Vikan - 18.12.1958, Blaðsíða 7

um víða um Bandaríkin gerðu meira gagn en
geypidýrar auglýsingar í heimsblöðum eins
og TXME og LIFE. Lítill upplýsingabæklingur,
sem dreift væri í réttum byggðarlögum næði
fremur til væntanlegra farþega Lofleiða en
hrikastór ljósaauglýsing yfir heilan húsvegg
í hjarta Manhattan.
Enda varð árangurinn sá að sætanýting
Lofleiða varð eftir nokkur ár 100% meðan
risaflugvélar stóru félaganna flugu hájftómar
á mettíma yfir hafið.
En þessu marki var ekki náð án fóma. For-
stöðumenn félagsins muna þá tíma þegar far-
kostir þess lentu eftir langa og stranga ferð
yfir úthafið með 3—4 farþega innanborðs.
Saga Loftleiða er því eitt óslitið ævintýi'i
frá upphafi, spegilmynd af æfintýri lítillar
þjóðar sem háir harða baráttu til að vinna
sér frama og gengi í augsýn heimsins. Eitt
þeirra ævintýra sem hafa rætzt...
FYRIR nokkru buðu Loftleiðir hóp íslenzkra
blaðamanna vestur um haf til New York
til að kynna þeim starfsemi félagsins
þar i borg. Ferðalagið varð þó miklu viðtæk-
ara því blaðamönnunum var gefinn kostur á
að sjá og kynnast ýmsu merku á öðrum svið-
um. Meðal annars voru þeim sýnd hin geysi-
miklu húsakynni sameinuðu þjóðanna og þáðu
þar hádegisverðarboð Thor Thors sendiherra,
sem jafnframt er fulltrúi íslands á þingi Sþ.
Exmfremur var okkur boðið að sjá lítils-
háttar af miðstöðvum hinna miklu tímarita-
samsteypu TIME og LIFE í New York og
var ekki laust við að íslenzku blaðamönnun-
um fyndist þeir harla litlir karlar er þeir
kynntust af raun og sjón þeirri stórkostlegu
starfsemi sem þar fer fram. Enda var það svo
að einn blaðamanna TIME sem gerðist leið-
sögumaður okkar var næstum búinn að vill-
ast í byggingunni, þai' sem hann hafði unnið
um áraskeið. Einkum þótti okkur athyglisvert
að þar á ritstjórnarskrifstofunum er ekki sið-
ur að blanda geði við prentara og
setjara, heldur er lesefni allt sent þráðlaust
til Mexico eða Chicago eða hvert á land sem
er, á einhvern þann mörgu staða þar sem
blaðið er prentað. Eftir að hafa skoðað bygg-
inguna og þá starfsemi sem þar fer fram, var
Islendingunum boðið til hádegisverðar með
nokkfum ritstjórum TIME og bar þar margt
skemmtilegt á góma.
Einn markverðasti þáttur ferðarinnar var
eins dags dvöl í Washington en þangað var
okkur boðið af utanríkisþjónustu Bandaríkj-
anna og var Peter Heller blaðafulltrúi farar-
stjóri þann dag. Washingtori er fögur borg og
tignarleg og skartaði sóldýrð sem á sumri
væri. Þar vorum við leiddir um þinghúsið og
varð það margra kílómetra löng ganga, enda
þfeyttir menn sem að henni lokinni komu sam-
an til síðdegisdrykkju hjá einum háttsettum
embættismanni utanríkisþjónustunnar. Höfð-
um við áður átt þess kost að eiga viðræður
við Monroney, öldungadeildarþingmann fyrir
Oklohoma og var sú viðræðustund einhver allra
ánægjulegasti viðburður ferðarinnar. Þá kom-
um við inn á einkaskrifstofu Nixons og tók
aðstoðarmaður hans á móti okkur, sjálfur var
hann í heimsókn í London.
Ennfremur vorum við leiddir um Hvíta húsið
og meðal annars sýnd skrifstofa Eisenhowers
forseta. Leiðsögumaður okkar var Gruenther,
bróðir hershöfðingjans fræga.
Það vakti athýgli okkar hvað negrar voru
f jölmennir í Hvita húsinu og virtust þeir gegna
þar hinum margvislegustu störfum. Og enn-
fremur þótti okkur nokkuð kynlegt að blökku-
VIKAN
menn voru hafðir til leiðsagnar um hina ægi-
voldugu byggingu Hæstai'éttar i Washington,
því húsi þar sem dómurinn um aðskilnað
hvítra manna og svartra hafði farið fram. En
Surtur rakti fyrir okkur sögu byggingarinnar
og kunni skil á hverjum steini og hverri flis.
