Veðrið - 01.04.1971, Blaðsíða 11

SIGURÐUR J. LÍNDAL:
Veðurfar og gróður
Ekki þarf um að tala þær veðurfarsbreytingar, sem verið hafa síðustu ár. Þær
þekkja allir í aðalatriðum. Hitt getur fremur verið athugunarefni, liver áhrif
hafa orðið á gróðurfar landsins og hverjar afleiðingar af breytingunni og hvernig
þær koma fram.
Kal og grasleysi á ræktuðu landi hefir mjög orðið umræðuefni hin síðuslu ár.
Hafa menn ýmsu viljað urn kenna, s. s. rangri áburðarnotkun og ræktunarað-
ferðum. Ekki er það tilgangur minn að bæta jxir við að öðru en jrvi að nefna
nokkur atriði, sem sjá má, ef gengið er um garða náttúrunnar án þess að liafa
augun lokuð að meira eða minna leyti.
Síðastliðið sumar (1970) er vafalaust lélegasta grasár liér norðanlands, sem
komið hefir þessi síðustu ár. Gildir það jafnt um útjörð sem ræktað land. Ekki
held ég, að annað jafnlélegt sprettuár hafi komið á þessari öld, ef árið 1918 er
undanskilið. Ennþá eru til minnugir bændur, sem muna öll þau ár. Ekki veit
ég glögglega, hvað veðurmælingar segja um hitafar sumarsins, en það held ég,
að júlímánuður liafi ráðið úrslitum um sprettu sumarsins. 1 Jrví sambandi má
gjarna nefna sumarið 1968. Þá voru tún lítið sprottin um miðjan júlí, auk jress
sem meiri hluti jreirra var svo kalinn og illa kominn af kulda, að varla var upp-
skeru að vænta. En Jrá skipti um veðráttu, og í stað kuldans kom hæg sunnanátt
með skúrum í jirjár vikur, og umskiptin urðu ótrúleg.
Oft helir jrví verið haldið fram, og ekki sízt af bændum, að kalið orsakaðist
að miklu leyti af rangri eða ólieppilegri áburðarnotkun. Ekki verður að jrví vikið
hér, en á jressu ári mátti mjög víða sjá kal í útjörð, sem aldrei liefir fengið
áburð í nokkurri mynd. Kal á útjörð var einkum á valllendi og í þurrkuðum
mýrum. Þetta var eftirtektarvert fyrir jrá siik, að á jjessu vori voru ekki snögg
frost á Jríða jörð hér um slóðir og nýtt kal í túnum var óverulegt. í lyrstu taldi
ég, að liér gætu verið áhrif frá öskufallinu. Það mátti kalla jrað algilda reglu,
að j>ar sem askan féll á fannir á túnum var jörðin gróðurlítil eða gróðurlaus
— 1 1
VEÐRIÐ