Alþýðublaðið - 06.02.1923, Page 1

Alþýðublaðið - 06.02.1923, Page 1
 1923 IÞriðjudaginn 6. febrúar. 28. tölubláð. Alþýðan skilur. í kauplækkunarhamfötum at- vinnurekenda um þessar mundir er það hait að vígorði, að dýr-( tíðin verði að minka. Það er rétt. En þegar því er haidið fram, að það geti ekki orðið, nema kaupgjald lækki, eru það hinar svörtust blekldngar. Hvað veldur dýrtíðinni ? Elenni veldur það, að gálausir brallarar hafa sóað fé þjóðarinnar í vitleysu. Sparifé alþýðunnar hefir verið lánað innlendum gróðrabralls- mönnum til þess að braska með eftirlitslausfc eftir eigin geðþótta og útlendum féfl .ttingamanni tíi þess að skapa sér aðstöðu til þess að hirða arðinn af starfi ís- lenzks verkalýðs, og setja aðal- banka landsins því nær á hÖfuðið, svo að hann gat ekki fullnægt skuldbindingum síuum, lánstraust þjóðarinnar eyðilagðist og ís- lenskur gjaldeyrir féil í verði. Þetta er önnur meginorsökin til dýrtíðarinnar. Hin er sú, að atvinnurekendur, sem ekkert kunna til verks síns, hafa hvað ettir annað leikið sér að því að stöðva framleiðsluna og með því komið í veg fyrir, að nógar vörur væru til, sem selja mætti í útlöndum til þess að tá fyrir gjaldeyri til að kaupa fyrir nauðsynlegan útlendan varn- irig, í öðru lagi hafa þeir með óhafandi skipulagi á solu afurð- anna í útlöndum komið í veg fyrir, að hægt væri að selja þetta litla, sem framleitt hefir verið þrátt fyrir stöðvanirnar á atvinnurekstrinum eins fljótt og vel og þurft hefði. í þriðja lagi hifa þessir sÖmu fávísingar okr- að með þann iitla gjaldeyri, sem fengist hefir, og selt hann á bak við bankana til kaupa á liinu og þessu rusli, sem óvalinn prangaralýður hefir reynt að ginna fólk til að kaupa. Þetta eru aða'orsakir dýr- tíðarinnar, og úr þeim varður ekki bætt nema með betra eftir- liti með fjármálum þjóðarinnar, aukinni framleiðslu, betra skipti- lagi á . sölu afurðanna erlendis, lyrirgirðing þess, að okrað sé á erlendum gjaldeyri, og síðast en ekki sizt. ítærra kaupgjaldi, því að það er heimsreynsla fyrir því, að því hærra sem kaup- gjald er, því meiri er velmeg- unin í hverju landi, því meiri framleiðslan og því meiri fram- farirnar. Það er hægt að sanna þetta méð óyggjandi hagfræðilegum rökum, dæmum úr þjóðhagssögu erlendra þjóða og jafnvel með innlendum dæmum, svo augljós- um, að hver maður með meðal- skynsemi eða minni skilji, ef hann vill, og skal það verða gert jafn- skjótt sem nokkur dirfist að bera brigður á það. En Alþýðublað- inu þykir jatngott, þótt einhver flónski sig á þeirri glöpun fyrst. Kauplækkun dregur því ekki úr dýrtíðinni, heldur þvert á móti eykur hana. Kaupgetan minkar, svo að seljendur, káup- menn og kaupfélög, verða að selja hverja vörueiningu þeim mun dýrara, sem minna er keypt, ef þeir eiga ekki að verða af atvinnu sinni, og þó að átvinnu- rekendur séu bæði auðugir og eyðslusamir, geta þeir ekki til lengdar annað öllum kaupum fjöldans. Kauplækkunarkröfur eru því beinlínis háskasamlegar fyrir þjóðina yfirleitt, og drepandi, bæði andlega og líkamlega, fyrir allan verkalýð og meira að segja fyrir alla þá menn, hverju nafni sem starfi þeirra nefnist, sem taka kaup fyrir vinnu, því að hver rnaður skilur, að þegar kaup einhvers annars hefir verið lækkað, þá verður næst gengið að honum sjálfum. Ljósasta dæmið um það er það, hversu tíðnotuð eru hin óhæfi- lega lágu laun margra opinberra starfsmanna nú orðið sem ástæða eða meðmæli með kauplækkun hjá öðrum stéttum. Kaupiækkunarkröfur eru auk þess alveg ástæðulausar, og verða ekki fundin nein rök fyrir þeim, sem gengið geti í óvitlausa menn. Það hafa engir betur sýnt en atvinnurekendur sjálfir, og er það nú ef til vill góðra gjalda vert. Þeir hafa að eins stundum haldið því fram, að atvinnufyrir- tækin gætu ekki borið sig með því kaupi, sem nú er goldið. En hvað svo? Þegar þeir hafa í allri kurteisi verið beðnir að sýna fram á það með því að leggja reikninga þeirra fram eða að minsta kosti áætlun um tekj- ur þeirra og gjöld, þá er eins og sjöfalt innsigli hafi vérið komið fyrir málsopið á þeim. Þeir hafa steinþagað. Það hafa þeir vitaskuld gert vegna þess, að þeir hafa ekki getað sýnt það, eða vegna þess, að reikniug- arnir hefðu þá sýnt, að fyrirtækin gátu ekki borið hið gífurlega og ó- þarflega háa kaup eigenda og framkvæmdarstjóra, nema kaup verkamanna lækkaði, og það má vel vera rétt, en hitt er ahn- að mál, hvort þeir séu ginkeyptir fyrir því að sýna verkamönnun- um eða fulltrúum þeirra fram á það. En — »tátt er svo ilt, að einugi dugi<' Það er að eins eitt gott, sem fylgir þessum kauplækkunar-hamförum og af- sakar nokkuð forgöngumenn þeirra gagnvart þeim almennings- dómi, að þeir væru réttilegast tugthúsaðir fyrir glæpsamleg fjorráð við tilveru alþýðunnar, og það er sú óbeina afieiðing, (Framhald á 4. sfðu,

x

Alþýðublaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.