Yfirleitt virtust negrar afar fjölmennir í höf-
uðborginni og báru höfuðið hátt.
Það fór því ekki hjá því að negravanda-
málið bæri á góma í hádegisverðarboði í
Blaðamannaklúbbi borgarinnar. Ameríkanai'
sögðu að þetta væri viðkvæmt og erfitt vanda-
mál sem ekki yrði leyst á einum degi. Einn
þeirra hafði lengi dvalið í Suðurríkjunum og
þekkti gerla til staðhátta þar. Hann sagði
okkur að erfitt væri að lynda við negranna
ótt hvítu mennirnir væru allir af vilja gerðir.
skólum hefðú svertingjabörn oft spillandi
áhrif á hvítu börnin, hvítir foreldrar vildu
ekki taka í mál að börn þeirra sætu á skóla-
bekk með hegrabörnum. Negrarnir hafa alizt
upp við kröpp kjör og menntunarleysi, flest
barnanna vissu ekki einu sinni nöfnin á for-
eldrum sínum, né hvar þau voru niðurkomin,
þau höfðu ekki lært neinar umgengnisvenjur
og bæru ekki virðingu fyrir neinu því sem
hvítir menn teldu heilagt. Þeir væru vísir til
að ráðast á stúlkurnar og efckert héldi aftur
af þeim. Þeir stæðu á lægra siðferðisstigi og
væru að öllu leyti frumstæðari i högum og
hugsun. Hinsvegar ræddum við ekki um það
hversvegna blökkumennirnir stæðu á lægra
Siðferðisstigi en hvítir menn.
Um kvöldið þágu blaðamennirnir boð Stef-
áns Hilmarssonar og konu hans og var það
sérstaklega skemmtilegt kvöld. Stefán veitir
forstöðu sendiráði Islands í Washington meðan
sendiherrann dvelur á þingi Sþ í New York.
Til New York var aftur farið flugleiðis og
sátu blaðamenn þar dýrlegan fagnað Islend-
ingafélagsins þar í borg í. tilefni af fullveldis-
degi Islands. Þar fluttu aðalræður þeir Thor
Thors sendiherra og Sigúrður Magnússon full-
trúi, farars.tjóri íslenzka hópsins.
Einn aðalviðburður ferðarinnar var heim-
sókn á stöðvar Loftleiða í New York undir
leiðsögn Bolla Gunnarssonar og Nicholas Craig
. forstjóra. í New York starfa hvorki meira né
minna en 38 fastir starfsmenn Loftleiða og
jafnvel fleiri þegar annir eru mestar, m. a.
hafa þá 5 starfsmenn engán annan starfa en
þann að svara fyrirspurnum í símann, sem
gengur látlaust allan daginn. Bolli Gunnars-
son stjórnar þeim hluta liðsins, sem starfar
á flugvellinum við flugumsjón og farþega-
þjónustu, en Nicholas Craig hefur aðsetur á
skrifstofum félagsins inn í boi'ginni.
Er það ekki ofsögum sagt að Islending-
arnir hafi fyllst hrifning-u og stolti þeg-
ar þeim voru sýnd hin veglegu salarkynni fé-
lagsins, sem í engu gáfu eftir skrifstofum ann-
arra flugfélaga þar í grennd nema síður væri.
Ef til vill opnuðust þá helzt augu okkar fyrir
því grettistaki sem Loftleiðir hafa lyft og
ennfremur varð okkur ljóst hvilíkt gagn fé-
lagið hefur unnið allri hinni íslenzku þjóð,
hafið merki hennar til vegs og virðingar í út-
löndum og vakið athygli heimsins á hinu af-
skekkta útskeri norður í höfmn þar sem við
heyjum okkar hörðu lífsbaráttu við ill skilyrði
og viljum heita sjálfstætt fólk: Við þökkum
stjórn Loftleiða og öllu starfsfólki fyrir ó-
gleymanlega ferð, hlýjar viðtökur og góða
þjónustu og óskum þess að drunur hreyflanna
haldi áfram að hljóma yfir víðfeðmu Atlants-
haf sins.
3
)