp,
vegna þess, að til þess er sérstakt öryggi
á duflinu. Öryggi þetta verkar þó misjafn-
lega. Á enskum duflum er þessi öryggis-
útbúnaður beztur, en lélegri á þýzkúm; og
amerískum, en þessara ,,þjóða“ tundur-
dufl eru algengust hér við‘ land. Lengra
komin dufl finnast einnig hér, t. d. japönsk.
Þó langt sé um liðið frá síriðsjíok-
um skulum við muna, að enn geta
leynzt hættulegar sprengjur og tundur-
dufl í næsta nágrenni við okkur, og svo
mun verða um ókomna framtíð. Tundur-
duflin eru meistaralega vel gerð frá
tæknilegu sjónarmiði og þola að ve3k i-
ast árum saman i sjó, án þess að verða
skaðlaus.
VIKAN
45