Veðrið - 01.04.1972, Blaðsíða 16

argufun fyrir fleiri stöðvar, þar eð rakamælingar skorti á því tímabili, sem um
ræðir.
Aður en vikið er að niðurstöðum skal endurtekinn sá fyrirvari, sem fyrr var hafð-
ur á um sólgeislun, en jafnframt skal þess þó getið, að enda þótt þáttur liðarins H
í líkingu Penmans sé 2—3 sinnum liðurinn Ea á sumrin, þá er hann mun minni
vor og haust og hverfandi yfir vetrarmánuðina.
Reynslubundnar líkingar eru ekki alls staðar jafn nákvæmar, og líklega hvergi
eins nákvæmar og á þeim stað, þar sem þær voru fundnar. Hins vegar var jress áð-
ur getið, að líking Penmans hefur gefið góða raun í nálægum löndum, og liefur
verið mælt með notkun hennar til útreikninga langtímameðaltala, bæði af aðilum,
sem fjallað liafa um uppgufun innan Alþjóðaveðurfræðistofnunarinnar (WMO)
og alþjóðavatnafræðiáratugsins (IHD).
Samanburður á útreiknuðum gildum gnóttargufunar samkvæmt líkingu Pen-
mans og mælingum með „class A“ uppgufunarpönnu í Reykjavík sumurin 1968—
1970, leiddi í ljós, að hlutfallið class A/Ep var að meðaltali fyrir sumarið 1.10,
lægst í júni, en síðan vaxandi, eftir því sem á sumarið líður. Er sú niðurstaða
í góðu samræmi við sams konar samanburði, sem gerðir hafa verið í Danmörku og
Noregi, og eykur því traust á gildi líkingarinnar hér á landi.
Við túlkun á niðurstöðum þeim, sem hér fara á eftir verður að hafa hugfast, að
gnóttargufun er tilgreind fyrir grasflöt eða gróið land. Þar sem yfirborð er
allt annað, t. d. sandur eða hraun, verður niðurstaða önnur. Uppgufun frá
vatnsfleti má þó sem áður sagði, ætíð reikna út frá gildum gnóttargufunar.
I 2. töflu eru gefin upp mánaðameðaltöl gnóttargufunar 1958—1967 fyrir ör-
fáar stöðvar.
2. lafla
Gnöttargufun 1958—1967, mm.
J F M A M J J Á S O N D Ár
Reykjavík 7 12 28 50 86 92 97 72 36 13 6 13 512
Reykhólar 7 9 23 42 73 93 93 63 33 10 8 10 464
Akureyri -2 1 12 34 70 95 87 56 29 5 0 2 389
Raufarhöfn 6 8 17 36 60 82 70 45 24 6 10 16 380
Hallormsst. 10 5 20 44 76 100 90 58 32 11 10 4 460
Hólar I Hornaf. 7 8 28 50 81 90 84 63 34 12 5 6 468
í þessum tölum kemur fram það sama og áður í geislun sumarmánaðanna,
að gnóttargufun er mest í júlí við suðvesturströndina, en í júní í öðrum lands-
hlutum. Hámarksmánuðina nær gnóttargufunin sums staðar 100 mm. Einnig
má sjá af töflunni, að á Akureyri keniur neikvætt gildi fyrir í janúar. Kemur
þetta fyrir á 4 stöðvum til viðbótar í janúar, og á 4 stöðvum í nóvember og des-
ember, og eru þær allar nokkuð fjarri opnu hafi. Vafi leikur á, hvort líta beri á
1 6 - VEÐRIÐ