Alþýðublaðið - 06.02.1923, Page 1
1923
IÞriðjudaginn 6. febrúar.
28. tölubláð.
Alþýðan skilur.
í kauplækkunarhamfötum at-
vinnurekenda um þessar mundir
er það hait að vígorði, að dýr-(
tíðin verði að minka. Það er
rétt. En þegar því er haidið
fram, að það geti ekki orðið,
nema kaupgjald lækki, eru það
hinar svörtust blekldngar.
Hvað veldur dýrtíðinni ? Elenni
veldur það, að gálausir brallarar
hafa sóað fé þjóðarinnar í vitleysu.
Sparifé alþýðunnar hefir verið
lánað innlendum gróðrabralls-
mönnum til þess að braska með
eftirlitslausfc eftir eigin geðþótta
og útlendum féfl .ttingamanni tíi
þess að skapa sér aðstöðu til
þess að hirða arðinn af starfi ís-
lenzks verkalýðs, og setja aðal-
banka landsins því nær á hÖfuðið,
svo að hann gat ekki fullnægt
skuldbindingum síuum, lánstraust
þjóðarinnar eyðilagðist og ís-
lenskur gjaldeyrir féil í verði.
Þetta er önnur meginorsökin til
dýrtíðarinnar.
Hin er sú, að atvinnurekendur,
sem ekkert kunna til verks síns,
hafa hvað ettir annað leikið sér
að því að stöðva framleiðsluna
og með því komið í veg fyrir,
að nógar vörur væru til, sem
selja mætti í útlöndum til þess
að tá fyrir gjaldeyri til að kaupa
fyrir nauðsynlegan útlendan varn-
irig, í öðru lagi hafa þeir með
óhafandi skipulagi á solu afurð-
anna í útlöndum komið í veg
fyrir, að hægt væri að selja
þetta litla, sem framleitt hefir
verið þrátt fyrir stöðvanirnar á
atvinnurekstrinum eins fljótt og
vel og þurft hefði. í þriðja lagi
hifa þessir sÖmu fávísingar okr-
að með þann iitla gjaldeyri,
sem fengist hefir, og selt hann
á bak við bankana til kaupa á
liinu og þessu rusli, sem óvalinn
prangaralýður hefir reynt að
ginna fólk til að kaupa.
Þetta eru aða'orsakir dýr-
tíðarinnar, og úr þeim varður
ekki bætt nema með betra eftir-
liti með fjármálum þjóðarinnar,
aukinni framleiðslu, betra skipti-
lagi á . sölu afurðanna erlendis,
lyrirgirðing þess, að okrað sé á
erlendum gjaldeyri, og síðast en
ekki sizt.
ítærra kaupgjaldi,
því að það er heimsreynsla fyrir
því, að því hærra sem kaup-
gjald er, því meiri er velmeg-
unin í hverju landi, því meiri
framleiðslan og því meiri fram-
farirnar.
Það er hægt að sanna þetta
méð óyggjandi hagfræðilegum
rökum, dæmum úr þjóðhagssögu
erlendra þjóða og jafnvel með
innlendum dæmum, svo augljós-
um, að hver maður með meðal-
skynsemi eða minni skilji, ef hann
vill, og skal það verða gert jafn-
skjótt sem nokkur dirfist að bera
brigður á það. En Alþýðublað-
inu þykir jatngott, þótt einhver
flónski sig á þeirri glöpun fyrst.
Kauplækkun dregur því ekki
úr dýrtíðinni, heldur þvert á
móti eykur hana. Kaupgetan
minkar, svo að seljendur, káup-
menn og kaupfélög, verða að
selja hverja vörueiningu þeim
mun dýrara, sem minna er keypt,
ef þeir eiga ekki að verða af
atvinnu sinni, og þó að átvinnu-
rekendur séu bæði auðugir og
eyðslusamir, geta þeir ekki til
lengdar annað öllum kaupum
fjöldans.
Kauplækkunarkröfur eru því
beinlínis háskasamlegar fyrir
þjóðina yfirleitt, og drepandi,
bæði andlega og líkamlega, fyrir
allan verkalýð og meira að segja
fyrir alla þá menn, hverju nafni
sem starfi þeirra nefnist, sem
taka kaup fyrir vinnu, því að
hver rnaður skilur,
að þegar kaup einhvers annars
hefir verið lækkað, þá verður
næst gengið að honum sjálfum.
Ljósasta dæmið um það er það,
hversu tíðnotuð eru hin óhæfi-
lega lágu laun margra opinberra
starfsmanna nú orðið sem ástæða
eða meðmæli með kauplækkun
hjá öðrum stéttum.
Kaupiækkunarkröfur eru auk
þess alveg ástæðulausar, og verða
ekki fundin nein rök fyrir þeim,
sem gengið geti í óvitlausa menn.
Það hafa engir betur sýnt en
atvinnurekendur sjálfir, og er
það nú ef til vill góðra gjalda
vert. Þeir hafa að eins stundum
haldið því fram, að atvinnufyrir-
tækin gætu ekki borið sig með
því kaupi, sem nú er goldið.
En hvað svo? Þegar þeir hafa
í allri kurteisi verið beðnir að
sýna fram á það með því að
leggja reikninga þeirra fram eða
að minsta kosti áætlun um tekj-
ur þeirra og gjöld, þá er eins
og sjöfalt innsigli hafi vérið
komið fyrir málsopið á þeim.
Þeir hafa steinþagað. Það hafa
þeir vitaskuld gert vegna þess,
að þeir hafa ekki getað sýnt það,
eða vegna þess, að reikniug-
arnir hefðu þá sýnt, að fyrirtækin
gátu ekki borið hið gífurlega og ó-
þarflega háa kaup eigenda og
framkvæmdarstjóra, nema kaup
verkamanna lækkaði, og það
má vel vera rétt, en hitt er ahn-
að mál, hvort þeir séu ginkeyptir
fyrir því að sýna verkamönnun-
um eða fulltrúum þeirra fram á
það.
En — »tátt er svo ilt, að
einugi dugi<' Það er að eins
eitt gott, sem fylgir þessum
kauplækkunar-hamförum og af-
sakar nokkuð forgöngumenn
þeirra gagnvart þeim almennings-
dómi, að þeir væru réttilegast
tugthúsaðir fyrir glæpsamleg
fjorráð við tilveru alþýðunnar,
og það er sú óbeina afieiðing,
(Framhald á 4. sfðu,